De Europese lidstaten zijn akkoord om binnenkort alle wetenschappelijke publicaties vrij beschikbaar te maken voor het grote publiek. Het beleid moet innovatie stimuleren, maar zal ook enkele tegenstanders kennen.
Het gaat om vrije toegang tot wetenschappelijke publicaties op basis van onderzoek dat werd gedaan met publieke en publiek-private middelen. Vandaag is dat niet het geval voor mensen buiten de universiteiten en kennisinstituten, zoals leerkrachten en ondernemers.
Ook de onderzoeksdata moet toegankelijk worden zodat deze optimaal kan worden herbruikt. Al hoeft dat niet wanneer er gegronde redenen zijn zoals als de gegevens vasthangen aan intellectuele eigendomsrechten, of er veiligheids- of privacykwesties meespelen.
Start-up visa
De beslissing werd gemaakt op de Competitiveness Council afgelopen vrijdag onder leiding van EU-voorzitter Nederland. In de marge daarvan gaat Europa ook een Start-up visa bekijken. Daarmee kunnen buitenlandse starters één visa aanvragen voor heel Europa.
Tot slot wil Europa ook meer rekening houden met de impact op innovatie bij nieuwe wetgeving en roept het op om wetenschappers te beoordelen op hun maatschappelijke impact in plaats van het aantal artikelen die ze publiceren.
Kantelmoment
De maatregel komt er op een interessant moment voor de wetenschappelijke wereld gezien deze op een vergelijkbare manier wordt verstoord als de muziekindustrie. Zo is er sinds 2011 Sci-Hub dat intussen ruim 51 miljoen wetenschappelijke papers vrij publiceerde tot groot ongenoegen van wetenschappelijke publicaties die inkomsten halen uit de publicatie en het verkopen van zulke papers.
Elsevier begon om die reden vorig jaar een rechtszaak tegen Sci-Hub. Dat doet vermoeden dat de beslissing van de lidstaten misschien nog op weerstand kan botsen uit vergelijkbare hoek.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier