Ontsnappen uit de gouden kooi: hoe moeilijk is het om een stap terug te zetten?

The sky is the limit voor wie carrière maakt in ICT, maar wat als u besluit een stap terug te nemen? Data News spreekt met twee carrièrebeesten die de knop omdraaiden. Patrick Coomans ruilde Verizon in voor een start-up, Herman Maes ontvluchtte ‘de gouden SAP-kooi’.

Patrick Coomans richtte in 1991 4ALL NETWORKS op, dat zich toelegt op digitale identiteit en authenticatie. Zijn bedrijf werkte sinds 2006 als onderaannemer voor Ubizen, dat twee jaar eerder was overgenomen door Cybertrust en in 2007 werd omgedoopt tot Cybertrust Belgium. In datzelfde jaar nam Verizon Cybertrust over en in april 2011 werd ook 4ALL Networks door de Amerikaanse telecomgigant opgeslokt.

Patrick Coomans: “In het begin was het een droom. 4ALL Networks leefde vooral van consultancy. Via Ubizen hebben we bij het toenmalige Fedict voor de overheidswebsites de authenticatie en het rollenbeheer gedaan. Als je wil groeien ga je naar managed services, maar dat komt met een prijs: je moet 24/7 beschikbaar zijn. Je kan enkel ‘s nachts grote veranderingen doorvoeren en dat weegt door. We concurreerden toen met grote bedrijven maar we telden zelf maar zeven mensen. Oudjaar, weekends… je neemt het er bij maar het eist zijn tol.”

De verkoop aan Verizon was aanvankelijk een welgekomen verlossing, al liep het verkoopproces, dat in 2009 begon, moeizaam door de bankencrisis. “Ik wou onder de kerktoren uit en onze diensten op wereldschaal doen”, zegt Coomans. “Dat heb ik de eerste twee jaar bij Verizon ook echt kunnen doen. Verizon draaide toen een omzet van 130 miljard dollar en was het 15e sterkste merk ter wereld. Bovendien beschouwden ze ons toen als een strategisch groei-initiatief.”

Verhuizen of vertrekken

Coomans kreeg bij Verizon een Europese en vervolgens een globale functie waar hij mee verantwoordelijk was voor de cybersecurity-strategie. Maar de focus van de Amerikaanse reus verschoof naar consumentendiensten, zoals content. De B2B-activiteiten werden afgebouwd.

“Het bedrijf snoeide drastisch in het aantal offerings. Toen ik er bij kwam in 2011 was er geweldige groei en telde het bedrijf 230.000 mensen. Twee jaar later begon de afbouw en zes jaar na mijn komst telde het bedrijf nog 150.000 mensen, ondanks dat het intussen nog overnames heeft gedaan”, aldus Coomans.

Hoe langer hij bleef, hoe minder er gebeurde. “Voor mij speelt functie niet zo’n rol, wel wat je inhoudelijk kan realiseren en of je impact kan hebben”, zegt hij. “Maar dat lukte niet meer. Je zat in een silo, botste vaak op een ‘neen’ en veel van mijn tijd ging naar het overtuigen van iedereen. De eerste twee jaar had ik dezelfde baas, maar de laatste vier jaar heb ik er negen gehad. Het was continu ontdekken dat mensen plots een andere functie hadden of weg waren en dan kan je niets op lange termijn uitwerken.”

Al heeft Coomans wel begrip voor die veranderingen: “Ik wil zeker niet negatief doen, bij een telecomoperator gebeurde veel manueel en dat evolueerde naar software defined. Dat brengt zware veranderingen met zich mee.”

Tegen 2017 wilde Verizon de globale functies vanuit de VS uitvoeren. Coomans kreeg de keuze om te verhuizen of te vertrekken. Maar met een gezin en een zoon aan de universiteit was het aanbod voor hem niet het overwegen waard.

De luxe van een SAP-consultant

Het carrièreverloop van Herman Maes is enigszins anders.Hij moest niet vertrekken, maar leerde dat loon en wagens niet noodzakelijk het leven beter maken.

Herman Maes: “Ik ben na mijn studies informatica en industrieel ingenieur elektronica aan de slag gegaan bij Uptime als database administrator. Dat is werken aan de serverkant, veel in het weekend en ‘s nachts, want je kan een server alleen maar upgraden als er weinig of geen activiteiten zijn. Dat is perfect als jonge gast. Ik woonde nog thuis en de extra centen waren mooi meegenomen. Het is ook een goede leerschool: je moet het alleen oplossen ook al ben je maar 22. Maar het zijn ook veel kilometers: je rijdt ‘s nachts naar een datacenter om een upgrade te doen bij een bedrijf, maar de volgende ochtend zit je bij de volgende klant.”

Hard werken schrikte Maes niet af, en het mooie loon smaakte naar meer. “Op een gegeven moment wou ik een huis kopen en wat doe je dan? Kijken hoe je nog meer kan verdienen. Zo ben ik in de SAP-wereld terechtgekomen, een omgeving met hoge dagtarieven. Ik heb me omgeschoold en ben bij een Luxemburgs bedrijf terechtgekomen dat nadien is overgenomen door Cronos.”

Maes: “Eigenlijk was dat hetzelfde verhaal als in mijn vorige job: veel klanten in Brussel, Gent, Hasselt… en dus veel kilometers. Ik zat in de niche van payrollberekeningen, dat is een omgeving waar er niet zoveel verandert. Maar het is in zekere zin een gouden kooi: een mooie verloning, jaarbonussen, shortski-trips en een mooi wagenbudget. Maar het is niet dat je ‘s avonds voor je plezier nog over SAP gaat bijlezen. Het is, voor mij althans, niet de grootste passiejob. Maar dat is ook het risico: je verdient goed, je gaat een lening aan op basis van dat loon en dan wordt het moeilijk om te veranderen.”

Uiteindelijk won de passie het van het loon. “Er kwamen kinderen bij, je ziet het verkeer elk jaar zwaarder worden, zeker rond Antwerpen, dus ik wou echt dichter bij huis werken en liefst met een vast bureau”, vertelt hij.

“Ik had op dat moment nooit een vaste stek met vaste collega’s gehad. Altijd wisselende collega’s die je nooit echt leert kennen. Als consultant blijf je een buitenbeentje. Je bent tijdelijk bij je klant. Een van de projecten die ik nooit zal vergeten was een klant waar ik BI-rapporten moest maken over welke personeelsleden je best kon ontslaan. Een combinatie van ziektedagen en productiviteit om bij een ontslagronde te gebruiken. Dat is intern uitgelekt en plots wist heel het bedrijf wat ik daar kwam doen. Dan ben je niet bepaald de populairste persoon. Pas op, ik begrijp dat ze dan wijzen naar een externe consultant. Maar op zo’n moment blijf je wel aan je bureau zitten om je broodje op te eten.”

Exit SAP

Bij Maes kwam het keerpunt in 2014. Hij maakte de overstap naar digitale marketing, wat wel zijn passie was. Maar de gouden kooi verlaten was niet evident. Maes: “In die sector ligt de verloning al snel dertig tot veertig procent lager. Dat zie je ook in pakweg je bedrijfswagen of extra’s. Maar daar tegenover staat wel dat ik nu maar 40 à 50 minuten in de wagen zit. Meer uren bij je gezin, dat is een wereld van verschil eens je kinderen hebt.”

Al weet Maes dat die stap niet voor iedereen evident is. “Ik weet van enkele voormalige collega’s dat ze niet durven uit schrik om te veel loon te verliezen. Ik ben van BMW’s en Audi’s naar een Volkswagen Golf gegaan, dat was voor mij geen probleem maar ik ken er die dat gewoon te pijnlijk zouden vinden.”

“Je rekent natuurlijk wel”, geeft Maes toe. “Voor sommigen is dat de vakantie aanpassen of een verbouwing spreiden of uitstellen. Maar ik ben blij dat ik mijn passie ben gevolgd. Intussen valt dat inkomen best mee want ik doe in bijberoep nog dingen die dat compenseren, maar die ik wel liever doe.”

Het loon en de afstand zijn trouwens niet de enige aspecten volgens Maes. “Een van de obstakels als SAP-consultant is dat het moeilijk is om door te groeien en extra dingen te leren. Een consultant is rendabel als je die honderd procent op een project kan boeken en dat heb ik tien jaar gedaan. Dat zie ik ook bij ex-collega’s. Ze worden een beetje ‘dom’ gehouden in hun ontplooiing en dat is ook logisch in het consultancymodel. Je wordt misschien wel senior consultant, maar het is niet dat je rol fel verandert. In een interne omgeving gaat dat veel sneller.”

Terugvallen op je netwerk

Patrick Coomans besloot na zijn vertrek bij Verizon enkele maanden rust te nemen. Hij begon een eigen vennootschap op zoek naar een nieuwe uitdaging en hij benadrukt daarbij het belang van een netwerk. “Spreek mensen aan in de zoektocht naar een nieuwe rol”, adviseert hij. “Oriënteer jezelf voordat je een keuze maakt. Ik zie vaak mensen zich op de markt gooien met een CV die alle kanten uitgaat zonder dat ze echt een keuze hebben gemaakt voor wat ze willen doen. Ze hebben in alles een beetje ervaring en stellen zich dan ook kandidaat voor alles. Maar dan riskeer je net in een job te belanden die niet optimaal is voor jou.”

Coomans: “Kijk naar jezelf en wat je echt graag doet, praat er over met andere mensen, liefst personen die een groot netwerk hebben, vraag hen om introducties naar mensen die je op weg kunnen helpen en laat je misschien zelfs mentoren door iemand met wat meer senior ervaring. Die zaken kunnen heel belangrijk zijn om je weg naar een nieuwe uitdaging te vinden.”

Die aanpak werkte want Coomans raakte zo aan de praat met Wim De Waele, die hem voorstelde om cybersecurity voor B-Hive te doen. “Nu kijk ik naar cybersecurity voor onze leden, intussen zijn ze met 160, en lanceerden we een programma om hun cybersecurity-maturiteit te verhogen”, zegt hij. “Dat zijn opleidingen rond cybersecurity voor die fintechs zodat beveiliging meer in hun DNA zit.”

Het contrast met zijn vorige werkgever is groot. “Dit programma heb ik vanaf nul opgebouwd. Je hebt een zeer korte beslissingslijn en heel vlot toegang tot je management. Bij een bedrijf met de omvang van Verizon praat je met je manager en misschien met de manager van je manager, maar je bouwt geen contact op met wie echt beslist. Als je tientallen of vroeger een paar honderd producten hebt, dan is er ook een continue strijd om aandacht. Vroeger moest je met een goed idee, als je goedkeuring kreeg, langs marketing, langs legal, langs product management, langs sales. Tegen dat je al die stakeholders op één lijn krijgt ben je zes maanden verder.”

“Soms verdween je opdracht ook gewoon”, gaat Coomans verder. “Ik heb ooit zes maanden gewerkt aan een nieuw marketingprogramma dat vervolgens werd afgevoerd omdat de verantwoordelijke die ons de opdracht gaf intussen was opgestapt. Dan heb je zes maanden voor niets gewerkt en dat is heel demotiverend. Nu gaat alles vanuit passie en enthousiasme. De ene dag zit ik samen met onze partners, de andere dag kijken we hoe de folders en de website er moeten uitzien en dat is enorm fijn om daar zelf mee bezig te zijn.”

Loon vs. impact vs. ervaring

Vandaag is Coomans 49 en een pak gelukkiger in zijn job. Al geeft hij toe dat een stabiele job verlaten in eerste instantie wat zenuwen met zich meebrengt. “Je gaat door allerlei emoties. Enerzijds was ik euforisch dat ik er vanaf was. Anderzijds denk je ‘oei, wat moet ik nu nog gaan doen, ‘ maar ik heb wel altijd het vertrouwen gehad dat ik mijn weg zou vinden.”

Topjobs in multinationals brengen vaak een mooi loon met zich mee. Coomans ontkent dat zeker niet, maar nuanceert dat geld niet de doorslag geeft. “Bij Verizon was de verloning heel goed en alles bij elkaar was het een geweldige ervaring. Maar nu heb ik veel meer vrijheid en kies ik mijn eigen koers. De nood om veel te verdienen varieert ook met je levensfase. Wie jonge kinderen heeft, een huis koopt en verbouwt bijt vaker door. Eens de leningen zijn afbetaald maak je daar minder een probleem van. Op dat vlak bewonder ik jonge mensen die vandaag kiezen om zelf te ondernemen. Als het lukt: geweldig. Lukt het niet dan heb je dingen geleerd waar geen opleiding aan kan tippen.”

Aanpassen

Maes werkt intussen al enkele jaren voor Intracto in Herentals, niet enorm ver van zijn woonplaats in Rumst. Hoewel hij blij is met die overstap, was ook dat eerst even aanpassen, zegt hij. “De eerste drie maanden was het afzien. Je hebt als consultant tien jaar lang de grootste projecten gedaan, je hebt het zelfvertrouwen dat je alles aankan en dan kom je in een omgeving waar je weer ‘junior’ bent op kennisvlak en op het type klanten dat je ontmoet.”

Ook nadien was het even zoeken. “Aanvankelijk was ik hier team lead terwijl ik nu meer strategist ben en dus meer solo werk. Een team leiden betekent ook bezig zijn met HR, evaluaties doen en dat was moeilijk te combineren met mijn losse manier van werken. Ik heb beseft dat leidinggevende zijn niet mijn ultiem doel was en nu ben ik iemand die wat meer ‘rondzwerft’.”

Ondanks zijn switch werkt Maes niet minder hard. Hij werkt vooral voor Intracto, maar geeft ook les en doet ook andere projecten. Maar de manier waarop hij dat combineert is aangenamer. “Ze weten hier dat ik soms voor andere klanten werk, de komende maanden geef ik elke vrijdag les op de hogeschool en sommige avonden werk ik nog even door voor Intracto. Maar ze vinden zelf de work-life balans belangrijk en als je jonge kinderen hebt is dat essentieel. Ik kan mijn kinderen elke dag naar school brengen, dat zou als consultant onmogelijk zijn geweest.”

Maes: “Let op, consultancy is op dat vlak wel een goede leerschool. Ik raad de studenten waar ik les aan geef zelfs aan om het een paar jaar te doen. Je krijgt zoveel shit om op te lossen en dat is een geweldige ervaring. Maar na een tijdje heb je het wel gehad. Je leert er enorm veel in een goeddraaiende machine, maar eens je een ander leven krijgt spelen andere prioriteiten. Ik ga nog altijd naar klanten, graag. Maar nu kom ik een uurtje langs om dingen af te stemmen en het werk vanop afstand uit te voeren. Niet om elke dag om 9 uur in Gent of Brussel te staan.”