We zijn zelden zo in tweespalt over een toestel. De Surface Pro 11 is op zoveel vlakken een zaligheid om mee te werken en om te ontspannen. Maar wie op zoek is naar een AI-pc wacht beter nog even af.
De Surface Pro-reeks heeft een bijzondere plek in mijn hart. Het strakke design is een streling voor het oog, de kickstand maakt dat je het toestel op elk bureau, maar ook op je schoot en zelfs op een vliegtuigtafeltje kan openen. Het (optioneel) opklikbaar toetsenbord in alcantara stof voelt fijn aan en geeft het toestel een warme zachte tint die we missen bij de meeste laptops of tablets.
Dat gecombineerd met een stevige batterijduur en uitstekend beeldscherm maakt dat we al lang fan zijn van de Surface Pro-reeks. Wie niet op zoek is naar een werkpaard voor videobewerking of zware games, heeft in dit toestel alles wat je nodig hebt, mits een kleine usb-dongle, want de Surface heeft slechts twee usb-C poorten om externe toestellen aan te sluiten.
In deze review kijken we naar wat de Surface Pro 11 te bieden heeft, hoe dat vergelijkt met met de vorig jaar uitgebrachte Surface Pro 10, en wat de fel gehypete AI-capaciteiten van het toestel zijn.
Design
Wie ooit al met een Surface heeft gewerkt kan deze passage overslaan want de Surface Pro 11 ziet er exact hetzelfde uit als zijn voorgangers.
Dat is eerder een compliment dan een verwijt want Microsoft zet hier al jaren een visueel mooi toestel neer. Het blijft een bijzonder dun (9,3 millimeter) en licht (895 gram) toestel dat tegelijk een meer dan volwaardige pc is.
Wie niet op zoek is naar een werkpaard voor videobewerking of zware games, heeft in dit toestel alles wat je nodig hebt
Links zien we twee usb-C aansluitingen, rechts is een aparte stroomaansluiting (in principe kan je ook opladen met usb-C, maar de snelheid hangt af van je kabel en stekkerkop). Bovenaan vinden we de volumeknop en de aan/uit knop. De grootste visuele vernieuwing zit hem in… één toets. Het opklikbaar toetsenbord van de Surface heeft voortaan immers een Copilot-knop. Daarover later meer.
Windows
De Surface-reeks is het paradepaardje van Microsoft voor Windows. Het populairste besturingssysteem kan op elke pc draaien, maar de Surface is gemaakt om Windows te laten schitteren. Je kan instellingen van oudere toestellen automatisch terugzetten, uiteraard is er OneDrive om je bestanden online te bewaren (of terug te zetten) en je krijgt een maand Xbox Ultimate, inclusief de hele gamebibliotheek van Microsoft, bij aanschaf.
Laat ons daar meteen een eerste opmerking geven: de Surface Pro 10 is geen gamingtoestel. Er is geen aparte grafische kaart aan boord en met een Qualcomm Snapdragon X Plus in plaats van een Intel CPU ligt de focus duidelijk niet op gaming.
Dat wil niet zeggen dat het niet kan. Lichte games zoals Vampire Survivors of Dota Underlords werken gewoon. Die laatste toont soms wat haperingen, maar is perfect speelbaar. Hou er gewoon rekening mee dat grafisch intensieve games niet allemaal zullen werken en in alle gevallen vreet het aan je batterij. Een voorbeeld daarvan is Dota Underlords, een spel dat al enkele jaren bestaat en niet meteen de zwaarste spelvereisten heeft. Toch zien we op twaalf minuten tijd de batterij met acht procent dalen, zonder dat er andere apps actief waren.
Wie een uitgebreider overzicht wil, kan terecht bij Forbes, dat afgelopen zomer 25 games testte op de Surface Pro 11.
Wel moeten we zeggen dat we tijdens onze testperiode geen compatibiliteitsproblemen zijn tegengekomen. Vroegere pogingen om Windows op pc’s met een ARM-chiparchitectuur (zoals de Snapdragon) te draaien gingen gepaard met beperkingen in wat je kon installeren of wat effectief werkte. Intussen zijn daar heel wat stappen ondernomen en kom je voor doorsnee kantoorwerk of thuisgebruik amper nog obstakels tegen.
Prijs
Een belangrijk detail bij de Surface Pro 11 is dat het toestel te koop is vanaf 1.199 euro. Voor dat geld krijg je een versie met 16 gigabyte RAM en 256 GB SSD. Het model dat Data News test, met 512 gigabyte opslag begint bij 1.449 euro. Op termijn komen er ook versies met 5G op de markt.
Wil je daar een Surface Pro-toetsenbord bij, dan betaal je daar nog 159,99 euro extra voor. Wil je daar ook een stylus bij dan komt het extra toetsenbord op 309,99 euro. Het duurste toetsenbord in die reeks kost nog eens 529,99 euro extra. Hou dus in het achterhoofd dat de prijs van een Surface Pro een stuk hoger ligt dan de geadverteerde prijzen als je daar ook een toetsenbord of meer opslag bij wil.
Batterij: Geen sprint, wel een marathon
De Surface Pro 11 belooft een batterijduur van 14 uur wanneer je enkel video zou afspelen. Dat hebben we in min of meer realistische omstandigheden getest: We hebben de kortfilm Big Buck Bunny met VLC Player in 1080p (30fps) in loop opgezet gedurende vijf uur terwijl het toestel in vliegtuigstand staat en er geen apps actief zijn. Dat hebben we zowel voor de Surface Pro 11 als voor de één jaar oudere Surface Pro 10 (met Intel-chip) gedaan.
Na onze test geeft de Pro 11 aan dat er nog 43 procent batterij resterend is. Vijf uur film kost ons dus 57 procent batterij. Per uur video verbruikt het toestel ongeveer 11,4 procent. Als we dat extrapoleren dan zouden we met een volledig opgeladen toestel ongeveer 8-9 uur halen. Uiteraard moeten we daarbij nuanceren dat dit geen wetenschappelijke test is. Helderheid, achtergrondprocessen en zelfs de keuze voor VLC hebben een invloed op die cijfers.
De batterij van de Surface Pro 11 doet het aanzienlijk beter dan zijn voorganger.
Dat gezegd zijnde, is 8-9 uur niet slecht. Zeker niet als we vergelijken met de Surface Pro 10 die amper één jaar ouder is, maar wel een Intel-chip heeft. Hier blijft na vijf uur video in dezelfde omstandigheden nog tien procent batterij over. Dat komt neer op 18 procent batterij per uur en zou betekenen dat de Pro 10 na 5,5 uur de geest geeft.
Ook hier een kanttekening: de Pro 10 is een laptop die al een jaar in gebruik is en daarom mogelijk al wat beginnende slijtage op de batterij heeft. Maar het verschil is zodanig groot dat we niet anders kunnen concluderen dat de batterij van de Surface Pro 11 het aanzienlijk beter doet dan zijn voorganger.
In de marge van deze test merkten we ook dat de warmte van de Pro 11 bij het lang afspreken van video iets minder oploopt dan bij de Pro 10 bij deze test. Maar beide toestellen worden niet ongemakkelijk warm na uren video kijken.
(Geen) Copilot-PC
Mocht Microsoft de nieuwste Surface presenteren als tablet-laptopcombinatie dan zouden we het hierbij besluiten en concluderen dat het toestel een waardige opvolger is met uitstekende capaciteiten, een glashelder scherm en buitengewoon geluid.
Maar de Surface Pro 11 wordt in de markt gezet als een AI-pc, of specifiek een Copilot-pc, met een NPU om al die AI-taken te vervolledigen. Er is sinds dit jaar zelfs een specifieke knop op het toetsenbord om Copilot op te roepen. Laat dat nu net het punt zijn waar we stevig op onze honger blijven zitten. De Surface Pro 11 is niet de naam AI-pc waardig.
De Surface Pro 11 is niet de naam AI-pc waardig.
Toen Microsoft een jaar geleden toonde wat het kon doen met Copilot dan waren we door het dolle heen. We zagen een AI-assistent die je toestel kende: ‘Speel muziek’ en Spotify opent. ‘Maak het scherm helder’ en je scherm licht op. Copilot zou een manier worden om kleine en grote dingen in je pc in gang te zetten. Ideaal voor wie geen zin heeft om door talloze instellingen te gaan of de juiste app te vinden. Een jaar later blijken al die coole features vooral loze beloftes.
Copilot op een AI-pc werd voorgesteld als een Ferrari, het blijkt in praktijk een zeer matige bakfiets. Met als verschil dat je met een bakfiets nog ergens geraakt. Niets van wat we proberen in de Copilot app werkt. Zelfs vragen hoeveel batterij er nog overblijft geeft een generiek antwoord over de batterijen van laptops. Copilot op de Surface is op dit moment weinig meer dan ChatGPT in een Microsoft-verpakking.
De ervaring is zo teleurstellend dat we deze review bewust niet om de AI-functies laten draaien. Het is een geweldig toestel dat zowel in design als capaciteiten uitblinkt waar het moet uitblinken. Maar koop het niet als je op zoek bent naar een AI-wonder. Misschien komt dat nog met een update, misschien komt dat in een volgende versie. Maar op dit moment verkoopt Microsoft vooral een hype in een verder uitstekend toestel.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier