Het debat over het recht om vergeten te worden op het internet neemt een nieuwe wending.
‘Het recht om vergeten te worden – ook online – is een essentieel deel van wat ons tot mens maakt.’ Dat zegt professor Viktor Mayer-Schönberger van het Oxford Internet Institute in de Britse krant The Guardian. Hij wakkert daarmee opnieuw de discussie over privacy op het web aan. ‘Digitale herinneringen doen ons enkel terugdenken aan mislukkingen uit het verleden’, aldus Mayer-Schönberger. ‘Het mooie aan het menselijke brein is dat het vergeet, waardoor we in het heden kunnen denken.’
Dat neemt niet weg dat een dergelijk ‘recht op onzichtbaarheid’ niet evident is. Bedrijven als Google en Facebook bewaren gegevens van gebruikers, ook nadat ze bijvoorbeeld hun persoonlijke account desactiveren.
Privacy = seks
Socioloog Ben Caudron stelt dat er ook online een recht op privacy zou moeten bestaan. Hij verzet zich tegen het argument dat veel jonge internetgebruiker vandaag niet zoveel meer geven om privacy. ‘Veel jongeren lijken misschien geneigd er niet zo om te geven, tot ze beseffen wat het inhoudt.’
Dat blijkt ook uit cijfers. Zo toonde een onderzoek van de universiteit van Berkeley uit 2010 aan dat 84 procent van de jongeren tussen 18 en 24 het recht om vergeten te worden in een wet wil zien gegoten. ‘Je hoort vaak geroep dat het enkel losers zijn die daarvoor pleiten’, zegt Caudron. ‘Of mensen die iets te verbergen hebben. Maar je moet een onderscheid maken tussen het belang van privacy en het besef van de betekenis ervan. Vergelijk het met seks: in het heetst van de strijd is een condoom ook vaak het laatste waar men aan denkt.’
Kalasjnikovs
Het probleem is dat veel jongeren vaak te laat de draagwijdte beseffen van wat ze op het internet zetten. Onflatterende foto’s of persoonlijke informatie kunnen jaren na datum komen bovendrijven. Caudron pleit voor meer sensibilisering over het onderwerp. ‘Toen het aidsvirus voor het eerst opdook, was de boodschap ook: vrijen is leuk, maar bescherm jezelf’, stelt hij. ‘Hetzelfde geldt voor sociale media, als je weet wat je doet.’
De vraag is echter in welke mate een institutionalisering van het recht op internetprivacy haalbaar is. ‘Het is een afweging die moet worden gemaakt tussen het maatschappelijke en het economische welzijn’, aldus Caudron. ‘Maar kalasjnikovs zijn ook niet zomaar vrij te verkrijgen. Daar hebben we die beslissing wel genomen.’ Caudron roept op tot een genuanceerd, geïnformeerd debat. ‘Geen paniekzaaierij maar ook niet het veelgehoorde adagium dat de technologie het wel oplost.’ (JDW)
