Techno-optimisme bekoelt lichtjes na corona-boost

De Vlaming heeft het wel even gehad met permanent online zijn. Na een versnelde digitalisering tijdens de coronapandemie ziet imec de relatie tussen Vlamingen en digitale technologie weer een beetje bekoelen.

Je zag het misschien anekdotisch al gebeuren, maar in 2022 wilden we met zijn allen weer echte dingen doen. Fysiek op café, live concerten, in winkelstraten shoppen enzovoort. Die trend zien we ook in de digimeter van imec, het jaarlijkse onderzoek naar digitalisering in Vlaanderen. Waar in de digimeter van 2021, vlak na de pandemie, nog veel techno-optimisme te zien was, verandert dat in 2022 deels in bezorgdheid over privacy, manipulatie en afhankelijkheid.
Telewerk lijkt echter wel een blijver. Zo’n 52% kan of mag thuiswerken, en van hen geeft 35% er de voorkeur aan. 37% verkiest een hybride vorm van werken, waarbij ze bijvoorbeeld enkele dagen per week op kantoor komen. Voor 72% van de Vlamingen die kunnen telewerken, lijkt het ondertussen de norm te zijn geworden.

Smartphone

De tijd die we per dag op onze smartphone doorbrengen, zakt lichtjes tegenover 2021, tot 185 minuten. Zo’n vier op tien ziet zichzelf als smartphone-afhankelijk, 36% zegt er te veel tijd aan te besteden, en 27% ziet zich zelfs als verslaafd. Het gebruik van de toestellen leidt dus tot enige bezorgdheid, meteen de reden voor 88% om zichzelf regels op te leggen. Zo gaan we bijvoorbeeld notificaties uitzetten van bepaalde apps, zetten we de smartphone op ‘stil’ of gaan we hem wegleggen tijdens gesprekken om niet afgeleid te worden.
Ook desinformatie baart ons zorgen. Driekwart van de Vlamingen zegt bezorgd te zijn over fake news, 5 procentpunten meer dan vorig jaar. Al betekent dat niet dat we zelf beter gaan controleren of een bericht al dan niet juist is. 49% gaat actief het waarheidsgehalte van berichten checken, drie procent minder dan vorig jaar.

Data

Wel beter doen we het op vlak van security. Zo’n 7 op de 10 Vlamingen heeft vorig jaar phishingberichten ontvangen en 77% is nu voorzichtiger met het doorklikken op links, een stijging van 3%.
Daarnaast maken Vlamingen zich vooral zorgen om hun data en waar die allemaal terechtkomen. 93% van de respondenten van imec geeft aan minstens één privacybeschermende regel te gebruiken. Zo wil een derde alleen data delen als ze er duidelijk iets voor terugkrijgen, en als ze de ander vertrouwen (bijvoorbeeld bij een ziekenhuis). Net als bij de bezorgdheid rond smartphoneverslaving gaan Vlamingen zich hier overigens regels opleggen. Zo gaat 43% bepaalde apps niet downloaden, terwijl 36% zo weinig mogelijk cookies accepteert.

Digitale kloof

Imec ziet iets interessants gebeuren met de digitale kloof. Waar er in Vlaanderen minder een kloof gaapt tussen de ‘verbonden’ mensen en die zonder technologie (99% heeft een toestel dat op het internet kan), is de kloof er nu vooral eentje van ‘wat kan je daarmee doen’? Zo heeft 4 op 10 Vlamingen weinig vertrouwen in zichzelf om basisproblemen met technologie op te lossen. Ook jongeren missen hier trouwens veel vaardigheden. Zo’n derde van jongeren geeft in de studie aan dat digitale technologie voor hen te snel gaat, da’s acht procent meer dan een jaar eerder.
Dat gezegd zijne, is 71% van de Vlamingen er wel van overtuigd dat technologie ons leven beter kan maken. Da’s tien procent minder dan een jaar eerder, aan het einde van de coronapandemie, maar het is wel een ruime meerderheid.

TV blijft in de living

Goed nieuws voor de providers, de Vlaming blijft vasthouden aan zijn klassieke tv-abonnement. Het aantal ‘cord cutters’ die geen klassiek abonnement nemen, blijft op 11% hangen, hetzelfde percentage als een jaar eerder. De meeste Vlamingen (60%) behoudt liever zijn klassieke zenders en gaat die dan uitbreiden met abonnementen zoals Netflix of Disney+. Dat is 5% meer dan een jaar eerder.

Maar dat zijn de cijfers voor de volledige Vlaamse bevolking. Voor de mensen tussen 25 en 34 jaar is dat namelijk minder voor-de-hand liggend. Van hen heeft nog 63% een digitale kabelaansluiting, vier procent minder dan een jaar eerder. 11% zegt dat ze dat abonnement vorig jaar hebben stopgezet. Het traditionele live kijken lijkt bij die generatie steeds vaker weg te vallen tegenover streaming.

Innovatie

Tot slot keek imec ook nog naar de kennis van de Vlaming over nieuwere digitale technologieën. Zo kende eind 2022 meer dan negentig procent van de ondervraagde Vlamingen het concept 5G, ongeveer de helft zou het kunnen uitleggen. Gelijkaardige cijfers zien we voor cryptomunten (85% kent het) en artificiële intelligentie (79%). Minder bekend zijn dan weer de zakelijke concepten zoals cloud computing (49%), metaverse (36%), Solid (21%) en digital twins (14%). Tweefactorauthenticatie is tot slot een technologie die vooral in de praktijk gekend is. 62% van de Vlamingen zegt ermee bekend te zijn, en 46% heeft ze vorig jaar ook zelf gebruikt.