De bodemloze IT-put van de Europese Commissie

In tijden waarin de Europese Commissie een ultraorthodox begrotingsbeleid eist van de lidstaten, vloeiden bij diezelfde instelling in de voorbije 10 jaar honderden miljoenen euro’s weg naar een megalomaan, uitzichtloos ict-project, SIS II. Meer nog: er duiken nu ernstige vragen op bij het nut van het geplande systeem. SIS II (wat staat voor Schengen Informatie Systeem II) is een databank van geseinde mensen en voorwerpen. Het moet de opvolger worden van SIS I, dat in werking trad in 1995, en dat ontwikkeld werd ter compensatie van de weggevallen grenscontroles aan de binnengrenzen van de net opgerichte Schengen-ruimte.

In tijden waarin de Europese Commissie een ultraorthodox begrotingsbeleid eist van de lidstaten, vloeiden bij diezelfde instelling in de voorbije 10 jaar honderden miljoenen euro’s weg naar een megalomaan, uitzichtloos ict-project, SIS II. Meer nog: er duiken nu ernstige vragen op bij het nut van het geplande systeem.

SIS II (wat staat voor Schengen Informatie Systeem II) is een databank van geseinde mensen en voorwerpen. Het moet de opvolger worden van SIS I, dat in werking trad in 1995, en dat ontwikkeld werd ter compensatie van de weggevallen grenscontroles aan de binnengrenzen van de net opgerichte Schengen-ruimte. Met de lancering van het project SIS II in 2001 hoopten de Schengen-landen nieuwe functionaliteiten (onder meer het gebruik van biometrische data) en nieuwe lidstaten te kunnen toevoegen. De Europese Commissie moest het project leiden, het consortium HP-Steria kreeg het contract toegewezen.

Sinds 2001 vloeide al heel wat water naar de zee, maar een werkend SIS II staat nog steeds niet op poten. De redenen en oorzaken zijn legio: technische problemen, veel politiek gekissebis, een foute projectaanpak, slecht projectmanagement, … Dat wordt expliciet aan Data News bevestigd door specialisten bij de federale politie en bij Binnenlandse Zaken.

Agentschap In een poging een en ander recht te trekken, werd onlangs een Europees agentschap voor grootschalige IT-projecten (onder meer voor het projectbeheer van SIS II) opgericht, dat begin 2012 actief moet zijn. De administratieve poot komt in Talinn, de technische groep blijft in Straatsburg en de back-upsite blijft in Salzburg. Die geografische spreiding – en de werkbaarheid ervan – roept nu al ernstige vragen op bij enkele betrokken experts. Bovendien gaat het (onbevestigde) gerucht dat de Europese Commissie voor dat nieuwe agentschap ook de bestaande infrastructuur in Straatsburg gewoon terzijde laat en een compleet nieuwe infrastructuur wat verderop zal bouwen. “Niemand stelt zich blijkbaar de vraag wat dat gaat kosten”, aldus een insider.

De toekomst van het project oogt overigens nog steeds somber. De officiële deadline, op dit moment, is het eerste trimester van 2013. “Maar ook daar zal weer vertraging op zitten”, klinkt het bij de federale politie. “Ik weet niet waarop de Commissie wacht om dat aan te kondigen aan de Raad en het Parlement. Ze lijken altijd tot de laatste minuut te wachten om hen te melden dat ze het niet gehaald hebben.”

Geen nut Alleen al aan externe uitgaven kostte SIS II tot midden vorig jaar meer dan 95 miljoen euro. Nog eens minstens 35 miljoen zal nodig zijn om het af te ronden. Daarnaast zijn er de miljoenen euro’s die elke lidstaat afzonderlijk al heeft moeten spenderen aan SIS II (en het onderhoud van SIS I), de loonkosten van de 175 mensen die bij de Commissie zelf hun tijd en energie spenderen aan dat project en de kosten voor de creatie van het nieuwe it-agentschap. Alles samen een kostenplaatje van honderden miljoenen euro’s. Met na 10 jaar ploeteren nog geen enkel resultaat.

Als klap op de vuurpijl horen we bij de politie – die het systeem later zal moeten gebruiken – dat ze het nut niet meer zien van SIS II. “Het doel van het Schengen-systeem is ‘hit’ of ‘no hit’ bij een grenscontrole. Als er een ‘hit’ is, nemen ze je apart en begint men het onderzoek. Het nieuwe SIS is wel bruikbaar voor de recherche: men heeft vingerafdrukken, foto’s, woonplaats, alles. Maar dat onderzoek is niet het doel van de databank. Als we hier op Zaventem bij het landen van een vliegtuig geval per geval zouden moeten onderzoeken, dan staan mensen 10 uur in de rij.”

Het uitgebreide verhaal over het verleden, het heden en de toekomst van het SIS II-project leest u in Data News van deze week.