Digitale obstructie door de overheid! Wie doorbreekt de deadlock?

Digitalisering en de Belgische overheid, het is geen goed huwelijk, schrijft Hans Vets. “Waar de politiek de mond vol heeft van ondernemerschap, innovatie en digitale transformatie wordt dit in de praktijk via het overheidsapparaat structureel tegengewerkt. Dat is heel zichtbaar in de zorg.”

Sinds enkele jaren adviseer ik ondernemingen in de zorg over technologie, transformatie en innovatie. We testten en implementeerden onder meer systemen in de ouderenzorg voor valpreventie en -detectie, incontinentie-detectie enzovoort. Allemaal toepassingen die door middel van digitale technologie – het gebruik van sensoren, cloudtoepassingen en artificiële intelligentie – de kwaliteit van de zorg verbeteren, de veiligheid voor de patiënt verhogen en het zorgproces efficiënter maken. Ze ontlasten met andere woorden de zorgverstrekkers en laten toe betere zorg te verlenen tegen een lagere kostprijs.

Wat opvalt is dat de betreffende overheden en aanverwante organisaties achterlopen en enkel de zorgprocessen uit het verleden subsidiëren. Het RIZIV, bijvoorbeed, vergoedt enkel nomenclatuur voor een fysieke medische interventie en medische producten. Niet voor een softwarelicentie of ondersteunende dienst gedurende een bepaalde periode. Dit maakt het bijzonder moeilijk voor zorgorganisaties om rendabel te investeren in nieuwe technologie. We lopen op dat vlak ver achter bij onze Noorderburen waar de overheid op alle niveaus mee investeert in zowel intramurale zorg (rusthuizen) als thuiszorg.

Gevolg: in België vindt iedereen de ligdagprijs van een woonzorgcentrum te duur en swingen de kosten voor zorg en sociale zekerheid jaar na jaar uit de pan. Ter vergelijking. In Nederland kost een ligdag 3 maal meer dan in België, maar is de ombuiging ingezet om mensen thuis oud te laten worden, ondersteund door technologie en tegen een lagere kost. Daar zie je dan ook de zorg-start-ups floreren.

Onlangs ondervond ik zelf dit fenomeen aan den lijve als patiënt. In maart brak ik mijn heup bij een fietsongeval in Spanje. Na repatriëring werd ik in het Maria-Middelares ziekenhuis in Gent geopereerd door Dr. Philippe Van Overschelde. Hij investeerde samen met enkele jonge ondernemers in de ontwikkeling van een digitale app voor kinesitherapie-op-afstand: MoveUp. Zodoende kan hij zijn patiënten dagelijks opvolgen in plaats dat hij ze slechts enkele malen ziet in de eerste 6 maanden na een heup- of knieprothese operatie.

Voor mij als patiënt bracht het veel voordelen. Ik moest mij niet verplaatsen voor kine, werd real-time opgevolgd door een groep van kinesisten samen met mijn dokter, kreeg dagelijks aangepaste oefeningen via video-instructie op basis van mijn feedback de avond voordien, kon 24/7 via een chatfunctie communiceren met de zorgverstrekkers en regelmatig ‘postte’ ik een video van mijn bewegingsevolutie ter beoordeling. De data die deze werkwijze genereert geeft mijn dokter bij consultatie onmiddellijk alle details over mijn evolutie.

Voor de overheid is er overduidelijk een besparing door kortere ziekenhuisopnames en vooral een beperking van het risico op complicaties ten gevolge van foute of niet-aangepaste revalidatie.

MoveUp is een van de weinige start-ups die het certificeringsprogramma van Minister De Block succesvol heeft doorlopen. Ik moest de kosten voorschieten, doch ze maakten zich sterk dat mijn ziekenfonds op basis van kine-attesten deze kosten zou terugbetalen. De niet terugbetaalde kosten zouden bovendien voor 50% door mijn ziekteverzekering van DKV worden terugbetaald.

Enkele weken nadat ik alle kosten had gedeclareerd had ik nog steeds geen terugbetaling ontvangen van de Christelijke Mutualiteiten, terwijl andere kosten die ik later had ingediend al werden vergoed. DKV had hun deel trouwens eveneens onmiddellijk terugbetaald.

Ik nam contact met de mutualiteit die mij in eerste instantie vroegen nog even af te wachten. Na enkele herinnerings-emails werd ik opgebeld, stront aan de knikker… Op basis van een door het RIZIV in het staatsblad gepubliceerde interpretatieregel konden zij geen terugbetaling uitvoeren. Ik moest de kosten recupereren van de kinesisten verbonden aan MoveUp en CM zou mij hierin zelfs ondersteunen via ledenverdediging. MoveUp, verrast door dit standpunt trok naar de Raad van State die de interpretatieregel prompt schorste (arrest Nr. 245.301).

Ik nam enkele weken later opnieuw contact op met de CM die de schorsing bevestigden, doch verder wilden onderzoeken wat dit betekende voor de mogelijkheid tot uitbetaling. Ondertussen zijn we bijna een half jaar verder, ontving ik geen terugbetaling en ben ik in het ongewisse of dit ooit zal volgen.

Als digitale ondernemer wilde ik absoluut test-patiënt en ambassadeur zijn van deze mooie innovatie in de zorg met enkel voordelen voor de patiënt en kostenreductie voor de maatschappij. De opstelling van de overheid zet zowel MoveUp als haar patiënten buitenspel in de digitale transformatie van de zorg. MoveUp zet daardoor versneld de stap naar het buitenland, waar tele-consultatie al lang ingeburgerd en terug betaalbaar is en men digitale zorg met open armen ontvangt. Andere digitale zorg-start-ups doen hetzelfde.

Als land met het hoogste overheidsbeslag in de EU zijn we goed georganiseerd om de status quo van minst efficiënte dienstverlening te behouden, en de burger-patiënt de rekening te laten betalen. Wie doorbreekt deze catch-22? Hadden we geen Digital Transformation Officer nodig bij de overheid?

Hans Vets is digital ambassador, CEO, board member, independent director, technology consultant en executive coach