Meta gaat voorlopig geen Europese profieldata gebruiken voor AI-training

De Amerikaanse socialemediareus Meta, de groep boven onder andere Facebook, Instagram en WhatsApp, stelt de lancering van zijn nieuwe programma met kunstmatige intelligentie (AI) in de Europese Unie uit. Dat maakte het bedrijf bekend in een blogpost.

Meta’s beslissing volgt op een reeks klachten die in Europa zijn ingediend tegen de AI-plannen. Het bedrijf wil met de data van zijn gebruikers op Facebook en Instagram zijn AI-modellen voeden, waarmee gebruikers bijvoorbeeld tekst en beelden zouden kunnen genereren, of waaraan ze vragen zouden kunnen stellen.

Zo heeft de bekende Oostenrijkse privacyactivist Max Schrems via zijn ngo Noyb (‘none of your business’) vorige week in elf Europese landen, waaronder België, een klacht ingediend tegen de plannen van Meta. Noyb hekelde met name dat het socialemediaconcern via zijn nieuwe privacyvoorwaarden niet werkt met uitdrukkelijke toestemming voor het gebruik van de persoonsgegevens (‘opt-in’), maar daarentegen wel met een ‘misleidende en ingewikkelde’ mogelijkheid om bezwaar te maken (‘opt-out’).

Volgens de gegevensbeschermingscommissie (DPC) van Ierland, waar Meta zijn Europese hoofdkwartier heeft, was er ‘intensief contact’ tussen de regulator en het concern in het dossier. Meta zegt dat de DPC daarbij vroeg om het gebruik van Europese data in de AI-modellen voorlopig uit te stellen.

Zonder ‘lokale informatie’ zou de lancering van de nieuwe AI-diensten neerkomen op een ‘tweederangservaring’, zegt Meta. Daarom besliste het bedrijf om Meta AI, als concurrent voor onder andere het populaire ChatGPT van OpenAI, voorlopig niet in Europa te lanceren. Meta heeft het over ‘een stap achterwaarts voor Europese innovatie en concurrentie in AI-ontwikkeling’. Het concern benadrukt ook dat zijn aanpak ‘conform de Europese wetten en regels’ is en dat het transparanter zou zijn dan andere spelers in de industrie. De DPC laat in een korte reactie weten dat ze de beslissing van Meta verwelkomt.

‘Gerechtvaardigd belang’

Dat de praktijk van Meta ‘conform de Europese wetten en regels’ zou zijn, was echter van bij de start een twijfelachtige bewering. Twee weken geleden schreef Data News nog dat gebruikers van Facebook een melding kregen dat Facebook hun data zou gebruiken voor AI. 

Het bedrijf leunde daarvoor op ‘gerechtvaardigd belang’, een uitzondering van de GDPR (AVG) wetgeving die wel vaker zeer flexibel wordt geïnterpreteerd door bedrijven die data zonder expliciete toestemming van de gebruiker willen gebruiken. Wie dat niet wilde, kon bezwaar aantekenen via een formulier.

Hoewel Meta die verzoeken telkens goedkeurde, vereiste het wel een extra drempel. Vaak moest je nog extra inloggen of een code opgeven, kleine stapjes om te voorkomen dat mensen het proces zouden doorlopen.

Privacyactivist Max Schrems nuanceert in een verklaring wel dat het beleid van Meta nog niet formeel is gewijzigd en dat hun keuze nog niet definitief of bindend is. Zijn klachten in verschillende Europese lidstaten blijven dus lopen tot de lokale privacyautoriteiten zich uitspreken.