Ramon Suarez – Naar een samenwerkingseconomie: pay it forward

Ik weet wel, het concept van de ‘samenwerkingseconomie’ is niet nieuw, het is zelfs even oud als de mens zelf. Wat wel veranderd is, is de evolutie naar een nieuwe vorm die zich ontwikkeld heeft rond technologische start-ups, en die we grotendeels te danken hebben aan de komst van het internet. Het status quo verliest aan belang, meritocratie en de drang tot actie voeren de boventoon.

Ik weet wel, het concept van de ‘samenwerkingseconomie’ is niet nieuw, het is zelfs even oud als de mens zelf. Wat wel veranderd is, is de evolutie naar een nieuwe vorm die zich ontwikkeld heeft rond technologische start-ups, en die we grotendeels te danken hebben aan de komst van het internet. Het status quo verliest aan belang, meritocratie en de drang tot actie voeren de boventoon.

Na de omschakeling van het westerse productieparadigma naar een diensteneconomie, maken we nu opnieuw een verandering mee, waarbij ondernemingen steeds kleiner worden dankzij een verbeterde productiviteit en de snelle manier van werken. Er is wel werk, maar er zijn steeds minder banen. We stellen een permanente toename vast van ‘zelfstandig werk’, vaak van intellectuele aard, waarvoor je genoeg hebt aan een computer, een internetverbinding en een gsm om te kunnen functioneren.

In dit veranderende landschap zien we ook steeds meer formules opduiken voor samenwerkingsverbanden en gezamenlijke investeringen, die vaak herkenbaar zijn aan woorden als crowd (Engels voor menigte) en co (stam van het woord collaboratie): crowdfunding, crowdsourcing, cocreation, coworking, …

Als menselijke, sociale wezens leven we in een omgeving die meer dan ooit de kans biedt om te delen, om hulp te verlenen en te ontvangen, zowel via het internet als in fysieke ruimtes. We evolueren meer dan ooit in een omgeving waarin we constant bijleren, een leven lang, zowel voor het werk als voor ons eigen intellectuele plezier.

Het concept pay it forward (‘betaal op voorhand’) ligt aan de basis van deze beweging, hoewel heel wat mensen nog niet beseffen dat ze er gebruik van maken. Eigenlijk is het eenvoudig: ook al kenden we succes in de oude economie van de status quo, nooit kwamen we iemand tegen die niet op ons niveau stond. Vandaag stellen we ons actief open voor mensen die pas beginnen of die problemen hebben, om hen te helpen met onze ervaring en kennis. En we verwachten zelfs niets in ruil. We betalen op voorhand voor een gunst die de ander ons later eventueel zal verlenen … of niet.

De eerste keer dat ik in België iets over dit concept hoorde, kwam dat van Xavier Damman, een jonge Belgische ondernemer die naar San Francisco trok om daar Storify te ontwikkelen. Hij brengt zijn theorieën in de praktijk, met ontmoetingen die hij organiseert via eenvoudige tweets of op meer gestructureerde wijze wanneer hij naar België komt. Davy Kestens deed hetzelfde, en er zijn tal van andere ondernemers die hun voorbeeld volgen.

Davy is in feite een mooi voorbeeld van deze nieuwe manier van werken. Deze ondernemer, programmeur en designer begon zijn projecten voor te stellen en te bespreken op westartup.eu, het samenwerkingsnetwerk voor ondernemers en starters, en in de BetaGroup, de grootste vereniging van professionals en ondernemers in de technologiesector in België. Daarna bouwde hij adviesrelaties op met mensen die hij heeft ontmoet dankzij deze evenementen en dankzij Leo Exter. Toen Davy op het idee kwam van TwitSpark, begon hij al gauw met de ontwikkeling ervan, en sloot hij zich aan bij Betagroup coworking in Brussel. Daar kreeg hij advies van zijn coworkers, een professional uit de financiële sector die hem hielp bij de opstelling van zijn financieel plan, en contacten via dewelke hij 1.200.000 dollar heeft kunnen inzamelen voor TwitSpark. Overigens is hij lang niet de enige die deze weg met succes inslaat.

‘Samenwerkingsruimtes’ worden erg populair, niet enkel de coworking spaces, maar ook hacker spaces en fab labs, waar concrete voorwerpen gemaakt worden. Elk jaar verdubbelt het aantal coworking-ruimtes in de wereld, en ook in België zijn ze aan een sterke opmars bezig. Het zijn perfecte ruimtes om samen te werken. Niemand wordt verplicht om te delen, maar de sfeer zorgt ervoor dat men sneller geneigd is elkaar te helpen en met elkaar samen te werken. Er is niet zo veel verschil tussen werken in een coworking-ruimte of in een traditioneel bureau: je kunt de andere coworkers beschouwen als mensen van andere afdelingen, met het voordeel dat je je geen zorgen hoeft te maken om het beleid van het bedrijf, aangezien je niet voor hetzelfde bedrijf werkt.

Samenwerkingsverbanden worden versterkt in dit soort ruimtes, netwerken en gemeenschappen, grotendeels door toedoen van enkele mensen die als schakelaar optreden. Het zijn mensen die anderen met elkaar in contact brengen, ontmoetingen organiseren en contactleggen vergemakkelijken. Dit leidt tot heel wat interessante ontdekkingen en minder wrijvingen, wat een positief effect heeft op de economie. Jean Derely, oprichter van de BetaGroup, is een van die mensen. Hij heeft veel betekend voor de lokale economie, dankzij zijn gevoel voor samenwerking en zijn drang naar actie.

Als je wilt toetreden tot deze nieuwe co-economie, kan dat heel eenvoudig: het volstaat om deel te nemen, zaken te delen en kansen te creëren om de samenwerking vooruit te helpen. Verleen op voorhand een gunst en draag zo bij tot een dynamische, krachtige economie.