Een rechtbank in München oordeelt dat OpenAI, het Amerikaanse bedrijf achter ChatGPT, het copyright van negen Duitse popliedjes heeft geschonden door ze in zijn database te gebruiken. De zaak was aangespannen door de Duitse auteursrechtenvereniging Gema, vergelijkbaar met Sabam in ons land.
Voor de rechtbank staat het vast dat OpenAI de auteursrechtelijk beschermde rechten had geschonden om ChatGPT te trainen, zonder dat het bedrijf daarvoor toelating had. De zaak gaat over negen in Duitsland bekende liedjes, zoals ‘Atemlos durch die Nacht’ van schlagerzangeres Helene Fischer en ‘Männer’ van Herbert Grönemeyer.
ChatGPT reproduceerde teksten die bijna identiek waren aan de teksten van de negen liedjes, wat voor de rechtbank bewijst dat de originele teksten werden opgeslagen in de OpenAI-systemen.
Een slag thuis
OpenAI mag nu niet langer songteksten in zijn databases opslaan en niet gebruiken in zijn toepassingen. Daarnaast moet ze ook een schadevergoeding betalen en informatie vrijgeven over het gebruik van de liedjesteksten en de inkomsten die op basis daarvan werden gegenereerd. Tegen de uitspraak kan OpenAI nog in beroep gaan.
De finale beslissing kan gevolgen hebben tot ver buiten de teksten, meent experte Silke von Lewinski van het Max Planck-instituut in München. Als ook de rechter in beroep zich in die zin uitspreekt, zal dat leiden tot een verschuiving in de machtsverhoudingen tussen de creatieve industrie en de technologiebedrijven, vermoedt ze.
Mogelijk keerpunt
Sabam wijst er in een reactie op dat het de eerste Europese uitspraak is tegen een AI-bedrijf, en dat het een keerpunt kan betekenen in het debat over generatieve AI en auteursrechten. De Belgische auteursrechtenmaatschappij roept beleidsmakers in België en Europa op “dringend werk te maken van een sluitend en helder wettelijk kader dat menselijke creatie beschermt in de digitale wereld waarin het gebruik van AI elke dag toeneemt”. Sabam vreest dat Belgische auteurs, bij ongewijzigd beleid, tegen 2030 jaarlijks tot 14 miljoen euro aan inkomsten uit auteursrechten zullen verliezen.
Techreus OpenAI zelf reageert dat het niet akkoord gaat met de uitspraak. “We bestuderen welke stappen we eventueel kunnen zetten”, zegt een woordvoerder, die ook beklemtoont dat de uitspraak slechts geldt voor de teksten in de klacht van Gema.