CERN zoekt 20 miljard euro voor grotere deeltjesversneller

Een schets van de nieuwe Future Circular Collider naast de huidige Large Hadron Collider. © CERN
Pieterjan Van Leemputten

Onderzoekers hebben hun voorstel klaar voor de opvolger van de Large Hadron Collider. De Future Circular Collider wordt vele malen groter, maar heeft ook een prijskaartje waarvan nog niet iedereen overtuigd is.

De huidige deeltjesversneller, vaak afgekort tot LHC, heeft een doorsnede van 26,66 kilometer en loopt in een grote cirkel op de grens met Frankrijk en Zwitserland. De opvolger wordt de Future Circular Collider of FCC en zal een doorsnede van 91 kilometer hebben. De bedoeling is dat de nieuwe infrastructuur protonen kan laten botsen met een energie van 100 teraelectronvolts (TeV). In de Large Hadron Collider is dat ‘maar’ 14 TeV.

Het team achter het nieuwe project stelde deze week haar plannen voor, met de ambitie om er in de komende vijf jaar aan te beginnen. Maar dat heeft wel een prijskaartje: 20 miljard euro. Volgens voorstanders zal het onderzoek van de FCC leiden tot nieuwe doorbraken en inzichten in het ontstaan van het heelal, bevindingen die op termijn mogelijk andere technologische doorbraken zullen ondersteunen.

Kritiek op kostprijs

Critici zien dat anders, zo zegt de Britse wetenschapper Sir David King, voormalig wetenschapsadviseur voor de Britse overheid, aan de BBC dat het geld beter anders kan worden besteed, bijvoorbeeld om het klimaat te ondersteunen. Anderen trekken dan weer in twijfel of de wetenschappelijke experimenten ook op andere, minder dure, manieren kunnen worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld met een deeltjesversneller in een rechte lijn.

Het budget zal moeten komen van de 23 lidstaten van het CERN, waaronder België dat al sinds de oprichting van het CERN in 1953 lid is. De bedoeling is dat de FCC klaar is tegen dat de LHC tegen de jaren 2040 wordt stopgezet.

De Large Hadron Collider focust zich al jaren op bijzondere wetenschappelijke experimenten. In weze worden kleine deeltjes aan een enorme snelheid afgevuurd die vervolgens tegen elkaar botsen en uit elkaar vallen. Die subatomaire deeltjes, kleiner dan een atoom, geven ons een glimp van waaruit atomen bestaan en hoe ze met elkaar interageren. Zo leren we als wereld mogelijk belangrijke details over het ontstaan van het heelal. De bekendste ontdekking door de Large Hadron Collider is die van het Higs Boson deeltje in 2012.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content