Joeri Casteleyn

ChatGPT: zijn we allemaal datakolonialen?

Joeri Casteleyn Pers- en communicatieadviseur

ChatGPT is een tool gebaseerd op de grootste intellectuele diefstal ooit, aangevuurd door het wildste risicokapitalisme en gerund door bedrijfsleiders die zich profeten wanen en de huidige wereld op de schop willen om hun eigen versie van het walhalla te installeren.

In landen die we niet willen kennen werken mensen op digifarms waar ze eindeloos, gruwelijke beelden moeten bekijken en labelen volgens specifieke criteria. Een hele dag door en geen psycholoog in de buurt om samen die psychische ravage van die eindeloze reeks (horror)beelden te helpen verwerken.

Maar het AI-monster moet geleerd worden en iemand moet het doen. Liefst iemand in een land dat we niet willen kennen. Want ChatGPT heeft geen moraal. Heeft geen notie van de termen ‘goed’ en ‘kwaad’. Dat lijken we soms te vergeten. Gooi ‘Mein Kampf’ erin en er komt ‘Mein Kampf’ eruit. Tenzij iemand op een digifarm het de tag ‘nazisme’ of ‘haatpropaganda’ heeft kunnen meegeven.

ChatGPT dreef jongere tot zelfmoord, lees je soms als titel. Wat had je verwacht van een systeem die op deze schaal de intellectuele en echte wereld leegrooft en gevoed wordt met alle mogelijke data en geen enkele notie heeft van de waarden ‘goed’ en ‘slecht’?

Niemand die zegt: mijn organisatie verwacht dat ik ChatGPT gebruik en ik weiger om morele redenen.

Moreel verantwoorde AI zou, in tegenstelling tot ChatGPT, tijdens een toelatingsexamen geneeskunde antwoorden: ‘Dat zijn examenvragen die je mij nu stelt. Die ga ik niet beantwoorden. Los ze zelf maar op.’ Maar daar zijn we dus nog lang niet met ChatGPT. Integendeel. Het helpt je met plezier de boel belazeren zoals we bij de laatste toelatingsexamens hebben gezien.

Moreel vingertje

GPT-4 is volgens sommige berekeningen 15.000 keer groter dan GPT-1 die 5 jaar eerder werd gelanceerd. En nu is er GPT-5 die zeker niet kleiner dan is. En dan volgt er straks nog 6,7, 8 enzovoort tot we ‘superintelligentie’ bereiken. En mensen en planeet zullen al die tijd de enorme impact van deze nieuwe versies moeten blijven absorberen. Echt? 

Mocht ChatGPT een auto zijn, dan stond je ’s morgens op en was de kans groot dat je banden doorstoken zouden zijn, dat Europa een productie- en invoerverbod zou opleggen en dat je met je wagen niet meer in het centrum van de steden zou mogen rondrijden omdat alleen al de aanblik van je wagen te veel heftige reacties van de bewoners zou kunnen ontlokken. En een oproer in het centrum van de stad, dat proberen we ten allen tijden te vermijden.

Maar bij ChatGPT zelf? Niks daarvan. Nergens lees je nog in de media of we ChatGPT zo maar in onze samenleving kunnen toelaten of dat we die tool zonder enig schuldgevoel kunnen gebruiken. Geen enkele instelling wijst nog met een moreel vingertje naar ChatGPT, zijn bestuurders van OpenAI en hun visie of de manier waarop het AI-systeem zich intellectueel en financieel voedt. Niemand die zegt: mijn organisatie verwacht dat ik ChatGPT gebruik en ik weiger om morele redenen.

Leuk debatje

‘We moeten het debat voeren of ChatGPT gebruiken wel ethisch is.’ Dat hoor je nergens meer. Niemand hoor ik nog terugkeren naar de essentie: “Willen wij deze tool die op een koloniale manier tot stand is gekomen in onze samenleving toelaten?”

Niet langer stellen we het gebruik van ChatGPT in vraag, maar alleen nog het ‘te veel gebruik’ ervan. ‘Tast een te veel gebruik niet ons kritisch vermogen aan?’ Dit soort van vragen waar je een leuk debatje over kan voeren zonder naar de oorsprong van ChatGPT te kijken.

Diep van binnen zijn we blijkbaar allemaal kolonialen die verlangen naar een digitale plantage die het intellectuele werk voor ons doet

Kan dat wel, deze tool zo maar gebruiken? Moeten wij dat niet gaan boycotten? Moeten wij dat niet verbieden gezien zijn oorsprong en zijn bestuurders die een wereld willen creëren waar wij geen uitstaan mee willen hebben en waaruit elke menselijkheid is verdwenen? Willen wij deze tool wel gebruiken? Vinden wij dat wel ethisch?

Niemand stelt nog deze vragen. Wij, hoogverheven Westerlingen, wij zwijgen.

Digitale plantage

Want diep van binnen zijn we dus blijkbaar allemaal kolonialen die verlangen naar een digitale plantage die het intellectuele werk voor ons doet. En de slavenarbeid, de psychologische schade, de intellectuele diefstallen, het eindeloos energieslurpen, het vernietigen van natuur – tja, die nadelen horen er nu blijkbaar eenmaal bij als je je als koloniaal wil omringen met de ‘digitale rijkdom’ die ChatGPT ons oplevert.

Dus hebben we als samenleving beslist het niet meer over die nadelen en schendingen te hebben. Die houden we vanaf nu netjes verborgen achter een gordijn dat we zelf hebben opgetrokken. We hebben ChatGPT definitief omarmd, diep in onze samenleving verankerd – het ging sneller dan ik dacht – en de enige vragen die we ons nog willen stellen is hoe we er mee zullen omgaan. Hoe kunnen we ChatGPT omarmen zonder dat het ons verstikt?

Het antwoord is: dat doet het al.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Expertise