‘De Belgische internetgebruiker eist waar voor zijn geld: gelijkheid en transparantie’

‘Dat we in België wel eens te veel betalen voor internetabonnementen, zijn we gewoon. Maar voor die dure abonnementen moet ook een prijs door de providers worden betaald: vrijheid’, schrijft Matthias Dobbelaere-Welvaert van deJuristen. ‘De klant moet het recht krijgen gelijk welk internetverkeer aan dezelfde snelheid te consumeren.’

Een kort nieuwsitem werd gisteren volledig overschaduwd door een immosite die wat handig met data kan omspringen. Goed voor hen, jammer voor ons. Want het grote nieuws gisteren was eigenlijk niet een initiatief dat al min of meer vijf jaar bestond in de vorm van Billionhomes.be – dewelke overigens nog steeds haar juridische oorlog te voeren heeft -, maar wel netneutraliteit. Na jaren talmen, nam de Belgische Kamercommissie eindelijk een resolutie aan: elk internetverkeer is gelijk, en moet ook zo behandeld worden. Een streep door de rekening van de internetproviders, een zegen voor haar klanten.

Netneutraliteit?

Netneutraliteit bestaat, kort samengevat, uit een niet-discriminatoire behandeling van data. Internetproviders lopen echter niet zo hoog op met dit beginsel. Zo willen zij, naar eigen zeggen, de ervaring van hun klanten verbeteren door te doen aan wat zij traffic shaping noemen. Men beperkt hier de snelheid van bepaalde vormen hoog verbruikend internetverkeer zoals streaming services, voice-over-IP en peer-to-peer netwerken. Tijdens piekmomenten reserveert men maar liefst 80 procent van het netwerk voor de andere vormen van gebruik.

Legislatieve historiek

De goedkeuring van het Parlement komt niet uit de lucht gevallen. Het eerste voorstel dateert al van 2011, na een wetgevend voorzetje van toenmalig parlementslid Jef Van den Bergh (CD&V). Europa dreigde echter met sancties omdat België weer eens te laat was met de omzetting van een richtlijn (ditmaal de Telecomrichtlijn), zodat het eerste voorstel echter aan de kant werd gelegd. Zoals men stelde in de Plenumvergadering van het Parlement op 21-06-2012: “We hebben de neutraliteit van de internetnetwerken van dit debat losgekoppeld, maar de commissie voor de Infrastructuur zal haar werkzaamheden in dat verband hervatten.” En hoewel de Europese debatten over netneutraliteit reeds aanvingen in 2010, mocht België nog ruim vier jaar langer wachten op haar eigen hoop op betonnering van dit symbolisch dossier.

Het recht, het is soms zo traag, meneer.

Neelie’s point-of-view

In oktober 2012 schreef Neelie Kroes een licht kritische opinie over netneutraliteit, en meer bepaald over het gebrek aan transparantie van providers. Volgens Neelie Kroes is er op zich niets mis met traffic shaping, zo lang transparantie overheerst. Er werd immers amper gecommuniceerd over hoe providers de data behandelden, en of ze internetverkeer afknepen ten voordele van eigen producten of minder belastende applicaties.

En hoewel Neelie Kroes langzaam aan de patroonheilige van innovatieve tech-startups – denk maar aan Uber & Airbnb – en de voorvechter van online consumentenrechten kan worden genoemd, is naar mijn mening die loutere transparantie niet voldoende.

De klant betaalt, en de klant is nog steeds koning

Transparantie is mooi. Het zou fijn geweest zijn, mochten providers zoals Telenet en Belgacom beter aangegeven hebben wanneer, hoe en om welke reden zij internetverkeer afknepen. Dergelijke communicatie kwam er echter nooit.

Maar die transparantie is niet voldoende. Internetabonnementen in België behoren tot de duurste in Europa. Dat we in België wel eens te veel betalen, waarvoor elders soms een prikje in verhouding wordt betaald, zijn we al gewoon. Maar voor die dure abonnementen, moet ook een prijs aan de kant van providers worden betaald. En dat is vrijheid. En dat is daarom geen absolute vrijheid. Abnormaal grootverbruik mag en moet nog steeds aangepakt worden. Asociaal gedrag kan men vinden in het gewone verkeer, en dat is op het internet niet anders. Maar de eindklant moet wel altijd het recht krijgen om gelijk welk verkeer aan dezelfde snelheid te consumeren. Hij of zij heeft er immers voor betaald, en de provider heeft het geafficheerd in zijn voorstel. Regels zijn regels.

Toch heeft het nieuws ook een kleine achillespees. Zoals nu in de resolutie staat te lezen, is er nog steeds een uitzondering voorzien voor bepaalde diensten die een zekere kwaliteit van internetverkeer nodig hebben – denk maar aan de video-on-demand diensten van Telenet en Belgacom. Daarbij mogen zij evenwel de concurrentie niet hinderen door bepaald verkeer alsnog af te knijpen.

Oude businessmodellen, nieuwe businessmodellen

Eigenlijk draait het hele debat rond netneutraliteit om oud versus nieuw. Ieder beschermt zijn eigen belangen. Telenet en Belgacom, oude reuzen als ze zijn, hebben er belang bij transparantie tot een minimum te beperken en vooral hun eigen diensten het beste verkeer te bieden. Dat is normaal, want ze voelen de hete adem in de nek van streaming-hipsters als Netflix en – het vaak illegale – Popcorn Time. Hoewel hun aandeel nog beperkt is in het Belgische televisieland, zal dat wellicht niet zo blijven.

Oude reuzen hebben macht, connecties en geslepen lobbygroepen. Maar de schreeuw van consumenten zal altijd luider klinken. En politici, die kunnen er langzaamaan niet meer omheen. De Belgische internetgebruiker eist waar voor zijn geld. Gelijkheid en transparantie. Nu alleen maar hopen dat de resolutie geen stille dood sterft. Fingers crossed.