Een kleine groep redacteurs bij de grootste nieuwssite van Nederland startte vorige donderdag met het fact checken van nederlandstalige nieuwsberichten op Facebook. Hoofredacteur Gert-Jaap Hoekman is na een week van het proefproject positief maar realistisch.
Allereerst benadrukt de hoofdredacteur dat het proefproject tussen nu.nl en Facebook geen vast contract is. “Er worden ons geen quota opgelegd, we doen het factchecken vrijblijvend met de redactieleden die we beschikbaar hebben.”
Belgische facebookgebruikers hebben op dit momet nog niet de optie om artikels als nepnieuws aan te geven. Het proefproject in Nederland stopt echter niet bij de landsgrenzen vertelt Hoekman. “Gerapporteerde links naar Nederlandstalige sites worden gecheckt en waar nodig door ons beoordeeld.” Maar of er na het proefproject nog samenwerking komt tussen de populaire Nederlandse nieuwswebsite en Facebook is nog niet duidelijk.
Nu.nl is alleszins niet van plan om voor altijd gratis arbeid te blijven leveren: “Uiteindelijk zijn wij geen liefdadigheidsorganisatie. Ik denk wel dat nieuwsorganisaties in de toekomst een vorm van betaling zullen krijgen voor hun werk als factcheckers. De roep om betrouwbare informatie is er en zal alleen maar groter worden, met of zonder Facebook.”
Zuckerberg en co lieten in the facebook journalism project weten ‘een netwerk van gereputeerde nieuwsorganisaties’ te willen opstellen van om aan factchecking te doen. Volgens Hoekman is dat niet om werk uit te besteden en kosten te drukken. “Voor Facebook is het een kwestie van geloofwaardigheid dat onafhankelijke instanties en niet Facebook zelf, aangeven wat ‘echt nieuws’ is en wat niet.”
Toch lijken die kosten de oorzaak van alle afwijzende tot regelrecht verontwaardigde reacties die de pers gaf op de uitgestoken hand van Zuckerberg. Kranten als NRC uitten felle kritiek toen de sociale netwerksite aankondigde dat het hulp wilde van nieuwsorganisaties. Die kritiek kwam er telkens op neer dat Facebook lange tijd in feite een nieuwswebsite was, met geen van de verantwoordelijkheden en meer dan genoeg inkomsten aan het werk van journalisten die ze niet zelf moest betalen. Nieuwsorganisaties leken blij om Facebook eindelijk te kunnen zeggen: ‘zie je wel, journalistiek kost nu eenmaal geld.’ Dit op een moment waar Facebook samen met Google de inkomsten uit online adverteren globaal opslokt terwijl alle andere instanties inkrimpen.
Desondanks de vele critici blijft de hoofdredacteur geloven in de rol van de journalist als fact checker. “Onze opdracht als journalisten bestaat er uit om mensen correct te informeren. Bewust foutieve informatie markeren gewoon de keerzijde van die medaille. Het fenomeen afdoen als een probleem van alleen Facebook is incorrect.”
