Vorig jaar blokkeerde Facebook zo’n 17.000 pagina’s in Australië onterecht, naar eigen zeggen per ongeluk, toen het nieuwskanalen wou blokkeren. Documenten tonen nu dat dat een bewuste flater was om te voorkomen dat het strengere regels kreeg opgelegd.
Toen de Australische wetgevers in 2020 werkten aan een wet die spelers als Google en Facebook verplicht te betalen voor het nieuws dat op hun platform werd gedeeld, gingen bij Facebook de alarmbellen af. Het voorstel zou het bedrijf geld kosten en kon een precedent zijn voor anderen landen.
In reactie daarop besloot Facebook, nadat een eerste versie van de wet werd gestemd, om alle nieuwspagina’s op Facebook preventief af te sluiten, formeel omdat het anders in strijd zou zijn met de wet. Maar daar liep het fout. Niet enkel nieuwspagina’s werden afgesloten, maar ook duizenden andere pagina’s. Onder meer Facebookpagina’s van ziekenhuizen en NGO’s, net op het moment dat het land bezig was met een vaccinatiecampagne rond corona.
Nu blijkt uit documenten en getuigenissen ingediend bij Amerikaanse en Australische autoriteiten en ingekeken door de Wall Street Journal, dat dat een zeer bewuste tactiek was. Door heel breed en slordig te blokkeren kreeg Facebook immers een betere positie, het kon tonen dat een wet waar het zich naar moest schikken veel ‘ongewenste’ gevolgen kon hebben. Door de opzettelijke fout gingen verschillende pagina’s zonder waarschuwing offline en was er ook geen optie om daartegen in beroep te gaan.
‘Exact geland waar we wilden’
Maar intern was de sfeer heel anders. ‘We zijn exact geland waar we wilden’, klinkt het in een felicitatiemail van Campbell Brown, hoofd partnerships bij Facebook, vlak nadat de wet enkele dagen later werd goedgekeurd. Hij zou gepleit hebben voor de agressieve houding. Ook CEO Mark Zuckerberg en COO Sheryl Sandberg waren op de hoogte en stuurden hun felicitaties naar de betrokken teams.
De wet in kwestie werd uiteindelijk zodanig afgezwakt dat Facebook een jaar na datum nog steeds niet moet betalen, al sloot het intussen wel individuele afspraken met uitgevers.
Formeel schuilt Facebook zich nog steeds achter de bewering dat het om een vergissing ging. Zo heeft de Australische wet geen definitie van nieuws, waardoor het algoritme dat de pagina’s verwijderde heel breed moest werken. Maar ook dat is onzin. Zo had Facebook al langer een database van gekende uitgevers die grotendeels aansluit bij wat het zogezegd wou blokkeren, maar die werd niet gebruikt.
Oplossingen genegeerd
Ook trokken werknemers die niet op de hoogte waren van het plan intern aan de alarmbel. Ze waren snel om te melden dat het foutliep en kwamen met mogelijke oplossingen, maar daarop kregen ze geen of zeer traag antwoord.
Een werknemers zegt aan de Wall Street Journal dat ook de toepassing anders liep dan normaal. Gewoonlijk worden nieuwe functies geleidelijk aan uitgerold, met eerst testen bij een klein aantal gebruikers om fouten tijdig te herkennen. Bij het blokkeren van pagina’s was dat meteen naar de helft en dan alle Australische gebruikers op een paar uur tijd.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier