eHealth: “Minister van volksgezondheid is te zwak”

Nationale ministers van Volksgezondheid zijn zwak en ontberen de middelen om met innovatieve ehealth-projecten te komen. Dat zegt Ilias Iakovidis van de Europese Commissie.

Nationale ministers van Volksgezondheid zijn zwak en ontberen de middelen om met innovatieve ehealth-projecten te komen. Dat zegt Ilias Iakovidis van de Europese Commissie. “Enkel door de zorgproblematiek gevoelig te verbreden en op de agenda te plaatsen van belangrijke ministeries kan er vooruitgang geboekt worden.”

De ‘Ict for Health’-unit binnen het directoraat generaal Informatiemaatschappij en Media heeft berekend dat enkel het op afstand monitoren van hartpatiënten een markt van 2 miljard euro zou kunnen creëren binnen Europa. “Vandaag klokken we echter af op 100 tot 150 miljoen euro voor alle ehealth-toepassingen”, aldus Ilias Iakovidis. “Healthcare beleeft een gigantisch momentum, maar er gaapt een gigantische kloof tussen wat er mogelijk is, en wat er vandaag gerealiseerd wordt.”

Het afdelingshoofd wijt dit ‘falen van de markt’ niet aan de industriële spelers of aan de telecomproviders, maar kijkt in de eerste plaats naar de overheden, zowel regionaal, nationaal als Europees. “Het is niet de fout van de sector dat er zo weinig gebeurt, wel van de autoriteiten. Barrières komen regelmatig vanuit legislatieve hoek, vanuit het aandeelhouderschap, van de regelgevende organen.”

“Daar komt nog bij dat overheden voortdurend roteren, waardoor de continuïteit zoek is en er geen langetermijnvisie kan worden uitgetekend. Dat is erg frustrerend. Daarom ook dat de providers en de industriële spelers zo belangrijk zijn in dit verhaal. Zij begrijpen de situatie beter, en kunnen wel op langere termijn plannen.”

Reikwijdte

Op het recente e-Health Congres in Brussel kwam de Griek op de proppen met enkele manieren om ehealth wat te pushen binnen Europa. “Een interessante piste is het ‘groter maken van de problemen die zich stellen’. Zowel op lokaal als op Europees niveau. Als je de interoperabiliteitsissues onder de Vlaamse ziekenhuizen niet kan oplossen, maak er dan een Belgisch vraagstuk van. Denk maar aan wat Frank Robben aan het doen is. Het ‘dissecteren’ van problemen heeft geen zin als je met politiek bezig bent.”

“Telegeneeskunde is zo belangrijk en gaat zo breed, dat je het onderwerp niet mag overlaten aan één ministerie, of aan één departement. Een minister van volksgezondheid is in de meeste gevallen te zwak. Hij heeft geen geld, en houdt zich bezig met het vullen van gaatjes. Ehealth zou evenzeer op de agenda van de minister van financiën moeten staan, of zou een belangrijke topic moeten zijn bij justitie. Ik herhaal: maak de reikwijdte groter. En zorg er voor dat je bij de echte beslissingnemers terecht komt.”

Naar eigen zeggen gaf de Europese Commissie het goede voorbeeld door all things ehealth onder te brengen bij drie directoraten-generaal in plaats van één. “Voor een beter resultaat hebben we de bevoegdheden verspreid over drie departementen”, aldus nog Iakovidis, “naast Information Society and Media ook Research en Justice.

Sunshine disinfects

Het tweede principe waar het afdelingshoofd mee dweept, is redelijk controversieel, zeker in België. “Sunshine disinfects”, klinkt het. “Wat bedoel ik daarmee? Dat – wanneer je data publiek maakt en wanneer je als instelling open en transparant bent – misverstanden, chronische ziektes en verkeerde diagnoses verdwijnen als sneeuw voor de zon.”

“In Duitsland moeten ziekenhuizen nu al een rist resultaten over hun patiëntenonderzoeken bekend maken. In enkele andere landen is er intussen informatie beschikbaar over de prestaties van de zorginstellingen. Daar is erg veel om te doen geweest, want hospitalen die slecht scoorden zouden failliet gaan, er zouden gettozorginstellingen ontstaan… . Maar wat gebeurde? De instellingen die slechte punten kregen, stopten met zichzelf blaasjes wijs te maken en veranderden van tactiek. De ziekenhuizen die goed scoorden, zagen het als hun morele plicht om nog beter te doen. Alle organisaties werden uiteindelijk beter en efficiënter. Sunshine disinfects. Stop met bang te zijn voor informatie over wat je goed en wat je minder goed doet. Eens gegevens over ziekenhuizen publiek zijn, kan het debat ten gronde gevoerd worden. In een later stadium kan er een gezonde concurrentie ontstaan.”

Kunstenaars

Iakovidis tempert tenslotte de verwachtingen rond informaticaoplossingen in de sector. “Ehealth projecten zijn in de meeste gevallen zo lokaal en zo specifiek, dat de infrastructuur per definitie duur en gefragmenteerd is.”

“Bij banken zijn de processen zo gelijklopend, dat je it-gewijs bijna de hele wereld kan bedienen met één enkel pakket. Maar it loslaten op healthcare is alsof je informaticatoepassingen uitrolt bij kunstenaars. Vraag je een artiest om een applicatie op een bepaalde manier te gebruiken, ga je 100 keer iets anders zien, en zal de toepassing 100 keer aangepast moeten worden.”

“Hetzelfde in de gezondheidszorg. Oplossingen moeten herwerkt worden voor dat hospitaal, voor die regio, voor dat land. Dat er daarbij heel wat fouten gemaakt worden, en dat de prijs onherroepelijk de hoogte in gaat, ligt voor de hand.”