Gevaar! Storm op de zon!

Een nieuwe studie in opdracht van NASA bespreekt en becijfert de gevolgen van ‘zwaar weer’ op de zon voor de economische infrastructuur hier op aarde. Potentieel erg zware gevolgen.

Een nieuwe studie in opdracht van NASA bespreekt en becijfert de gevolgen van ‘zwaar weer’ op de zon voor de economische infrastructuur hier op aarde. Potentieel erg zware gevolgen.

Onze zon is geen rustig brandend vuurtje, maar een superhete kolkende gasbol die onafgebroken energie en uiterst geladen deeltjes de ruimte instuurt. Het gekende poollicht is slechts één voorbeeld van hoe de zon extra stevig haar invloed op de aarde laat voelen. De intense magnetische activiteit van de zon zorgt tevens geregeld voor gigantische uitbarstingen op het oppervlak (zonnevlammen) waarvan dan hier op aarde de nadelige gevolgen voelbaar zijn. In opdracht van NASA onderzocht de Amerikaanse National Academy of Sciences de gevolgen – ook economisch – van een eventuele ‘superzonnevlammen’ ([‘Severe Space Weather Events – Understanding Societal and Economic Impacts’]).

Naast informatie over de gevolgen van twee supervlammen in 1989 en 2003 (met uiterst zware verstoringen in het Noord-Amerikaanse elektriciteitsnetwerk), wordt ook berekend wat de gevolgen zouden zijn van een verstoring na een superzonnefakkel zoals er zich een in 1921 heeft voorgedaan. Concreet zouden door de interconnectiviteit van de elektrische stroomnetwerken zich zware stroomonderbrekingen in grote gebieden voordoen, die ten gevolge van problemen bij de vervanging van transformatoren lang zouden aanhouden.

Ook zouden de netwerken van satellieten in de ruimte – inclusief communicatie- en navigatie/gps-satellieten – zwaar worden verstoord (zij het allicht minder lang dan het elektriciteitsnet). Door de afhankelijkheid van elektriciteit en moderne communicatie/navigatiesystemen zouden ongeveer alle diensten – van nutsvoorzieningen, over nooddiensten tot de bedrijven en huishoudens – tot stilstand komen. Voor bedrijven zouden in het bijzonder de verstoringen in de communicatienetwerken een zware impact hebben. Een herhaling van het zwaarst gekende voorbeeld van een supervlam – het Carrington-event uit 1859 – zou in het eerste jaar erna een economische impact van zo’n 2 triljoen dollar kunnen hebben.

De studie doet aanbevelingen betreffende het meer bestendig maken van de infrastructuur (afscherming, betere compartementalisering) en het behoud van inspanningen om de ‘weersituatie’ op de zon in de gaten te houden. Een aantal ruimtesondes bestuderen permanent de zon en hun data kunnen worden aangewend om de ernst van uitbarstingen te beoordelen (zodat hier op aarde maatregelen kunnen worden genomen). Voorspellingen wanneer een supervlam zich zal voordoen zijn nog niet mogelijk.