Slim onderwijs kan niet zonder smartphone

Als we onze kinderen écht willen klaarstomen voor de toekomst, dan kunnen ze dat niet zonder te leren omgaan met een smartphone. Dat vindt Ciska Schrooten, Education Manager bij Switch, naar aanleiding van het Franse smartphoneverbod.

Geen smartphones op school voor leerlingen onder de 15 jaar. Dat besliste de Franse regering afgelopen maandag. Het is opmerkelijk dat de tool, die kenmerkend is binnen onze hedendaagse maatschappij, geweerd zal worden in het Franse onderwijs. Als we onze kinderen écht willen klaarstomen voor de toekomst, dan kunnen ze dat niet zonder te leren omgaan met een smartphone.

Dat Hilde Crevits zich verzet tegen dergelijk smartphoneverbod op scholen hier in België is enerzijds een goede zaak. Anderzijds zou het kabinet van de Vlaamse minister van onderwijs wel duidelijke richtlijnen mogen stellen over welke plaats digitale tools wél in een schoolomgeving kunnen hebben.

We kunnen onze kinderen immers niet ongelimiteerd hun smartphone op school laten gebruiken. Het gebruik ervan binnen een schoolcontext vaag omschrijven als “voor educatieve doeleinden” helpt niet, want dat is door elke school op een andere manier te interpreteren. Willen we onze kinderen slim onderwijzen, dan moeten we ook structureel nadenken hoe we omgaan met een smartphone op school.

Wat kinderen op hun smartphone of tablet doen, is niet altijd even educatief. Dat weten we allemaal. In het onderwijs is het dan ook belangrijk om het onderscheid te maken tussen zinvolle en zinloze manieren om tijd te spenderen op de toestellen.

De smartphone kan perfect uit de boekentas worden gehaald als een tool om aan kinderen iets bij te leren, of zelfs als een tool die kinderen helpt om hen bepaalde leerstof beter te doen begrijpen of op een leuke manier te doen onthouden.

Dat de smartphone daarna niet moet blijven liggen op de schoolbank, is ook te begrijpen. Leerkrachten kunnen afspraken maken om meldingen uit te schakelen of vragen om het toestel op vliegtuigmodus te zetten. Daarnaast moet een leerkracht het niet toelaten dat een leerling eindeloos zit te swipen op Instagram tijdens de les.

Het is waar dat kinderen vaak niet de grenzen kennen van hun smartphonegebruik. En ook daar moet een school een opvoedkundige rol in spelen. Met timers, die alle grote merken tegenwoordig lanceren op hun apparaten en platforms, kunnen we onze kinderen confronteren met de hoeveelheid tijd die ze op het apparaat spenderen en hen de vraag stellen of die tijd wel steeds even nuttig gespendeerd was.

We moeten ervoor zorgen dat ze even wegkijken van hun scherm en oog hebben voor de wereld rondom hen én ook voldoende aandacht hebben voor de les zelf. Maar we mogen ook niet blind zijn voor wat onze kinderen op deze schermen doen. Als ik hoor van mijn veertienjarige dochter dat een bepaalde app kinderen toelaat om elkaar anoniem uit te schelden, dan moeten leerkrachten (en ook ouders) maatregelen durven nemen en kinderen duidelijk maken dat dit niet kan.

De educatieve rol van scholen gaat verder dan het aanleren van leerstof die vervat zit binnen bepaalde afgelijnde onderwerpen zoals geschiedenis, Frans en wiskunde. Scholen moeten leerlingen voorbereiden op de wereld waarin ze als volwassene terecht zullen komen. En dat is een wereld vol met smartphones en andere digitale tools.

De competenties en levenswijsheden die leerlingen meekrijgen tijdens de lessen mogen zich dus niet beperken tot theoretische kennis die vervat zit in vakken. Bespreek cyberpesten tijdens de lessen godsdienst, terwijl je apps aanhaalt die het vergemakkelijken. Behandel fake news tijdens de lessen geschiedenis, terwijl je je leerlingen laat zoeken naar voorbeelden op een sociaal netwerk. Leer ze welke toepassingen smartphones bieden om wiskundige berekeningen te vergemakkelijken. Enkel zo zorg je dat leerlingen voorbereid de volwassen wereld intrekken.

Onze kinderen beschermen voor de smartphone doen we niet door hen ervan af te schermen. Scholen moeten weten wat er omgaat in de wereld van kinderen en hen voorbereiden op de volwassen wereld. Daarbij moeten ze de smartphone, binnen een gereguleerde context, omarmen. Enkel op die manier kunnen we kinderen leren hoe ze er verantwoord mee omgaan en hoe ze technologie slim en leerrijk inzetten. Het inzetten van een smartphone in een schoolomgeving is dus geen situatie van ‘alles of niks’, maar een van ‘met mate’.