Gelukkige veertigste verjaardag Apple

Precies 40 jaar geleden werd Apple boven de doopvont gehouden door Steve Jobs, Steve Wozniak en Ronald Wayne. Wayne is de arme stakker die zijn 10% aandeel in Apple twee weken later verkocht voor $800. Want hij geloofde er niet meer in. Wayne is uiteindelijk terecht gekomen in een trailer park in Nevada waar hij zijn kost verdiende door postzegels te verhandelen. Zijn 10% Apple stock zou meer dan $60 miljard waard zijn vandaag.

Het verhaal van Apple is ongelooflijk. Als Shakespeare vandaag nog had geleefd, zou hij over Apple geschreven hebben, en zeker over Steve Jobs. Maar voor mij persoonlijk is Apple niet interessant omdat het het meest waardevolle beursgenoteerde bedrijf ooit is geworden. Wat mij vooral fascineert is het feit dat 20 jaar geleden Apple morsdood was.

Steve Jobs kwam terug naar Apple in 1997. En het bedrijf was toen eigenlijk zo dood als een pier. De producten waren afschuwelijk, de software trok op niets, en het imago en merk was kapot. Apple had zichzelf proberen verkopen aan IBM, maar die moest het niet hebben. En aan Sun Microsystems, en die trokken ook hun neus op. En aan Oracle, maar zelfs Larry Ellison die toen in de board van Apple zat, wou er niets mee te maken hebben. De waarde van Apple op de beurs was lager dan de cash die op hun bankrekening stond. Niemand wilde nog iets met Apple te maken hebben. Het was ‘over-and-out’.

En toen kwam Steve terug. En die overtuigde Bill Gates – de aartsvijand – om $150 miljoen in Apple te investeren, om het te redden. Die $150 miljoen hebben het verschil gemaakt. Zonder was Apple dood geweest. Vandaag doet Apple zo’n 235 Miljard omzet, dus die $150 miljoen van toen is nu het equivalent van een slap voormiddagje verkopen. Maar in 1997 heeft Apple het gered, dank zij die aalmoes van Microsoft.

En die dommeriken hebben hun Apple aandelen verkocht in 2003. Net voor het bedrijf echt begon aan zijn astronomische beursklim. Als Microsoft zijn aandelen in Apple had gehouden, dan was die $150 miljoen er nu meer dan $25 miljard waard. Maar ze geloofden er niet meer in.

Apple is een verhaal van ongelooflijk ups and downs. Van ontelbare keerpunten. De grootste verrijzenis sinds Jezus Christus. Dat maakt Apple zo mooi voor mij. Toen het bijna gedaan bleek voor Apple in 1997 kwam het in Wired magazine – op dat moment HET toonaangevende magazine van de digitale wereld – met een schitterende cover: het logo van Apple met daar rond een doornenkroon, en het onderschrift: “Pray”. Met andere woorden: over & out. Tien jaar later, toen Apple met de iPod had gescoord en net de iPhone uit had, heeft Wired een bijna identieke cover gemaakt, maar dit keer met het onderschrift “Evil/Genius”. Chapeau voor Wired, want zij hadden er ook niet in geloofd. Ik heb die twee covers van Wired naast elkaar hangen. Het is voor mij het mooiste voorbeeld van de mogelijkheid om toch te kunnen overwinnen als je vertrekt vanuit een totaal verloren positie.

Ik ben een Apple verzamelaar. Maar ik vind het weinig spannend om de succesnummers van Apple te verzamelen. Het is daarentegen heerlijk om zijn mislukkingen te verzamelen. En daar zijn er gigantisch veel van.

Het ironische is dat een groot deel van de totale mislukkingen van Apple te wijten zijn aan een Belg. Gaston Bastiaens was de briljante ingenieur uit Westerlo, die bij Philips in Leuven carrière maakte, en daar verantwoordelijk was voor de CD, de CD-ROM en de CD-i. De getalenteerde ingenieur werd weggekaapt door Apple, onder leiding van John Sculley. Hij werd verantwoordelijk voor de Apple PIE afdeling: Personal Interactive Electronics. Het resultaat was de ene commerciële flop na de andere: Apple CD-spelers die niet verkochten, Apple digitale camera’s die niemand moest hebben, en het meest spectaculaire van allemaal: de Apple Newton. Zijn tijd nochtans ver vooruit: een Personal Digital Assistant, voor notities, email, agenda, zelfs online verbinding. Maar de Apple Newton verkocht voor geen meter. Het was een iPad voor zijn tijd. Gaston Bastiaens bleek een visionair toen hij dit product ontwikkelde. Maar toen Steve terugkwam in 1997, was zijn ‘first order of business’ om die hele PIE afdeling op te doeken, en de Newton in de vuilbak te gooien. Want Steve geloofde er niet in.

Als ik vandaag aan een zaal vraag wie er een Apple product thuis heeft, steekt meestal het voltallige publiek zijn hand op. Niet slecht voor een bedrijf dat 20 jaar geleden morsdood was. En als ik ze dan allemaal notities zie nemen op hun iPads, dan moet ik terugdenken aan de Newton, en aan Bastiaens.

Apple zal nog lang leven, en nog lang herdacht worden. Maar het mooie aan Apple is niet hun kracht, hun macht, of hun status als ‘most valuable company on the planet’. In mijn ogen is het hun kwetsbaarheid, hun veerkracht en de mislukkingen waar ze uit leerden. Apple is de grootste voorbeeld van een corporate turnaround ooit: een bedrijf dat zich kan heruitvinden en schitteren, zelfs als het kolossale fouten heeft gemaakt. Zelfs als het op sterven na dood is.

Lang leve Apple. Hiep Hiep Hoera.