Internettaks is een must voor Sabam

Niet het illegale downloaden is de grootste oorzaak van het omzetverlies bij Sabam. De echte reden is de toegenomen internationale concurrentie tussen beheersvennootschappen.

Niet het illegale downloaden is de grootste oorzaak van het omzetverlies bij Sabam. De echte reden is de toegenomen internationale concurrentie tussen beheersvennootschappen.

Vorig jaar heeft de auteurscoöperatieve Sabam meer dan een kwart van haar omzet verloren. De inkomstendaling van ruim 50 miljoen euro is het gevolg van de niet-verlenging van het centralisatiecontract met Universal Music in oktober 2010.

Sabam is de grootste Belgische maatschappij die rechten beheert voor rekening van vooral auteurs en componisten. In 2010 keerde ze volgens haar jaarverslag 139 miljoen euro uit aan 9302 vennoten. De bedrijfsopbrengsten bedroegen toen 197 miljoen. Dat is in 2011 teruggevallen tot 141,5 miljoen euro, zegt algemeen directeur Christophe Depreter.

Beheersvennootschappen innen auteursrechten bij gebruikers. Omgekeerd verlenen ze aan die klanten gebruiksrechten op het repertoire dat ze vertegenwoordigen. Historisch doen ze dat in een welomschreven nationaal gebied. De nationale beheersvennootschappen geven elkaar dan wederzijds het recht elkaars repertoire te vertegenwoordigen op hun eigen territorium. Op die manier worden ze een lokale ‘one-stop shop’ voor het wereldrepertoire.

Die werkwijze staat onder druk omdat grote muziekuitgevers zoals Universal Music de nationale beheersmaatschappijen tegen elkaar uitspelen voor zogenaamde centralisatiecontracten. De winnaar wordt hoofdbeheerder voor rekening van de platenmaatschappij en behandelt zijn nationale confraters als onderaannemers. Uiteraard drukt dat de marges. Christophe Depreter van Sabam noemt de stopzetting van het Universal-contract ‘een bewuste keuze’. “We verwachtten rendabiliteitsproblemen”, zegt hij.

Europees commissaris Neelie Kroes wil nog méér concurrentie tussen de rechtenbeheerders. Daarover loopt een rechtszaak voor het Europees Hof van Justitie. Ondertussen liggen de vergoedingen op onlinemuziek, die Sabam onderhandelt met machtige distributeurs zoals Apple iTunes, lager dan de rechten op cd’s en dvd’s.

Dat Sabam minder omzet boekt, heeft dus niet alleen met illegaal downloaden te maken. De inningen uit cd’s en dvd’s lagen in 2010 zelfs 29 procent hoger, weliswaar vergeleken met een minder gunstig 2009.

Kosten volgen omzetdaling niet

De kosten van Sabam stegen ondertussen onder invloed van de dalende omzet in 2006-2010 van zo’n 16 naar 19 procent van de opbrengsten, ondanks een reorganisatie.

Logisch dat Sabam nu veel actiever dan vroeger zijn inkomsten probeert te vergroten. Een reeks controles op muziek op de werkvloer leidde in december nog tot protest van Voka Limburg.

“Het is correct dat wij daar tien jaar geleden niet inden. Maar wij mogen innen en wij moéten innen. Zeker nu onze leden het echt moeilijk hebben”, vindt Depreter. Zijn prioriteit is nu de 3,4 procent die Sabam eist op de omzet van de internetserviceproviders. Alleen al voor residentiële internet bij Telenet en Belgacom zou dat Sabam samen 26 miljoen euro opbrengen (op basis van de cijfers voor 2010).

Depreter denkt genoeg munitie te hebben om die internetheffing af te dwingen, desnoods via de rechter. Depreter: “De wet op het auteursrecht moet in feite niet worden herzien. Wij baseren ons op artikel 1: niemand mag een werk openbaar maken of publiek meedelen zonder dat de auteur daarvoor een toestemming geeft.”