De oudste kaart van België, de Villaretkaart, is digitaal beschikbaar. De kaart, genoemd naar de Franse ingenieur-geograaf Jean Villaret, dateert uit de periode 1745-1748, dus nog van voor het ontstaan van ons land. De kaart is nu gratis te raadplegen via geopunt.be.
De Villaretkaart kwam tot stand na een van de Franse veroveringstochten door onze gebieden in de periode 1745-48. De Fransen stuurden toen ook een groep ingenieur-geografen op pad om de pas veroverde gebieden in kaart te brengen. Onder hen Jean Villaret. Hij nam het gebied tussen Menen-Gent-Doornik tot Maastricht-Luik voor zijn rekening. In totaal bestaat de Villaretkaart uit meer dan tachtig kaartbladen. “Door de zin voor detail bieden die een uniek zicht op onze gewesten, zo’n kwarteeuw vroeger dan de bekende Ferrariskaart uit 1770-1778”, stelt het agentschap Onroerend Erfgoed dat de kaart nu digitaal ter beschikking gesteld heeft.
“De kaart geeft een rijk beeld van ons cultuurlandschap en de evolutie ervan. Dat is bijzonder interessante informatie voor onder meer erfgoedonderzoekers, landschaps- en monumentbeheerders en archeologiebureaus. Of het nu gaat om landgebruik, landschapselementen, abdijdomeinen, bewoning, historische wegen of toponiemen, de kaart is een nieuw ijkpunt.”
De Villaretkaart was jarenlang onbekend en daardoor onbemind. Alle versies bevinden zich in Franse verzamelingen. Voor Franse onderzoekers waren zij minder relevant, voor Belgische onderzoekers niet evident om te raadplegen. De onlangs overleden historicus Carl Vandenghoer bracht de kaart twee jaar geleden opnieuw onder de aandacht. “De herontdekking is zijn grote verdienste”, stelt het agentschap Onroerend Erfgoed.
De kaart is als gratis open data te raadplegen op geopunt.be via het onderdeel ‘Kaarten en Plaatsen’ en de rubriek ‘Historische kaarten’.
