Terwijl de Amerikaanse cloudgiganten vechten om elk procentje marktaandeel, worstelen Europese CIO’s met een fundamenteler probleem: controle.
De afgelopen tien jaar hebben Europese bedrijven hun infrastructuur massaal naar de cloud verhuisd. Het was gemakkelijk, snel en aanvankelijk goedkoop. Maar de belofte van de cloud – onbeperkte schaalbaarheid en gemak – heeft in het bijna afgelopen 2025 een bittere nasmaak gekregen in de vorm van ondoorzichtige kostenstructuren en geopolitieke risico’s. De geopolitieke realiteit van vandaag dwingt bedrijven om opnieuw na te denken over waar hun data staat en, belangrijker nog, wie er toegang toe heeft. We spraken tijdens de afgelopen IT Press Tour in Athene met een Europese speler voor wie het antwoord ligt in slimme orkestratie en het loskoppelen van software en hardware.
‘Europese cloudmarkt is in handen van Amerika’
Vinay Joosery, CEO en oprichter van het Zweedse Severalnines dat in de databasemarkt actief is, schetst een ontnuchterend beeld: het marktaandeel van Europese cloudproviders in onze eigen regio is in enkele jaren tijd gekrompen van 60 procent tot nog zo’n 15 procent. Niet dat je allicht twijfelde over de stelling dat onze cloudmarkt effectief in handen is van de Amerikaanse big tech, maar de cijfers van Synergy Research die Joosery citeert maken het wel heel erg pijnlijk duidelijk.
Amazon, Microsoft, en Google hebben samen zowat 70 procent van de Europese cloudmarkt in handen. Van de Europese providers zijn SAP en Deutsche Telekom de ‘grootste’ met elk zo’n 2 procent marktaandeel, gevolgd door OVHcloud, Telecom Italia, Orange, en anderen. ‘Als Europa extra marktaandeel wil terugwinnen, is er minstens tien jaar nodig’, meent Joosery die zijn stelling bewijst met investeringen van dit jaar. ‘AWS investeerde dit jaar 100 miljard dollar aan infrastructuur, Google Cloud 85 miljard dollar en Microsoft Azure 80 miljard dollar. Aan Europese kant zien we dat OVH in totaal 361 miljoen dollar investeerde. Dat is méér dan een kloof verschil’, oordeelt Joosery.
US Cloud Act
Voor Europese bedrijven betekent dit dat compliance met de AVG (GDPR) niet volstaat; zolang de data in een Amerikaanse cloud staat, valt deze onder de jurisdictie van de US Cloud Act. Joosery verwijst naar concrete incidenten waarbij banken in Nederland (Amsterdam Trade Bank, nvdr) en India van het ene op het andere moment de toegang tot hun data in Azure of AWS verloren, simpelweg omdat ze – direct of indirect – onder Amerikaanse sancties vielen. ‘De cloudproviders schakelden hen onmiddellijk uit. Er was geen respijtperiode, de data was gewoon weg. En bijgevolg was er eenvoudigweg geen mogelijkheid meer om hun bedrijf nog te runnen’, waarschuwt Joosery. Of hoe datasoevereiniteit dus ook een kwestie van overleven kan betekenen.
Terugkeer van controle
Severalnines speelt hierop in met hun CCX-platform, een orkestratielaag die databases kan uitrollen en beheren over elke omgeving heen. Of dat nu een hyperscaler is, een lokale VMware-omgeving, of een soevereine Europese cloud zoals OVHcloud. Voor de CEO van Severalnines gaat het om de terugkeer van controle. ‘Bedrijven willen de automatisering van de cloud behouden, maar zelf bepalen waar de workload draait. Ons concept stelt bedrijven in staat om niet alleen de open source database engine te kiezen (zoals MySQL of PostgreSQL), maar ook de infrastructuur, zonder dat het beheer ervan verandert. Zo kun je je cloud-portfolio diversifiëren net zoals je pakweg je dieet diversifieert’, legt Joosery uit. ‘Als je slechts één leverancier gebruikt, zullen ze je sowieso uitknijpen omdat ze weten dat je niet weg kunt van hen.’ Nog volgens Joosery is zijn model dé manier om zowel komaf te maken met vendor lock-in in het Database-as-a-Service (DBaaS) model van de hyperscalers (AWS, Azure en Microsoft) als met de licentie-oorlogen die in een multi-cloud omgeving weleens opduiken.