"Slim investeren in een klantgerichte, digitale gemeente en overheid" V-ICT-OR Memorandum 2014

De werking van steden, gemeenten en OCMW ‘s (de lokale overheid) ontsnapt vaak aan de aandacht als het gaat over strategische planning en digitale dienstverlening. Nochtans staat het lokale bestuur het dichtst bij de inwoners. In dit digitaal tijdperk verwachten inwoners en ondernemers een vlot en efficiënt contact met gemeente of OCMW; vlotte assistentie aan de balie- en dit zonder wachttijd en steeds vaker ook de mogelijkheid om bepaalde diensten of documenten van thuis uit te kunnen aanvragen, zoals ze gewoon zijn bij bv. hun bank met PC banking. Inwoners wensen van thuis uit online te kunnen inschrijven en betalen voor sportkampen en vrijetijdsdiensten. De e-ID beloofde nog tal van interessante toepassingsmogelijkheden, maar de volle integratie in alle toepassingen blijft uit.

V-ICT-OR blijft ICT en informatiebeheer als belangrijke hefbomen voor de administratieve vereenvoudiging van onze overheden zien en streeft via deze weg naar een efficiënte en effectieve overheid zien. Maar tegelijkertijd houdt ze haar hart vast.

Met het Memorandum 2014 wil V-ICT-OR vanuit de stuurgroep lokaal e-government – ondersteund door de leden van V-ICT-OR – de partijvoorzitters en toekomstige parlementairen voeden met belangrijke informatie, zodat onze overheden ICT maximaal kunnen inzetten ten voordele van een klantgerichte overheid met efficiënte digitale dienstverlening.

Heel specifiek trekt V-ICT-OR aan de alarmbel omdat sommige softwareprojecten vanuit een hogere overheid nog teveel worden doorgeduwd. De meerjarenplannen (met vereiste positieve autofinancieringsmarge) zijn niet voorzien op onvoorziene softwarekosten en koppelingen. Het lokale bestuur betaalt vandaag het gelag – de rekening – van een gebrek aan centraal gecoördineerde aanpak over alle overheidslagen en -entiteiten heen. Bovendien worden nog niet alle kansen van administratieve vereenvoudiging benut.

De lokale besturen kunnen op zichzelf te weinig investeren in de noodzakelijke modernisering ten voordele van een “klantgerichte digitale gemeente en overheid”. V-ICT-OR wil daarom dringend werk maken in samenwerking met alle belangrijke stakeholders van de uitbouw van een Vlaamse interbestuurlijke e-governementsamenwerking, ten dienste van de lokale besturen en zijn belangengroepen.

Uit het collectief memorandum halen we de meest dringende knelpunten en uitdagingen ten bate van meer bestuurskracht op alle overheidsniveaus en een transparante dienstverlening, en pleiten we ervoor om deze mee te nemen in een volgend regeerakkoord. Maak één minister verantwoordelijk voor administratieve vereenvoudiging en digitalisering (digitale dienstverlening) en vergeet de lokale besturen niet binnen het e-Government dossier. Vereenvoudig de administratie door vereenvoudigde regelgeving met oog voor de kerntaken van een lokale overheid en kijk na wat de impact is van nieuwe regels tot op het lokale niveau (impactanalyse). Focus als kerntaak op open standaarden, open processen en informatieveiligheid – maak een Vlaamse Virtuele (proeftuin)Gemeente waar deze componenten uitgewerkt worden. Vereenvoudig het aanspreekpunt voor lokale besturen t.a.v. de dienstenintegratoren per overheidslaag en trek hun werking door tot op lokaal niveau… … door het e-government model te vervolledigen – zoals omschreven in de conceptnota van 4 april – met één structuur (samenwerkingsverband) ter ondersteuning van de lokale besturen op te zetten. Stimuleer hierbij lokale besturen om regionaal samen te werken voor de gespecialiseerde profielen van ICT en informatiemanagement (inclusief informatieveiligheid!) Investeer in centraal gestandaardiseerde overheidsplatformen en gemeenschappelijke projecten een doorbreek hiermee de silowerking over alle overheidslagen heen. Zorg hierbij dat open data en open processen gestandaardiseerd “as-a-service” ook de kosten voor het lokale bestuur helpen te reduceren.

Overheid blijf bij je leest
In een tijdperk waarop open data en open overheid terecht een transparantie vragen moet een overheid vooral focussen op datastandaardisatie en uitwisselingsformaten. Eén van de redenen waarom data zo moeilijk kan “geopend” worden is net omdat ze “ingebakken” zit in de systemen (vendor-lock in). Investeringen in open dataplatformen kan dit verhelpen.

Door een proeftuinomgeving op te zetten waar overheidsdata en -processen op een veilige manier worden uitgetest – getoetst aan nieuwe regelgeving en technologieën – start men administratieve vereenvoudiging van A tot Z op.

In zo’n virtuele werkomgeving dient men maximaal gebruik te maken van de kennis die ook in de private sector aanwezig is. Een duidelijke scheiding tussen data, processen en informatieveiligheid – waar de overheid voor verantwoordelijk is – met de infrastructuur, de informatiesystemen en de connectiviteit – waar de privé markt zijn steentje kan bijdragen – zorgt voor een perfect privaat-publiek huwelijk waar men bouwt aan de overheid van de toekomst.

Informatieveiligheid en cybercriminaliteit ook bij lokale besturen dichter dan je denkt
Er vallen wel wat gegevens te rapen bij lokale besturen. Lokale besturen blijven – ondanks de stimulans vanuit diverse organen – te weinig stilstaan bij de beveiliging van persoons-, sociale en medische gegevens die in de dagelijkse werking voor het rapen liggen. Met de verhoging van de vraag naar digitale (online) dienstverlening verhoogt het risico op onterecht gebruik. Naast de vereiste informatiecampagnes en opleidingen, dient men na te denken over het overheidsmodel waarin data ter beschikking wordt gesteld. De manier waarop toegang wordt verleend vraagt een goed beveiligd en werkbaar model. We willen samen vermijden dat ernstige inbreuken de betrouwbare werking van de overheid in vraag gaat stellen. Een collectieve aanpak is vereist.
V-ICT-OR wenst ten volle mee te werken aan de bovenstaande knel- en discussiepunten bij het vormgeven van een volgende werkperiode waarop digitale dienstverlening hoog op de agenda dient te staan. V-ICT-OR, de Vlaamse ICT organisatie groepeert de ICT verantwoordelijken van lokale overheden en Vlaamse administratie en werkte samen met de stuurgroep lokaal e-Government aan een memorandum dat u hier vindt