OPINIE: Bart Becks: “Should I stay or should I go ?”

De voorbije dagen woedt er op het web een discussie over de vraag of je als startup in België moet blijven, of naar het buitenland moet verkassen.

De voorbije dagen woedt er op het web een discussie over de vraag of je als startup in België moet blijven, of naar het buitenland moet verkassen.

In technologisch georiënteerde start-ups wordt dan meestal naar Silicon Valley gekeken, of dichter bij huis naar London of Boston. Een zeldzame pionier trekt al eens naar Azië, en sommigen overwegen Berlijn.

De argumenten zijn dan meestal 3-voudig: de lokale markt is te klein, er is niet voldoende talent, en er is onvoldoende startkapitaal. En eigenlijk zijn die 3 heel nauw met mekaar verbonden.

Sommigen vergelijken het met voetbal, waarbij alle topspelers vertrekken naar buitenlandse voetbalcompetities, want: de markt is er veel groter, het toptalent zit in de grote landen, en er is een overvloed aan kapitaal. Bovendien word je zelf beter, door daar te spelen.

Ik denk dat het gebrek aan startkapitaal het grootste probleem is, omdat het ons in een vicieuze cirkel duwt.

Belgische bedrijven krijgen een relatief beperkt start- en groeikapitaal, zeker vergeleken met start-ups uit landen waar we mee moeten concurreren. Door de combinatie van een beperkt kapitaal en een kleine markt, worden de start-ups gedwongen om lokaal te denken: rendabiliteit in ‘België’. Terwijl we, om te kunnen groeien, net veel meer zouden moeten investeren om onmiddellijk een internationale markt aan te kunnen spreken. Als je niet onmiddellijk internationaliseert, komt het er dikwijls niet meer van. Het voorzichtig en te beperkt investeren, soms nog met ‘milestones’ en per schijfjes van 10.000 EUR (no kidding!), verplettert dikwijls de grote ambities. Ik heb een paar tragische gevallen van dichtbij geobserveerd de voorbije jaren.

Ook deze week gebeurde weer hetzelfde. Ik probeer heel wat bedrijven te adviseren. Stel u daar maar niet iets al te complex bij voor, de vorige adviessessie was om 21.30u op een zondag in het Rits café in Brussel.

Vanuit mijn perspectief ben ik de ganse dag bezig met mijn eigen bedrijven en projecten, maar in plaats van tv te kijken tracht ik s’ avonds veel tijd vrij te maken voor jonge ondernemers.

De voorbije 2 weken heb ik een aantal gesprekken gehad met 2 jonge ondernemers. Beide bedrijven overwegen te verhuizen naar Silicon Valley. Ik introduceer ze bij ‘een’ van de investeringsmaatschappijen, maar de reactie is lauw.

Ik link ze daarna aan enkele personen in Silicon Valley, en onmiddellijk nemen ze zelf initiatief om naar ginder te trekken. Op geen tijd is hun financiering rond, en nu trekken ze definitief naar de VS. Gewoon omdat er niet voldoende interesse is om snel te reageren in ons land. Maar vooral omdat er zeer weinig interesse is in het zogenaamde seed capital.

Misschien moeten we wel op zoek naar een nieuw model ? Het voorbije jaar ben ik op een of andere manier betrokken geraakt bij 7 start-ups: als (mede)oprichter, als investeerder of in een adviesrol. Alle zeven hebben ze hun startkapitaal opgehaald, dus ook dat is een belangrijk teken. 100 procent van de bedrijven hebben hun kapitaal opgehaald. Maar geen enkel ervan via de traditionele VC’s of de overheid gestuurde investeringsmaatschappijen. 3 ervan zijn vertrokken naar het buitenland, 4 zijn gefinancierd via de zogenaamde business angels, meestal ondernemers die reeds succesvol hun bedrijf hebben uitgebouwd of verkocht. Maar ongeveer de helft is dus vertrokken.

Je kan het moeilijk de VC’s kwalijk nemen, zij investeren hun geld waar het optimaal rendeert. En je merkt dat spelers als GIMV of het voormalige BigBangVentures vooral investeren in Franse, Engelse of Turkse bedrijven. Het is natuurlijk niet hun rol om de Belgische start-up scene aan te wakkeren, het zijn private bedrijven die naar winst maximalisatie streven. E-merge is op dat gebied misschien wel een uitzondering.

In sommige landen wordt dat gecompenseerd met overheidsparticipaties. We hebben in ons land heel wat participatiemaatschappijen. Een federale, een Vlaamse, een Waalse en ook een Brusselse. Zelfs een Limburgse. En zonder twijfel ooit binnenkort een Naamse en één uit Kortrijk. Vol competente mensen.

Maar ook daar vinden startende bedrijven te weinig gehoor, zeker tech- en internet gedreven start-ups. Daarbij komt nog dat bij heel wat ondernemers de reputatie van de participatiemaatschappijen slecht is. Dikwijls onterecht. Maar onbekend is onbemind. Eigenlijk zitten er heel wat sterke personen in die maatschappijen, maar iets te weinig mensen met praktijkervaring als ondernemer.

Angel

Dit gezegd zijnde, zal je me weinig kritiek horen geven zonder er iets aan te willen doen. En dus lanceren we in de komende weken met crowdfunding een nieuw diensten platform voor ondernemers: www.angel.me. Bovendien komt er een initiatief om business angels & fondsen met interesse te combineren. En we starten een bedrijf op dat jonge ondernemers zal helpen om hun idee concreet te maken, hen zal helpen om kapitaal te vinden, en dat er op zal toezien dat ze onmiddellijk aan de internationalisering kunnen beginnen.

Als we dan vanuit de overheid iets meer openheid kunnen creëren, de subsidies een beetje kunnen vergemakkelijken en we een kleine fractie van het geld dat naar Ethias, Dexia, Bekaert en anderen stroomt, kunnen investeren in starters of groeiers, kan er snel een nieuwe dynamiek ontstaan. Dat alleen is natuurlijk niet voldoende, maar het kan wel de ontbrekende schakel zijn.

In een vorige column schreef ik dat er iets leeft in ons land qua ondernemerschap. Ja, we zijn een klein land – maar we zijn wel het politieke centrum van Europa en ook geografisch zitten we goed. We hebben altijd een KMO-cultuur gehad, en dus ligt de sprong naar een start-up cultuur niet zo ver weg.

De deur naar een nieuwe dynamiek staat open. Maar laten we wel goed opletten. De sterke ondernemers gaan hun ideeën realiseren, vanuit België of ergens anders. Die vinden wel een manier. Vandaar dat het gebrek aan investeringskapitaal een hele golf ondernemers naar het buitenland zou kunnen duwen. En dat zou een enorme gemiste kans zijn voor onze regio’s.

En laat me eerlijk zijn: ook ik twijfel soms. Volgende week vertrek ik weer een maand naar Los Angeles & Silicon Valley. En ik merk dat de vlucht naar Los Angeles me makkelijker afgaat dan de vlucht terug, en dan heb ik het niet alleen over de jetlag.

Toch ben ik er van overtuigd dat we op korte termijn een aantal zaken in gang kunnen zetten. Iedereen is overtuigd van het feit dat we moeten en kunnen innoveren. Waarschijnlijk zal de huidige generatie jongeren heel wat minder zekerheid hebben, maar ik zie vooral een grote groep met een pak meer lef en goesting. En damn, die gasten moeten we perspectief kunnen bieden ! Ieder op zijn of haar manier.

Bart

Bart Becks is medeoprichter van SonicAngel.com, FilmAngel.TV en Angel.ME. Daarnaast is Becks voorzitter van de Raad van Bestuur van het IBBT, en Bestuurslid bij RMB/RTBf.?Voorts is/was Bart betrokken bij een aantal start-ups, zoals Storify, Netlog, Mobile Vikings, Zamante en InThePocket. In het verleden was hij CEO van Belgacom Skynet, en Vicepresident Innovation & New Media van de Pan-Europese mediagroep SBS/ProSiebenSat1. Hij woont afwisselend in België en Los Angeles met zijn echtgenote en zoontje Charlie.

Connect: @bartbecks – bart@sonicangel.com – www.flyingchaz.com