Facebook gaat binnenkort ook in België fake news identificeren en ontmaskeren. Het werkt daarvoor samen met Knack en DPA.
Facebook heeft sinds eind 2016 een initiatief om via externe partners misinformatie op haar sociaal netwerk te counteren. Het werkt daarvoor samen met nieuwsorganisaties die twijfelachtige berichten op het platform onderzoeken. Facebook gaat die na zo’n factcheck markeren en minder zichtbaar maken en dat zowel op Facebook als op Instagram.
Dat initiatief breidt nu uit naar ons land. Het bedrijf werkt hiervoor samen met Knack voor Nederlandstalige berichten en DPA (Deutsche Press Agentur) dat zowel Nederlandstalige als Franstalige berichten zal factchecken. DPA begint volgende week, Knack start vanaf 1 mei.
“We nemen de problematiek van misinformatie heel ernstig. Misinformatie kan leiden tot polarisatie en daar willen we gepast tegen optreden,” zegt Jessica Zucker, product policy manager bij Facebook. “Maar het is niet aan een intern team binnen Facebook om dat te doen, daarom werken we nauw samen met externe experts.”
De keuze voor Knack en DPA gebeurt niet willekeurig. Beiden zijn lid van het International Fact-Checking Network (IFCN). Knack brengt al acht jaar factchecks in haar magazine en sinds enkele jaren ook online.
“Dat blijven we ook doen,” zegt Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck. “Voor ons betekent dit een versterking van onze factchecking-poot die ook los van Facebook blijft bestaan.” Zo zal Knack twee extra journalisten aannemen die zich specifiek op factchecking toeleggen, bovenop de factcheckingrubriek die journalist Jan Jagers al enkele jaren schrijft. Bij DPA gaat het om twee Franstalige en één Nederlandstalige journalist.
“Dit is een versterking zowel voor ons magazine als onze website, want onze factcheckers zullen ook los van Facebook zaken controleren. Alle stukken die zij schrijven zijn zuiver journalistieke stukken die ook op onze site verschijnen. Lezers kunnen ze dus ook los van Facebook terugvinden bij ons,” zegt Bultinck.
Hoe werkt het?
Facebook detecteert enerzijds zelf welke gedeelde links of teksten moeten gecontroleerd worden op onwaarheden. Dat kan omdat ze worden gerapporteerd, omdat er bepaalde commentaren onder staan, of omdat ze door Facebook’s machine learning algoritme worden gedetecteerd. Die berichten kunnen worden opgepikt door de factcheckers.
Anderzijds kunnen de factcheckers van DPA en Knack ook zelf berichten die ze op Facebook, Instagram of elders tegenkomen controleren. Facebook beslist dus niet wat wordt gecontroleerd, maar geeft wel aan wat er circuleert.
Als nieuws vanop een bepaalde pagina of site wordt bestempeld als fake news, dan gebeuren er twee dingen: Het gedeeld bericht wordt minder zichtbaar in de newsfeed, de deler wordt ingelicht dat het om misinformatie gaat, ook als dat pas achteraf wordt vastgesteld, en krijgt een link naar de factcheck.
Wie in de toekomst diezelfde pagina of link wil delen, krijgt nog voor het delen de waarschuwing dat het om foute informatie gaat. “Je kan dan nog steeds kiezen om het te delen, maar we waarschuwen er wel voor,” zegt Guido Buelow, strategic partner development manager EMEA bij Facebook en van daaruit verantwoordelijk voor het factcheckingprogramma bij het bedrijf. Ook niet-politieke advertenties kunnen daarbij worden gecontroleerd.
Links, pagina’s en losse teksten
Een link naar een stuk misinformatie identificeren is makkelijk. Ook een pagina die regelmatig hoaxes deelt is na een paar misstappen vlot te identificeren. Maar wat met losse teksten? Dat zijn niet altijd 1-op-1 gekopieerde teksten wat de detectie ervan niet makkelijker maakt.
Daarvoor rekent Facebook op machine learning. “Dat zal door de taalverschillen uitdagingen met zich meebrengen, maar we willen hier wel detecteren wanneer een tekst vermoedelijk dezelfde claim heeft. Zo willen we de impact van één factcheck vergroten,” zegt Buelow.
Worden de factcheckers betaald door Facebook?
Ja en neen. Facebook zal Knack en DPA betalen per aangeleverde factcheck. “Het is aan hen om te bepalen of ze er één per dag, één per week of meer of minder doen,” zegt Buelow.
Hoe lang de samenwerking duurt staat niet vast. “We doen dit sinds eind 2016 en we leggen een einddatum vast, maar die wordt doorgaans steeds verlengd.”
Geen politieke uitspraken
Facebook heeft enige tijd geleden laten weten dat het zijn handen afhoudt van politieke uitspraken, ook als die feitelijk onjuist zijn en ook wanneer die in een politieke advertentie worden verspreid. Mede daarom haakte Nu.nl destijds af als factchecker in Nederland.
Knack en DPA zijn daar beiden formeel in: ze zullen ook politieke uitspraken factchecken, maar niet voor Facebook.
“Facebook heeft daar inderdaad een bijzondere beleidslijn in. Het is aan hen om te kiezen om dat niet toe te passen op politieke uitspraken. Maar wij factchecken zelf uitspraken of ze nu van politici komen of niet en dat blijven we doen.” Ook Jens Petersen van DPA hanteert die aanpak: “We doen vandaag al factchecks voor andere klanten van ons persbureau en ook dat blijven we doen.” Maar de resultaten daarvan komen dus niet op Facebook.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier