Europese boete zet de strategie van Google op de helling

Google zegt dat het net voor meer keuze zorgt in het mobiele landschap. Dat klopt, voor de helft. De machtspositie van het bedrijf is het werk van een uitgekiende strategie die nu moet worden herbekeken.

Zowel de Europese Commissie als Google halen goede argumenten aan waarom het bedrijf wel of niet concurrentie in de weg staat. Google heeft gelijk als het zegt dat het concurreert met Apple, dat er honderden miljoenen downloads zijn voor alternatieve browsers als Opera of UC Browser en dat het vandaag makkelijker is om van app te wisselen dan in de jaren ’90 van pc-browser, een verwijzing naar de gelijkaardige veroordeling van Microsoft voor het opdringen van Internet Explorer.

Monopolist (minus Apple)

Maar het betoog van Google vertelt slechts het halve verhaal. Apple mag dan wel de 2e populairste smartphonemaker ter wereld zijn, het totale marktaandeel van iOS bedraagt 14,1 procent, tegenover 85,9 procent voor Android en een schamele 0,0 procent (131.100 toestellen) voor andere spelers. Waren/zijn die er dan? Jawel: BlackBerry, Windows Phone, FireFox OS.

Dat alternatieve browsers goed zijn voor een paar honderd miljoen downloads klinkt enorm, maar die cijfers verbleken als je weet dat er elke drie maanden 329 miljoen Androids worden verkocht. Ook dat het vandaag makkelijker is dan ooit om een app te vervangen verdient enige nuancering. Volgens een GIFje van Google lukt dat in 30 seconden. Dat klopt, als je goed thuis bent in Android. Minder ervaren gebruikers weten dat niet en blijven jaren de standaardinstellingen gebruiken, bovendien kunnen lang niet alle vooraf geïnstalleerde apps worden verwijderd.

In een reactie op de monsterboete zegt Google dat het telefoonmakers niet verplicht om Google’s apps vooraf te installeren. Dat is vandaag misschien niet het geval. Maar de Europese Commissie legt de boete onder andere op net omdat het tussen 2011 en 2014 fabrikanten bedragen zou hebben betaald om die apps wel mee te nemen.

Gratis of niet?

Maar het opmerkelijkste onderdeel van Google’s reactie is de subtiele suggestie dat het bedrijf Android bewust gratis houdt, maar die miljardeninvestering wel recupereert met vooraf geïnstalleerde apps waarmee het bij sommigen inkomsten genereert. “We zijn bezorgd dat de beslissing van vandaag de voorzichtige balans die we vandaag met Android hebben zal verstoren.” Of anders gezegd: als we hier geen geld mee mogen verdienen, dan moeten we geld vragen voor Android.

Zal dat gebeuren? Hoogstwaarschijnlijk niet

Google heeft zijn succes te danken aan het feit dat het merendeel van zijn (consumenten)diensten gratis zijn. Mochten Gmail of Google Docs 1 euro per maand kosten dan vertrekken de meeste gebruikers naar de volgende gratis aanbieder.

Ere wie ere toekomt: Google heeft met Chrome, YouTube, Android, Search, Play Store, Gmail en andere diensten onze digitale wereld een pak beter gemaakt. Maar het succes is niet enkel te danken aan goede producten, het bedrijf stuurt het gebruik ervan en vooraf geïnstalleerde apps zijn daar een cruciaal onderdeel in. Google maakt het ecosysteem, maar palmt zelf de beste plekken in.

Dat levert rechtstreeks weinig op. Toch heeft Google er baat bij dat het 85 procent van de smartphonemarkt bedient. Google weet perfect waar ter wereld Android wordt gebruikt, hoe het wordt gebruikt, welke apps er op worden geïnstalleerd en zelfs wie die gebruikers zijn, want ze hebben bijna allemaal een Google-account.

84 procent van de omzet

Idem voor browsers, Google weet als geen ander welke websites populair zijn en naar wat u surft. Als technologiebedrijf is dat vooral egostrelend. Als advertentieverkoper is dat de heilige graal. Hoe heilig? De omzet van moederbedrijf Alphabet lag vorig jaar op 110,85 miljard dollar. 84 procent daarvan komt van advertenties. Hoe populairder de Google-diensten, hoe luider de kassa rinkelt.

Wat nu?

Google kan makkelijk voldoen aan de eisen van de EU. Net zoals Microsoft in Windows kan het gebruikers de keuze geven tussen Chrome, Firefox, Opera of andere alternatieven. Idem voor zoekmachines. De kans is groot dat het merendeel nog steeds voor Chrome en Google Search kiest.

Maar die deur openen, is ook de deur voor andere keuzes openen. Waarom bijvoorbeeld geen Dailymotion in plaats van YouTube? Office Online in plaats van Google Docs? Dat wil Google ten alle koste afwenden, want minder Google-diensten betekent op termijn minder Google-inkomsten, en dat weegt zwaarder door dan een boete van 4,3 miljard euro.