Het is het favoriete verweer van de NSA en zelfs van het door de Europese Commissie gesteunde ‘Indect Project’: ‘We verzamelen metadata, geen inhoud’. Helaas is dat geen geruststelling. Metadata onthullen net zo veel persoonlijke details.
Er werd al voor gewaarschuwd dat metadata uit telefoongesprekken heel wat over uw persoonlijke leven kunnen vertellen. Een studie van de Amerikaanse Stanford Universiteit bevestigt dat nu. Onderzoekers konden een cannabisteler, een multiple sclerosepatiënt en een vrouw die een bezoek bracht aan de abortuskliniek identificeren, enkel op basis van het tijdstip en de bestemming van de telefoongesprekken; de metadata.
Geen inhoud
De NSA wilde het wereldwijde afluisterschandaal – waar onder meer ook Belgacom het slachtoffer van werd in België – sussen met de bewering dat van de miljoenen mobiele telefoongesprekken die werden afgetapt enkel de metadata verzameld werden, en niet de inhoud.
De nieuwe studie moest nagaan of het wettelijke onderscheid tussen metadata en inhoud ook weerspiegeld wordt in een reëel schadeverschil. Er werd data van 546 vrijwilligers verzameld om te ontdekken in welke mate informatie over wie gebeld wordt en wanneer, persoonlijke details aan het licht kan brengen.
Vrijwilligers die aan het onderzoek deelnamen, installeerden de applicatie ‘MetaPhone’ op hun Androidtoestel. Op die manier bereikten de data (wie gebeld werd en wat er op de Facebookprofielen van de vrijwilligers stond) de onderzoekers in het laboratorium van de universiteit.
MS, abortus en wietplantages
Meerdere telefoongesprekken onthullen natuurlijk meer dan een individueel gesprek. Tijdens de analyse ontdekten de onderzoekers een aantal patronen die heel duidelijk persoonlijke details aangaven.
Een deelnemer contacteerde meerdere lokale neurologen, een speciale apotheker, een managementdienst voor zeldzame aandoeningen en een farmaceutische dienst voor een medicijn dat enkel gebruikt wordt voor de behandeling van hervallen multiple sclerosepatiënten.
Een andere vrijwilliger voerde op een ochtend een telefoongesprek van twee uur met haar zus. Twee dagen later belde ze een aantal keer naar een lokaal planbureau voor ouderschap. Twee weken later volgden nog korte bijkomende gesprekken met het bureau, en een maand later nog een laatste telefoongesprek.
Gedurende drie weken contacteerde een derde vrijwilliger een doe-het-zelfzaak, enkele slotenmakers, een verkoper van systemen voor hydrocultuur en een koffieshop.
Gevoelige informatie
Het onderzoek toonde ook aan dat zelfs de metadata van een individueel telefoontje details kunnen onthullen. Deelnemers belden naar Anonieme Alcoholisten, advocaten gespecialiseerd in scheidingen, dokters in verband met seksueel overdraagbare aandoeningen, strippers, en 7 procent van de vrijwilligers contacteerde zelfs wapenwinkels.
De gegevens die uit de MetaPhone-applicatie voortkwamen, zijn statistisch niet representatief voor de Amerikaanse bevolking, omdat deelnemers zowel een Androidtelefoon als een Facebookaccount moeten hebben.
De dataset die door de universiteit geanalyseerd werd, werd verzameld bij honderden gebruikers in een tijdspanne van drie maanden. Telefoongegevens die voor de NSA en telecombedrijven beschikbaar zijn, overkoepelen miljoenen Amerikanen over verschillende jaren. Toch benadrukken de onderzoekers dat de resultaten sterk aangeven dat de databases van de NSA en telecombedrijven erg gevoelige informatie kunnen prijsgeven. (WB)
