Sinds 2023 zijn zogenaamde single use plastics op publieke evenementen verboden. Duurzame bekers met ingebouwde chips moeten de logistiek van hergebruik nu stroomlijnen.
We stonden er deze zomer misschien niet bij stil, maar telkens we op een festival uit een herbruikbare beker dronken, kwam daar flink wat organisatie bij kijken. Bezoekers betalen een waarborg op hun beker en krijgen dat bedrag terug bij inlevering – cash of digitaal via hun betaalkaart. Sommige systemen reserveren het bedrag alleen maar en houden het pas in als de bezoeker zijn beker niet tijdig of beschadigd terugbrengt. Daarom moeten medewerkers de bekers inspecteren bij retour, wat tijdrovend is. Ook het transport naar de wasstraat vraagt organisatie. Binnen de eventsector groeide dan ook de vraag naar oplossingen om het systeem rond herbruikbare bekers te automatiseren, zowel voor de bezoeker als het voor barpersoneel.
Open ecosysteem
De start-up Goodless uit Sint-Niklaas is een van de pioniers met zo’n slimme oplossing. Elke beker krijgt een RFID-tag: een kleine chip met antenne die draadloze identificatie mogelijk maakt en uitleesbaar is zonder direct contact. Het systeem koppelt de beker aan de rekening van de koper en leest de chip weer uit op het moment van inlevering, waarna de waarborg automatisch op de juiste rekening terechtkomt, ongeacht wie de beker binnenbrengt. ‘Dat voorkomt verwarring bij rondjes trakteren of bekers die iemand anders terugbrengt’, zegt Goodless-oprichter Rudi De Kerpel.
Het cloudplatform van Goodless werkt als een open ecosysteem en kan integreren met elk kassasysteem. De slimme inleverautomaten – de ‘smart walls’ – herkennen de tag, registreren de retour en regelen de terugbetaling onmiddellijk of binnen een ingestelde termijn. ‘We kunnen bijvoorbeeld instellen dat een bezoeker zijn beker binnen drie dagen moet terugbrengen’, legt De Kerpel uit. Een verbeterde versie laat toe tot 25 bekers per keer in te leveren, ongeacht hoeveel verschillende rekeningen eraan gekoppeld zijn.
Reuse-as-a-Service
Het stadion van KAA Gent fungeerde als proeftuin voor het systeem en werkt er intussen al twee jaar mee. Ook events als Ostend Beach en Modul’Air in Gent gebruiken de technologie, en er loopt in Berlijn een proefproject met slimme dispensers in koffiezaken. In het licht van strengere Europese regels ziet De Kerpel ook toepassingen in scholen, universiteiten en bibliotheken.
Het model van Goodless bestaat uit de combinatie van softwarelicenties en operationele diensten zoals het ophalen, wassen en herverdelen van bekers. Om de logistiek te versterken, werkt de start-up onder andere samen met Ecocup, een leverancier van herbruikbare plastic bekers. De Kerpel spreekt van ‘reuse-as-a-service’: ‘Wij leveren de slimme laag, zij de fysieke componenten. Hoe eenvoudiger we het maken om duurzaam gedrag te vertonen, hoe sneller mensen het vanzelf gaan doen.’
98 procent retour
Tal van andere voetbalclubs hanteren intussen een vergelijkbare technologie. Met gemiddeld 16.000 supporters per thuismatch verwerkt Royal Antwerp meer dan anderhalf miljoen bekers per jaar via een RFID-systeem ontwikkeld door het bedrijf Aucxis uit Stekene. Het resultaat: tot 98 procent retour van de bekers, minder werkdruk aan de bar en een schat aan bruikbare data over gebruik en slijtage.
De voetbalclub ziet in de RFID-infrastructuur ook de basis voor toekomstige toepassingen zoals loyaliteitsprogramma’s en crowd management. Afgelopen zomer werkte ook Gent Jazz voor het eerst met het systeem van Aucxis en voerde Tomorrowland een eerste geslaagde test uit.