Hoe voorzichtig je een kabel ook oprolt en in je tas stopt, wanneer je hem er terug uithaalt, zit ie geheid in een knoop. Frustrerend? Veeleer hopeloos, zo leert wetenschappelijk onderzoek.
Hoe voorzichtig je een kabel ook oprolt en in je tas stopt, wanneer je hem er terug uithaalt, zit ie geheid in een knoop. Frustrerend? Veeleer hopeloos, zo leert wetenschappelijk onderzoek.
De oortelefoontjes van je smartphone of mp3-speler, de stroomkabels van je mobiele toestellen, alle mogelijke verbindingskabels…. Hoe voorzichtig je ze ook moge oprollen en in je tas stoppen, ze komen er steeds in een knoop weer uit. Waarom dit zo goed als onvermijdelijk is, lees je in een wetenschappelijk artikel, “Spontaneous knotting in an agitated string” door Dorian Raymer en Douglas Smith, toen verbonden aan het departement Fysica aan de University of Califormnia in San Diego.
Toegegeven, het is geen nieuw artikel – al gepubliceerd in oktober 2007, in de Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, maar nu terug in de belangstelling gekomen – maar het verklaart wel een fenomeen waar ongetwijfeld al iedereen over heeft gesakkerd.
Concreet blijken die knopen het gevolg te zijn van de bewegingen die een opgerolde kabel van een zekere lengte ondergaat. De mate en duur van de beweging die de kabel ondergaat, de grootte van de ruimte waarin de kabel zich bevindt, naast de buigzaamheid van de kabel, bepalen mee de complexiteit van de knoop of knopen in de draad. Tot een lengte van ongeveer 1,5 m steeg het aantal knopen (en de complexiteit ervan), waarna bij een grotere lengte de kans op meer knopen afnam. Als de kabel korter is dan 46 cm in de kans klein (tot onbestaande) dat er een knoop in komt.
Toegegeven, het artikel is niet precies een stukje vakantielectuur, maar het is leuk te weten dat er toch een ‘rationele’ verklaring is voor zo’n gekmakend fenomeen. De auteurs zelf stellen dat hun artikel al werd geciteerd in andere artikels rond ‘knopen’ in andere gebieden, inclusief biologie.
Anderzijds lijkt niet iedereen even overtuigd te zijn van de ‘serieux’ van dit onderzoek. Het werd immers in 2008 ‘vereerd’ met de… Ig Nobel prijs voor Fysica 2008 – de prijs voor research die “mensen doet lachen en vervolgens nadenken,” jaarlijks uitgereikt door ‘Improbable Research’.
