Ont-google-ing

Google breidde onlangs het Google Art Project uit. Meer dan 150 ‘partners’ uit de kunstwereld, verdeeld over zowat veertig landen, waaronder ook België, nemen eraan deel. Op de website kan je digitaal door musea struinen om kunstcollecties te bestuderen of op individuele kunstwerken inzoomen. Kunst kijken vanuit je luie zetel als het ware. Sommige afbeeldingen kan je in Google Earth zelfs tot gigapixelformaat opblazen op je beeldscherm zodat je details te zien krijgt die je bij een museumbezoek ongetwijfeld ontgaan.

Google breidde onlangs het Google Art Project uit. Meer dan 150 ‘partners’ uit de kunstwereld, verdeeld over zowat veertig landen, waaronder ook België, nemen eraan deel. Op de website kan je digitaal door musea struinen om kunstcollecties te bestuderen of op individuele kunstwerken inzoomen. Kunst kijken vanuit je luie zetel als het ware. Sommige afbeeldingen kan je in Google Earth zelfs tot gigapixelformaat opblazen op je beeldscherm zodat je details te zien krijgt die je bij een museumbezoek ongetwijfeld ontgaan.

Het Art Project is het zoveelste resultaat van wat bijna lijkt op een fetisjistische digitaliseringsdrang van Google. Begonnen als een ‘eenvoudige’ zoekmachine wil het bedrijf inmiddels zowat alles in ‘enen en nullen’ opslaan zo lijkt het: kaarten, steden, gebouwen, de aarde, boeken en nu ook kunstwerken. Is dat wel zo’n fantastisch idee? Waarom zou je immers nog een museum bezoeken waar je kunstwerken niet eens in zeer hoge resolutie kan bestuderen als je dat vanuit je luie zetel wel kunt? Iedereen die wel eens een museum binnenloopt, kent immer het fenomeen: buig je te ver naar een schilderij toe om een detail of de penseelvoering te bestuderen, dan gaat meteen een hels alarm af dat je verschrikt doet terugdeinzen.

Een bezoek aan Google Art Project is gratis. Een bezoek aan een museum is dat niet. Je vraagt je af wat al die musea bezielt om hun – voorlopig nog – topcollecties digitaal in pand te geven bij Google. En bezoekers toe te laten hun gebouwen virtueel te bezoeken, want ook dat is mogelijk met het Google Art Project. Al leert een streekproef dat die Google Steet View-achtige functie nog eerder beperkt is. Betaalt de zoekgigant de musea riant om de kunstwerken om te vormen tot digitale beelden en zich virtueel toegang te verschaffen tot hun zalen? Het moet haast wel.

Musea verwachten wellicht dat de digitale collectie, die Google met het Art Project aanlegt, niet ten koste zal gaan van mogelijke bezoekers. Integendeel, ze geloven dat het mensen kan helpen bij de voorbereiding van een gepland museumbezoek. Dat is ook de overtuiging van de woordvoerster van het Koninklijk Museum van Schone Kunsten Brussel – dat tien topwerken door Google liet digitaliseren. Bij Radio 1 verwoordde ze het onlangs zo: “Het echte werk (zien) is nog altijd veel meer waard dan het surrogaat.” Waar hebben we dit nog gehoord? De lp? De cd? De dvd? Het fysieke boek? Het Google Art Project zou wel eens het zoveelste bewijs kunnen zijn dat we evolueren naar een soort die steeds minder behoefte heeft aan ‘fysiek’ contact met de dingen om ons heen.

En nog een bedenking: wat blijft er over van het verrassingseffect? Als je alles op voorhand via Google plant – je reistocht, je stadswandeling, je museumbezoek – en alle bezienswaardigheden al tot in de fijnste details vanuit je luie zetel op je beeldscherm tovert, zodat je weet wat je te zien krijgt, is een reis of museumbezoek dan niet gedoemd een ont-google-ing te worden? Ik herinner me een bezoek aan het Prado in Madrid: het onbeschrijfelijke gevoel toen ik plotseling oog in oog stond met de kleurenpracht en intensiteit van De kruisafneming, het bekende schilderij van Rogier Van Der Weyden. Had ik de gewaden, de gezichten, de tranen, ja, zelfs alle craquelures al in detail op mijn beeldscherm bekeken in het opgeblazen gigapixelformaat in Google Earth, het kunstwerk had me nooit zo van mijn sokken geblazen.