Het nieuwe fotobeleid van Twitter is goed, maar heeft nog wat kinderziektes

Twitter verbiedt sinds kort om (privé)foto’s van mensen te publiceren als zij daarvoor geen toestemming hebben gegeven. Dat is goed nieuws, zegt Holly Hancock.

Twitter kondigde vorige week aan dat het bedrijf ‘het delen van privémedia, zoals afbeeldingen of video’s van privépersonen zonder hun toestemming’ niet langer zal toestaan. Het besluit hangt samen met een uitbreiding van het privacy- en mediabeleid van het socialmediaplatform.

In de praktijk betekent dit dat foto’s en video’s kunnen worden verwijderd als de fotograaf geen toestemming heeft gekregen van de mensen op het beeld voordat het item op Twitter is gedeeld. Individuen die hun afbeelding zonder toestemming online zien verschijnen, kunnen de desbetreffende post rapporteren. Twitter beslist dan of deze verwijderd moet worden.

Tegenstrijdige belangen

In tegenstelling tot sommige Europese landen – Frankrijk heeft bijvoorbeeld een sterke privacycultuur rond beeldrechten op grond van artikel 9 van het Franse Burgerlijk Wetboek – heeft het VK bijvoorbeeld geen sterke traditie op het gebied van beeldrechten. Hierdoor kan iemand weinig doen om te voorkomen dat een afbeelding online vrijelijk wordt verspreid, tenzij het beeld onder de beperkte wettelijke bescherming valt.

In bepaalde omstandigheden wordt iemand bijvoorbeeld beschermd op grond van artikel 33 van het strafrecht, dat seksueel misbruik op basis van afbeeldingen verbiedt. Ook wanneer de afbeelding in strijd wordt geacht met copyright- of gegevensbeschermingsregels is juridische bescherming mogelijk.

Er spelen tegenstrijdige belangen: enerzijds wordt de vrijheid om te fotograferen fel verdedigd, vooral door de media en fotografen. Aan de andere kant kunnen ongewenste of vernederende (privé)foto’s veel leed veroorzaken. Daarin botsen soms de rechten van de fotograaf (de wettelijke eigenaar van de foto) en de gefotografeerde (die vaak geen aanspraak maakt op de afbeelding).

Juridische bescherming

Voor mijn promotieonderzoek heb ik 189 volwassenen in Engeland en Wales ondervraagd over hun ervaringen met afbeeldingen die online werden gedeeld, met name via sociale media. Mijn bevindingen zijn eerder dit jaar gepubliceerd in het Journal of Media Law.

Hoewel sommige deelnemers het niet erg vonden of zelfs blij waren om online gedeelde afbeeldingen van zichzelf tegen te komen, voelden anderen zich ongemakkelijk wanneer ze op afbeeldingen stuitten die zonder hun instemming waren geplaatst. Eén ondervraagde zei: ‘Gelukkig zag ik er niet al te slecht uit en deed ik geen domme dingen, maar ik heb liever zelf de controle over beelden van mij die in het openbaar verschijnen.’ Een ander zei: ‘Ik was behoorlijk boos omdat mijn afbeelding zonder mijn toestemming op sociale media was gedeeld’.

Een krappe meerderheid van de respondenten was voorstander van meer wettelijke bescherming van individuele rechten, zodat dat hun afbeelding niet zonder toestemming gebruikt mag worden (55 procent was het ermee eens, 27 procent was niet zeker en 18 procent was het oneens). Ondertussen vond 75 procent van de respondenten dat socialemediasites een grotere rol zouden moeten spelen bij de bescherming van privacy.

Ik merkte dat mensen niet per se juridische bescherming zochten; velen waren vooral op zoek naar een gedeelde norm, zoals dat foto’s die zonder toestemming op sociale media verschijnen, op verzoek van de gefotografeerde persoon worden verwijderd.

Veiligheid online

De beleidswijziging van Twitter is een pragmatische oplossing, die individuen meer controle geeft over hoe hun imago wordt gebruikt. Dit kan nuttig zijn, vooral vanuit veiligheidsperspectief, en vooral voor bepaalde groepen die Twitter heeft aangewezen, zoals vrouwen, activisten, dissidenten en minderheden. Een afbeelding die bijvoorbeeld de locatie onthult van een vrouw die aan huiselijk geweld is ontsnapt, kan haar in groot gevaar brengen zodra haar misbruiker de afbeelding ziet.

Het kan ook nuttig zijn voor kinderen die de dupe zijn van sharenting – ouders die afbeeldingen in elke fase van de jeugd van hun kinderen online delen. In theorie kunnen kinderen deze afbeeldingen nu rapporteren zodra ze oud genoeg zijn om te begrijpen hoe. Als alternatief kunnen ze dit door een vertegenwoordiger laten doen.

Kinderziektes

De wijziging heeft begrijpelijkerwijs voor enige ophef gezorgd, vooral onder fotografen. En burgerrechtengroep Big Brother Watch uitte zich kritisch op het beleid omdat het ‘te breed’ is, met het argument dat het tot online censuur zal leiden.

Het is belangrijk te noemen dat dit geen algemeen verbod is op afbeeldingen van individuen. Twitter laat weten dat afbeeldingen of video’s die mensen tonen die deelnemen aan openbare evenementen (zoals grote protesten of sportevenementen) over het algemeen niet in strijd zijn met het beleid.

Er is ook een aantal uitzonderingen, waaronder afbeeldingen die nieuwswaardig zijn, in het algemeen belang zijn of beelden met als onderwerp een publiek figuur. Maar hóe het algemeen belang wordt geïnterpreteerd, is nog onvoldoende duidelijk. Ook is niet duidelijk hoe dit beleid van toepassing zal zijn op de media.

In de eerste week na de invoering vertoonde het beleid enkele kinderziektes. Zo blijken extremistische groepen massaal – en onderling afgestemd – foto’s van zichzelf op haatbijeenkomsten te rapporteren. Deze rapportages zouden hebben geleid tot talloze Twitter-accounts van anti-extremisme-onderzoekers en journalisten die nu onbedoeld zijn geblokkeerd. Twitter zegt dat het de fouten gecorrigeerd heeft en een interne beoordeling is gestart.

Er zijn ook zorgen dat minderheidsgroepen door het beleid tegen moeilijkheden aan kunnen lopen wanneer zij afbeeldingen willen delen die misbruik of onrecht aan de kaak stellen (denk aan beelden van politiegeweld). Hoewel Twitter zegt dat dergelijke gevallen uitgezonderd zouden kunnen worden op grond van nieuwswaarde, is nog niet duidelijk hoe dit gehandhaafd kan worden.

Er zijn dus zeker nog plooien die moeten worden gladgestreken. Maar uiteindelijk kan deze beleidswijziging de individuele privacy beschermen en zorgen voor een meer doordachte benadering van beeld delen.

Deze opinie is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner The Conversation.