Het Europees Parlement heeft zich met ruime meerderheid achter een batterij regels geschaard die een einde moet maken aan de zogenaamde ‘Far West’ op het internet. De parlementsleden willen onder meer duidelijke procedures voor de verwijdering van illegale content, meer inzage in algoritmes en een streng kader voor gepersonaliseerde reclame, inclusief een verbod op het gebruik van gegevens van minderjarigen voor dat soort advertenties.
Met 530 tegen 78 stemmen bij 80 onthoudingen legden de Europarlementsleden donderdag in Straatsburg hun standpunten vast over de Digital Services Act (DSA). Onder het devies ‘wat offline illegaal is, moet ook online illegaal zijn’ voorziet deze wet op digitale diensten een kader dat vastlegt hoe sociale media, marktplaatsen en andere online platforms illegale producten, diensten en content moeten verwijderen. Daarbij worden bepaalde garanties ingebouwd, bijvoorbeeld voor de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Het parlement gaat nu onderhandelen met de lidstaten en de Europese Commissie over definitieve wetgeving. Dat kan wel een paar maanden duren.
In het voorstel van het Europees Parlement krijgen de grote techreuzen strengere verplichtingen opgelegd omdat zij het grootste risico vormen voor de verspreiding van illegale en schadelijke content. Het gaat dan onder meer over verplichte risicobeoordelingen. De Commissie wil streng toezien. De bedrijven riskeren boetes tot 6 procent van hun wereldwijde jaaromzet of zelfs uitsluiting van de Europese markt indien ze de verplichtingen herhaaldelijk aan hun laars lappen. Ze moeten ook inzage bieden in de zwarte doos van algoritmes die bepalen welke content elke surfer voorgeschoteld krijgt.
Haatzaaierij
In het voorafgaande debat wees bevoegd eurocommissaris Thierry Breton op het belang van de wet, ook voor het democratische bestel. ‘Het is voor iedereen duidelijk geworden dat het gebrek aan regels en democratische controle over de beslissingen van een handvol grote platforms niet meer getolereerd kan worden’, zo verwees hij naar de bestorming van het Amerikaanse Capitool en de jaren van ongecontroleerde haatzaaierij en desinformatie op sociale netwerken die voorafgingen aan deze gebeurtenis.
Het parlement schaarde zich ook achter strenge regels rond gegevensvergaring en gerichte reclame, het zakenmodel van de industrie. Zo mogen persoonsgegevens van minderjarigen niet gebruikt worden voor gepersonaliseerde advertenties, evenmin als het targeten van mensen op basis van info over politieke overtuiging, seksuele oriëntatie, etnische afkomst of andere gevoelige data. Een algemeen verbod op gerichte reclame voor volwassenen wijzen de parlementsleden af, maar het moet voor gebruikers wel net zo makkelijk zijn om die advertenties te weigeren als om die te aanvaarden.
Lobbywerk
Volgens Tom Vandenkendelaere (CD&V) zet Europa met deze wetgeving wereldwijd ‘een gouden standaard’. ‘Onze wetgeving moet leiden tot een mentaliteitsverandering. Winst mag niet boven onze veiligheid staan. Big Tech zal niet langer zijn gang kunnen gaan zonder regels en zonder verantwoording af te leggen’, meent hij. Vergelijkingen tussen de DSA en de befaamde GDPR-wetgeving zijn niet ver weg. Het immense lobbywerk verraadde alvast dat de belangen enorm zijn.
Breton toonde zich in het parlement verheugd dat het lobbywerk ‘vergeefs’ is geweest. Het wetgevende werk is echter niet ten einde. De parlementsleden moeten nog onderhandelen aanknopen met de lidstaten. Dat is reeds aan de gang voor de Digital Market Act (DMA), de tweelingbroer van de DSA die focust op marktwerking en het gelijke speelveld voor bedrijven op internet. Frankrijk, dat momenteel de lidstaten vertegenwoordigt in die onderhandelingen, heeft de ambitie om zo snel mogelijk, en ten laatste tegen eind juni, te landen.
