Eind juni werd de European Accessibility Act (EEA) van kracht. Deze innovatieve EU-richtlijn is bedoeld om de digitale toegankelijkheid van producten en diensten voor mensen met een handicap te verbeteren. Een maand na de inwerkingtreding is het veelzeggend dat de uitvoering nog steeds een wijdverbreide uitdaging is. Ondanks het groeiende bewustzijn weten veel bedrijven niet hoe ze zinvolle maatregelen kunnen nemen. Ze begrijpen het belang, maar weten niet waar te beginnen. En dat is de kern van het probleem, een probleem dat niet alleen met wetgeving kan worden opgelost.
De European Accessibility Act is van toepassing op bedrijven met meer dan tien werknemers en een jaarlijkse omzet of balanstotaal van 2 miljoen euro. Dit komt neer op ongeveer 12.000 Belgische bedrijven die hun producten en diensten toegankelijk moeten maken voor gebruikers die blind of slechtziend zijn, doof of slechthorend, mobiliteitsproblemen hebben of leven met aandoeningen zoals dyslexie.
Sinds 28 juni moeten nieuwe websites en digitale diensten onmiddellijk voldoen aan de toegankelijkheidseisen. Voor bestaande diensten hebben bedrijven vijf jaar de tijd om zich aan te passen. Er staat veel op het spel: niet-naleving kan leiden tot boetes van maximaal 150.000 euro per overtreding. Maar afgezien van het financiële risico is het echte verlies gemiste kans om inclusieve digitale ervaringen te creëren die iedereen ten goede komen.
Het probleem kennen lost het nog niet op
De wet zet toegankelijkheid weer in de schijnwerpers, maar de onderliggende problemen zijn al jaren zichtbaar. Hoewel veel is gezegd over wat misgaat, gaat minder aandacht naar waarom die problemen blijven bestaan. Dat is precies waar veel bedrijven vastlopen. Vaak investeren ze in audits en ontvangen ze gedetailleerde rapporten waarin verbeterpunten worden aangegeven. Maar wat ontbreekt, is praktische begeleiding over hoe je van inzicht naar implementatie gaat en hoe je toegankelijkheid in je dagelijkse processen kan integreren.
Afgezien van het financiële risico is het echte verlies de gemiste kans om inclusieve digitale ervaringen te creëren die iedereen ten goede komen.
Het is cruciaal om te beseffen dat digitale toegankelijkheid geen extra functie is, maar een manier van denken. Een mentaliteit die niet alleen tot uiting moet komen in digitale tools, maar ook in de bedrijfscultuur, het bestuur en de dagelijkse bedrijfsvoering. De meeste hiaten in toegankelijkheid zijn niet het gevolg van slechte bedoelingen, maar van onduidelijke verantwoordelijkheden, beperkte kennis en reactieve besluitvorming. Als niemand zich verantwoordelijk voelt voor het onderwerp, raakt het gemakkelijk ondergesneeuwd. En wanneer toegankelijkheid wordt behandeld als een bijzaak of louter een verplichting om aan te voldoen, pakken de oplossingen vaak de symptomen aan en niet de onderliggende oorzaken.
Daarom leiden eenmalige oplossingen zelden tot blijvende verandering. Echte impact ontstaat wanneer toegankelijkheid wordt geïntegreerd in de manier waarop we werken; van bedrijfsprocessen en productontwikkeling tot inkoop, ontwerp en testen. Om die basis te leggen is meer nodig dan een checklist. Het begint met bewustwording, training en een gedeeld begrip binnen teams, zodat iedereen weet waarom het belangrijk is en niet alleen wat er moet veranderen. Maar zonder motivatie werkt dit allemaal niet. Het verbeteren van toegankelijkheid betekent verandering omarmen, en dat is zelden eenvoudig. Het vereist leiderschap, communicatie en de bereidheid om te veranderen.
Digitale inclusie is een gedeelde verantwoordelijkheid
Digitale toegankelijkheid bereik je niet alleen. Om dit te realiseren, moeten het bedrijfsleven, de technologie en de mensen op één lijn zitten. Dat begint met het stellen van duidelijke prioriteiten en het heroverwegen van de structuur van bedrijfsprocessen. Toegankelijkheid moet verankerd zijn in het bestuur, ondersteund worden door alle teams en gedragen worden door een cultuur van bewustzijn. Verandering moet worden begeleid, inclusief ontwerp moet de norm worden en de voortgang moet continu worden gemonitord. Wanneer deze elementen op elkaar zijn afgestemd, kunnen bedrijven de juiste balans vinden tussen operationele efficiëntie en impact op de lange termijn.
Toegankelijkheid is niet iets wat een bedrijf kan claimen. Het behoort in de eerste plaats toe aan de mensen die ervan afhankelijk zijn en uiteindelijk aan iedereen die met jouw digitale producten in aanraking komt. Als we een digitale wereld willen creëren die echt voor iedereen werkt, moeten we toegankelijkheid niet langer zien als een vinkje op een checklist, maar als een katalysator voor beter ontwerp, betere bedrijfsvoering en betere ervaringen. Per slot van rekening stimuleert toegankelijkheid op zijn beurt innovatie.