SERV wil dat datasystemen van overheid beter samenwerken

Voor een betere en snellere dienstverlening is het cruciaal dat datasystemen van de overheid beter samenwerken. Zo kunnen bijvoorbeeld huurpremies en -subsidies automatisch worden toegekend of kunnen ondernemingen makkelijker bedrijfsinformatie rapporteren. Dat zegt de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) in een nieuw advies.

De SERV, het overleg- en adviesorgaan van de Vlaamse werkgeversorganisaties en vakbonden, pleit voor meer ‘interoperabiliteit’ – dat wil zeggen dat twee of meer systemen met elkaar samenwerken. ‘De Vlaamse regering maakt een prioriteit van de digitalisering van de overheid en de economie’, zegt SERV-voorzitter Caroline Copers. ‘Wij vinden echter dat de inspanningen nog kunnen verbreden en versterken zodat iedereen er de vruchten kan van plukken, zowel overheid, burgers als ondernemingen. Het leidt tot minder lange procedures, minder papierwerk om iets aan te vragen en minder drempels voor het automatisch toekennen van rechten.’

Drie werkpunten

Concreet ziet de SERV drie werkpunten voor Vlaanderen: digitaalvriendelijke regelgeving, betere samenwerking tussen het Vlaamse, lokale en federale niveau, en samenwerking tussen publieke, private en maatschappelijke actoren.

Voor digitaalvriendelijke regelgeving kan van bij de beleidsvoorbereiding beter rekening gehouden worden met de datastromen die nodig zullen zijn om het beleid uit te voeren en te evalueren. Zo geraakt bijvoorbeeld een onderdeel van het werkgelegenheidsakkoord dat de sociale partners en de Vlaamse regering in juli 2022 afsloten nog niet uitgevoerd, omdat er geen data zijn over mensen die zowel niet langdurig werkzoekend zijn als minstens twee jaar niet actief zijn op de arbeidsmarkt.

Voor het eenmalig opvragen van gegevens bij burgers en ondernemingen is er een overkoepelend kader voor alle bestuursniveaus nodig, aldus de SERV. Het Vlaamse en lokale niveau mogen bijvoorbeeld diplomagegevens niet meer opvragen bij de burger, de federale overheid wel.

Concrete toepassingen

Ten slotte is er ook meer samenwerking nodig met private en maatschappelijke actoren. Zo steunt de e-commerce op publieke adresdata. Overheden en ondernemingen zullen steeds vaker met dezelfde data (-infrastructuren) werken of op elkaars data steunen voor hun dienstverlening, zoals data over mobiliteit en energieverbruik.

De SERV vermeldt in zijn advies ook een aantal concrete toepassingen voor gebruikers. Zo kunnen de rapportageverplichtingen van ondernemingen worden verminderd. Nu moeten bedrijven onder andere rond sociale zekerheid, subsidies, fiscale verplichtingen, bedrijfsstatistieken en omgevingsinformatie rapporteren op Vlaams, lokaal en federaal niveau. Dat zorgt vaak voor administratieve rompslomp. Een deel daarvan kan worden opgevangen door de gevraagde data semiautomatisch door te sturen.

Een tweede use case is de (semi-)automatische toekenning van huurpremies en -subsidies. In september bleek nog dat in Vlaanderen bijna de helft van wie recht heeft op een huurpremie die niet aanvraagt. Onder meer door het automatisch opvragen van informatie die al gekend is bij de overheid, zoals het huurcontract of het attest kinderbijslag, en door het wegwerken van complexe aanvraagprocedures, zullen meer huurpremies worden toegekend.

Mobility-as-a-Service

De SERV vraagt ook de inspanningen rond Mobility-as-a-Service (MaaS) te versterken. MaaS geeft gebruikers aan de hand van digitale communicatiekanalen een gepersonaliseerd en geïntegreerd aanbod om via een combinatie van publieke en private vervoersmodi van punt A naar punt B te gaan. Dat helpt bij de reductie van CO2-uitstoot en energieverbruik.