Virtuele omgevingen blijven niet beperkt tot games of vergaderingen. Bij CAE worden VR en AR headsets ingezet in opleidingen voor piloten, medisch personeel en militaire doeleinden.
Het Canadese CAE bestaat al zeventig jaar en legt zich vooral toe op gesimuleerde trainingen voor vliegend personeel, zowel in defensie als in burgerluchtvaart. Daarnaast kijkt het ook naar medische oplossingen. Sinds de opkomst van VR gebruikt het bedrijf die technologie om haar opleidingen te ondersteunen, van echte cockpits naar virtuele omgevingen. Daarbij gebruiken ze steeds vaker dezelfde hardware die ook in een stevig uitgeruste pc zit.
‘We zijn platform-agnostisch, waardoor we met elke vliegtuigbouwer kunnen samenwerken,’ legt Carsten Elsebrock, manager Strategy & Business Development, uit. Het bedrijf levert opleidingen voor onder meer de Eurofighter, Tornado, E-3 AWACS en de Sea King MK41. Dat gebeurt op initiatief van CAE, maar kan ook op vraag van de vliegtuigbouwer komen. ‘Als we betrokken worden, dan uiteraard liefst zo vroeg mogelijk, maar het hangt af van wie de vraag stelt. Soms komt die vanuit een bepaalde luchtmacht, soms van de vliegtuigbouwer zelf, of van beide kanten,’ zegt Elsebrock.
Die opleidingen beginnen zoals de meeste anderen, achter een pc in een digitale klas. Ze eindigen echter in een quasi perfect nagebouwde simulator, vaak met de identieke cockpit van het toestel in kwestie. Nadien volgt het echte vliegwerk. Maar die stap daartussen, de virtual reality cockpit, is de laatste tien tot twintig jaar sterk geëvolueerd.
Aanvankelijk bouwde CAE daarvoor haar eigen videokaarten, inhoud en displays. Een vliegtuigsimulator combineert immers talloze datastromen, van omgeving en de werking van het toestel, tot het weer of specifieke incident-scenario’s. Dertig jaar geleden was het lastig om dat te maken, laat staan om het commercieel aan te kopen. Maar de boost in rekenkracht en vooral grafisch vermogen maakt dat het bedrijf geleidelijk aan een andere aanpak kon hanteren.
Elsebrock: ‘We zijn de laatste twintig jaar steeds vaker naar commerciële videokaarten gaan grijpen voor het visualiseren van de systeemcomponenten. Hetzelfde geldt voor onze image generators: aanvankelijk maakten we die zelf, nu kunnen we vaker naar game engines gaan, of in plaats van handgemaakte content gebruiken we AI-gegenereerde omgevingen.’
Het meest indrukwekkende daarbij zijn de visual display systems, de panelen die u in een vliegtuig te zien krijgt. Die bouwt het bedrijf vandaag na in virtual of augmented reality. ‘Dat bestaat al enkele jaren, maar de technologie was nog niet klaar voor professioneel gebruik,’ zegt Máté Koch, Technical Innovation & Products lead bij CAE. ‘Dat was slecht voor het imago van VR, maar intussen werken we hier samen met de belangrijkste spelers in de sector waardoor we toestellen krijgen nog voor ze op de markt zijn. Uiteindelijk hebben zij ook interesse in onze niche want headsets voor onze activiteiten zijn tot tien keer duurder dan wat je op de commerciële markt vindt, omdat ze een stuk performanter zijn.’
Lagere drempel
Opleidingen in VR zijn volgens het bedrijf vooral nuttig omdat ze efficiënter zijn. De fysiek nagebouwde cockpit verdwijnt niet en het aantal echte vluchturen die nodig zijn voor een pilotenlicentie al zeker niet. ‘Maar het geheel wordt wel toegankelijker: je kan content downloaden en je training sneller aanpassen, maar vooral kan je veel meer uren in virtuele training steken. Je kan die personaliseren voor je eigen pijnpunten en je kan als opleider veel meer mensen trainen zonder dat je een fysieke cockpit moet boeken,’ zegt Koch. Of anders gezegd: VR maakt dat alles wat niet in een echte of nagebouwde omgeving moet gebeuren alvast virtueel kan worden aangeleerd, van standaard vliegvaardigheden tot veiligheidsprocedures en routines onder het personeel. Tegelijk gebruikt het bedrijf AI en adaptive learning om data uit trainingen te analyseren en de opleiding te personaliseren naar de noden van de student.
Tijdens een demo in het innovation lab van CAE krijgen we al snel te zien waar dat op neerkomt. We krijgen een VR-bril op het hoofd en zetten ons in een pilotenstoel. Geen Oculus of Vive hier, maar het meer professionele Varjo. Meteen wordt het verschil met consumentgerichte VR duidelijk: de resolutie van de bril is een stuk hoger, waardoor de immersieve ervaring ook beter is dan bij een doorsnee VR-spel. We vliegen boven een Canadese stad waarbij onze cockpit enkel bestaat uit een stoel met een stuurknuppel en throttle (van Thrustmaster), maar virtueel verklapt enkel de beeldkwaliteit van de buitenomgeving dat we in een simulatie zitten. Bij die opmerking krijgen we meteen ook te horen dat de buitenomgeving niet de prioriteit is. Wie vandaag Microsoft Flight Simulator 2020, de ‘Rolls Royce’ onder de flightsim games, op een stevig uitgeruste pc speelt kan zelfs de weerspiegeling van de zon op de golven in het water in detail bekijken. Dat is tof voor gamers, maar heeft weinig meerwaarde in een opleiding. Bij CAE ligt de focus op de procedures en het realistisch nabootsen van de panelen en de vliegervaring, niet het nabouwen van de exacte omgeving. Al komt het bedrijf binnenkort wel met een nieuwe beeldgenerator die de ervaring nog realistischer maakt.
Healthcare
Intussen kijkt CAE ook naar andere segmenten en markten. Enerzijds richting opleiding voor onderhoud, met bijvoorbeeld digital twins die een mechanieker virtueel het vliegtuig leren kennen. Maar ook healthcare vormt een afdeling van het bedrijf. ‘Onze ambitie is om meer innovatie te voorzien voor hospitalen,’ zegt Elsebrock. ‘Het idee is dat we procedures standaardiseren en simuleren. De link tussen gezondheidszorg en luchtvaart zit bij ons vooral in de trainingsoplossingen die we aanbieden.’
Ook dat krijgt een fysiek-maar-virtueel verlengstuk in het innovation lab. Een levensechte pop, voorzien van ademhaling, maar ook medische details zoals een mogelijk opgezwollen tong of verzwakte hartslag, zijn mechanisch ingebouwd. Virtueel kan u scenario’s spelen die mensen in opleiding de ervaring bijbrengen, ondersteund door een fysiek, zij het kunstmatig, lichaam.
CAE maakt op die manier een aantal nuttige zakelijke use cases voor virtual en augmented reality, en dat in een streng gereguleerde omgeving. Opleidingen moeten geaccrediteerd worden, en bijgevolg moet ook de hardware die wordt gebruikt zowel inhoudelijk als technisch groen licht krijgen. Maar wanneer dat het geval is, kan het bedrijf een groot deel van de pilotenopleiding veel eenvoudiger, schaalbaarder, gepersonaliseerder en goedkoper maken dan wanneer elke training in een (al dan niet nagebouwde) cockpit moet doorgaan.
Klanten van CAE
In België beheert CAE het voormalige trainingscentrum van Sabena in Zaventem. Van daaruit traint het piloten van onder meer Brussels Airlines, TUI en (buitenlandse) legermachten om met een C130H te vliegen. Ook heeft het een trainingscentrum voor commerciële piloten in Antwerpen. Met Defensie heeft het bedrijf momenteel geen samenwerking, maar het leger gebruikt wel een door CAE gebouwde simulator voor A109 helikopters in Bierset.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier