Valse onkostennota’s zijn een oud zeer bij heel wat bedrijven. Maar AI maakt het nu wel heel erg makkelijk om te frauderen.
Het indienen van onkostennota’s is bij heel wat bedrijven en organisaties een fraudegevoelig proces dat vaak balanceert op vertrouwen en steekproeven. AI voegt daar nu een nieuwe, technologische uitdaging aan toe. De opkomst van generatieve AI-tools blijkt het nu kinderlijk eenvoudig te maken om fotorealistische, maar volledig valse, bonnetjes te creëren. En dat zet de deur open voor wijdverspreide fraude.
Vervalste bonnetjes, inclusief kreukels
Techsite Ars Technica waarschuwt in een recente analyse voor een nieuwe generatie AI-gedreven webapplicaties waarmee gebruikers in enkele seconden overtuigende kassabonnen kunnen genereren. Deze tools laten gebruikers toe om details zoals de naam van de winkelier, de datum, gekochte artikelen en het totaalbedrag in te voeren. De AI produceert vervolgens een afbeelding van een bonnetje dat nauwelijks van echt te onderscheiden is, compleet met realistische lettertypes, kreukels en de typische textuur van thermisch papier.
De financiële controlesystemen van heel wat bedrijven zaak vaak niet opgewassen tegen dit soort geavanceerde vervalsingen. Volgens het artikel van Ars Technica zijn veel bestaande onkostenbeheersystemen, zoals die van SAP Concur, Rydoo of Expensify, primair gericht op het uitlezen van data via OCR (Optical Character Recognition) en het controleren op beleidsovertredingen, zoals dubbele inzendingen of het overschrijden van daglimieten. Ze zijn echter niet ontworpen om de authenticiteit van de afbeelding zelf forensisch te onderzoeken.
Kat-en-muisspel
Het is vooral ook een nieuw voorbeeld van hoe AI zowel voor goeie als slechte zaken ingezet wordt. Of een nieuwe soort wapenwedloop zo je wil: want terwijl de fraudetools beter worden, moeten de detectiesystemen ook volgen. ‘Dit is geen toekomstige dreiging; het gebeurt nu al. Hoewel momenteel slechts een klein percentage van de niet-conforme bonnen door AI wordt gegenereerd, zal dit alleen maar toenemen’, zegt Sebastien Marchon, CEO van Rydoo, een platform voor onkostenbeheer, in het artikel van Ars Technica. AppZen, een andere softwareleverancier gespecialiseerd in onkostenbeheer, zegt in dat door AI gegenereerde valse bonnetjes nu al ongeveer 14% uitmaken van alle fraudepogingen die zij detecteren. Uit onderzoek van SAP bleek in juli nog dat bijna 70 procent van de CFO’s van mening is dat hun werknemers AI gebruiken om reiskosten of bonnen te vervalsen, waarbij ongeveer 10 procent eraan toevoegde dat ze er zeker van zijn dat dit in hun bedrijf al is gebeurd.