‘Oude ASML-machines helpen Rusland aan microchips voor wapens’

Rusland zou de beschikking hebben over oude machines van de Nederlandse chipmachinebouwer ASML, zo meldt de krant Trouw na eigen onderzoek. Daarmee zouden de Russen wapens kunnen maken om Oekraïne te bestoken.

Eerder al legde onderzoeksjournalistiek van de NOS bloot dat microchips van Nederlandse makelij in Rusland waren beland, en werden teruggevonden in raketten, helikopters en drones waarmee Oekraïne wordt aangevallen. Nu zouden de Russen volgens de Nederlandse krant Trouw dus ook beschikken over machines om hun eigen microchips te fabriceren.

ASML zegt desgevraagd al lang geen machines meer te exporteren naar Rusland, en zich aan de sancties tegen het land te houden. Een woordvoerder van het bedrijf uit Veldhoven, vlakbij Eindhoven, stelt dat de oude machines al jaren geleden werden verkocht aan Rusland, voordat de sancties van kracht werden. Een aantal daarvan werd volgens hem ook weer teruggekocht door ASML. Het techbedrijf zegt alleen onderdelen te leveren aan wie een volledige machine koopt, en daarvoor een licentie heeft.

Eenvoudige chips

Via tussenhandelaren in China zou het Russische bedrijven niettemin toch lukken om reserveonderdelen te bemachtigen. Uit douanegegevens zou verder blijken dat sinds het begin van de oorlog in Oekraïne minstens 170 reserveonderdelen voor ASML-machines Rusland zijn binnengekomen. Naar alle waarschijnlijkheid kopen bepaalde handelaren oude machines op, om losse componenten daarvan door te verkopen.

Het is onduidelijk hoeveel machines Rusland heeft. Het zou gaan om ASML-toestellen uit eind jaren negentig en begin jaren 2000 waarmee geen geavanceerde microchips te produceren zijn. Volgens een Amerikaans expert zouden ook deze relatief eenvoudige chips echter belangrijk zijn voor de productie van oorlogsmaterieel, onder meer omdat ze erg betrouwbaar zijn. Ze worden bijvoorbeeld ook gebruikt voor koelkasten. Rusland zou daarom op grote schaal koelkasten, magnetrons en ander witgoed opkopen om die chips te kunnen gebruiken voor de wapenindustrie.