Fail Conference: “Falen is en blijft vreselijk”

In Silicon Valley is een mislukking een volwaardig deel van het leerproces dat je doormaakt als entrepreneur. Maakt dat een cultuur waarbij falen de normaalste zaak van de wereld is zo maar ok?

In Silicon Valley is een mislukking een volwaardig deel van het leerproces dat je doormaakt als entrepreneur. Maakt dat een cultuur waarbij falen de normaalste zaak van de wereld is zo maar ok? “Niet echt”, vindt tech ondernemer Filip Maertens. “De enige juiste boodschap is dat het wel kan gebeuren, maar dat je het kost wat kost moet zien te vermijden.” Ook ondernemers kunnen leren uit hun fouten. Dat was de centrale boodschap die werd meegegeven op de Fail Conference in Gent. Want een entrepreneur die mislukt, heeft het tenminste geprobeerd.

Het ophemelen tot zelfs hypen van mislukkingen is een gewoonte die komt overwaaien uit de VS, meer bepaald uit Silicon Valley. Volgens de Amerikaanse auteur en internetondernemer David Feinleib, die een keynote gaf op de Fail Conference, is falen zelfs een noodzakelijke voorwaarde om succesvol te kunnen zijn in het walhalla van de technologie.

“Het grootste risico bestaat er in dat je géén risico neemt”, zei hij. “En als je faalt, doe het dan snel en hou het goedkoop. Twitter was ooit een podcastingbedrijfje, tot de oprichter op het idee kwam om er een microblogplatform van te maken. Met Instagram kon je aanvankelijk inchecken, tot duidelijk werd dat niemand daar op zat te wachten. Na het maken van een fout richt je je rug en ga je gewoon verder. Dat je gewapend bent met inzichten die je voordien niet had, is een extra troef.”

Reclameman Guillaume Van der Stighelen ging nog een stapje verder, en wierp op dat falen ‘fun’ is. “Bij ons werd er nooit iemand ontslagen omdat ie iets verkeerd deed. Meer nog: je moet dingen verkeerd doen. Creëren is proberen. En wanneer je beseft dat mislukken best wel leuk kan zijn, voel je je bevrijd. Dan pas ga je grootse dingen doen.”

Attractel Toch was niet iedereen dezelfde mening toegedaan. Eén van de pakkendste en interessantste verhalen kwam van ondernemer Filip Maertens, de man achter Argus Labs (Jini) die niet zo lang geleden op de eerste rij zat bij de ondergang van Attractel. Maertens had zich in 2007 ingekocht bij het voip-telecombedrijf, om het twee jaar later bankroet te zien gaan.

“Ik heb een probleem met de hype die nu gecreëerd wordt rond falen”, aldus Maertens. “Er wordt nogal licht overgegaan, en dat is gevaarlijk, want mislukken is vreselijk. De enige juiste boodschap is dat het wel kan gebeuren, maar dat je het kost wat kost moet zien te vermijden. Falen sucks, zeker omdat het je persoonlijk raakt. Je begint met iets omdat je er zelf brood in ziet. Als dat dan mislukt, ga je het ook persoonlijk nemen.”

Het grootste probleem bij het ter ziele gegane Attractel was volgens de tech entrepreneur niet van financiële aard (hoewel er ook heel wat schulden waren), maar had alles te maken met een conflict tussen management en raad van bestuur.

“Er was een zekere moeheid ontstaan bij de oprichters, en daar schrok ik van”, klinkt het. “Die moeheid was een gevolg van het feit dat we een meerderheidsaandeelhouder hadden die een te dominante positie had, en constant zat te bevelen. Dat was niet leuk, zeker niet voor de oprichters. Als zij zeiden: we gaan die richting uit, en de bewuste aandeelhouder liet weten dat hij een ander pad verkoos, dan krijg je het perfecte recept voor een catastrofe.”

“Ik heb meermaals meegemaakt dat onze cto belaagd werd door de meerderheidsaandeelhouder terwijl we voor investeerders zaten. Dat doe je niet, dat is 10 bruggen te ver. Het spreekt voor zich dat die geldschieter dan gaat denken: de top zit niet op dezelfde lijn, we wachten wel.”

Na het bankroet van Attractel kocht Maertens zich een maatpak, en een nieuwe BMW. “Dat maakte deel uit van mijn verwerkingsproces”, klinkt het. “Je wil niet meer geassocieerd worden met je falen. Je ontkent het niet, je leert er uit en je praat er over, maar je wil niet met dat stigma blijven rondlopen. Wil je snel terug in het zadel zitten, dan moet je de schijn hoog houden. Voor jezelf, om er niet onderdoor te gaan, maar ook voor de buitenwereld. If you fake it, you make it.”

Mentaliteit “Wat dat betreft leven we in een speciaal land hoor”, gaat Maertens verder. “Mijn vader heeft een boekhoudkantoor, en ik heb heel wat klanten failliet zien gaan. Ik heb ook meermaals gezien in wat voor situatie die mensen terecht kwamen, tot het confisqueren van hun huis toe. Geloof me, daar is niets glamoureus aan. Wat nog meer choqueerde, was de Belgische mentaliteit. Als het goed gaat, is de eerste reactie vaak: die jongen neemt drugs, of is een crimineel. Het komt nooit op bij de anderen dat je misschien hard werkt. Die instinctieve jaloersheid, daar kan ik niet goed tegen. En als het dan plots slecht gaat, dan is het van ‘ocharme die jongen’. Geveinsde hulp. Petit pays, petit esprit, petit zizi. Vandaar dus die BMW (lacht).”

Volgens Maertens leert Silicon Valley ons vooral dat we niet bang mogen zijn, en dat we initiatief moeten nemen. “Heel wat van onze lokale entrepreneurs durven geen grote beslissingen nemen, laat staan dat ze problemen durven aan te kaarten. Bij Attractel werkten op een bepaald moment 60 mensen. Maximum 15 procent had zich de start-up mentaliteit eigen gemaakt en werkte dag en nacht. Vandaag weet ik dat we veel sneller een deel van de werknemers hadden moeten ontslaan. Mensen die met hun vingers zitten te draaien, verbranden gigantisch veel geld. Als er ergens iets niet juist is, moet je daar meteen komaf mee durven maken. Hire fast, fire fast.”

“Je mag ook niet bang zijn om te zeggen: ik ga een bedrijf bouwen waarmee ik de markt mee ga ontwrichten. Als Belg zijn we daar veel te bescheiden in. En de mensen die de balls hebben om het wel te zeggen verkassen vaak naar Silicon Valley (lacht). Ook van de investeerders uit de VS kunnen we heel wat leren. In de Valley heb je een gesloten ecosysteem. Als er daar een bedrijfje failliet gaat, dan nog stroomt het geld terug naar dat ecosysteem. Daar staan we bij ons nog mijlenver vandaan.”

Met zijn nieuwe bedrijfje Argus Labs is Maertens ook op zoek naar kapitaal, en de interesse vanuit de VS is groter dan die vanuit België. “De kans bestaat dus dat ook wij dezelfde weg opgaan als Xavier Damman, Davy Kestens en Frédéric della Faille. De interesse uit de VS is al erg concreet hoor. Wat niet wil zeggen dat we België helemaal gaan verlaten, maar het ziet er naar uit dat we straks onze aanwezigheid in de VS zullen moeten versterken.”

Bemoedigend Waarmee meteen bewezen is dat er wel degelijk leven is na een mislukking. “Het is fijn om te merken dat het vertrouwen niet helemaal weg is. Je leert natuurlijk nieuwe mensen kennen, en je vertelt je verhaal, maar als je dan plots weer gesteund wordt, zelfs door durfkapitalisten, dan is dat erg bemoedigend. Niet dat je getroost wil worden, maar je krijgt wel de bevestiging die je niet meer kreeg toen het nog moeilijk ging. Zo krijgt je zelfvertrouwen een boost, en dat is een goede zaak.”