Start2Surf doet (nog) niet beter dan geflopte voorganger

De verbeterde versie van ‘Internet voor Iedereen’ is het Start2Surf -project vooralsnog niet. In de harde cijfers – voorlopig 30.000 verkochte pakketten – hangt het project van minister van ICT Vincent Van Quickenborne zelfs nog niet op het niveau van zijn geflopte voorganger. Start2Surf is zoals bekend het vorig jaar gelanceerde project van Van Quickenborne om de digitale kloof te helpen dichten. Het bestaat uit drie luiken. Via Start2Surf@home konden gebruikers een goedkoop pc-met-internetpakket (vanaf 349 euro, belastingvoordeel meegerekend) aanschaffen en ze kregen er een korte pc- en internet-opleiding bovenop.

De verbeterde versie van ‘Internet voor Iedereen’ is het Start2Surf -project vooralsnog niet. In de harde cijfers – voorlopig 30.000 verkochte pakketten – hangt het project van minister van ICT Vincent Van Quickenborne zelfs nog niet op het niveau van zijn geflopte voorganger.

Start2Surf is zoals bekend het vorig jaar gelanceerde project van Van Quickenborne om de digitale kloof te helpen dichten. Het bestaat uit drie luiken. Via Start2Surf@home konden gebruikers een goedkoop pc-met-internetpakket (vanaf 349 euro, belastingvoordeel meegerekend) aanschaffen en ze kregen er een korte pc- en internet-opleiding bovenop. Start2Surf PC Bonus wil werknemers met een bescheiden inkomen aan een computer helpen, zonder dat ze zelf de kosten hoeven te dragen. Hun werkgever betaalt de kosten tot 760 euro (incl. btw) terug, een voordeel dat fiscaal is vrijgesteld. ‘PC Recup’ wordt nu pas uitgerold, waarbij ‘oude’ pc’s van overheidsdiensten en bedrijven worden opgesmukt en goedkoop opnieuw aangeboden.

Start2Surf moest het veel beter doen dan de met pek en veren bestreken voorganger ‘Internet voor Iedereen’ van toenmalig minister van Informatisering Peter Vanvelthoven. In dat programma werden een kleine 40.000 pakketten verkocht. Doelstelling was 100.000 mensen aan een pc en internet te helpen.

In De Morgen wist het kabinet Van Quickenborne het cijfer van 30.000 nieuwe internetgebruikers nog met een positieve toon te verkopen. Maar dat cijfer is toch drie keer minder dan de vorig jaar vooropgestelde 100.000? Arne Vandendriessche, woordvoerder van Van Quickenborne geeft er in zijn reactie een op z’n minst creatieve draai aan: “Het project van Vanvelthoven, haalde maar 25.000 verkochte pakketten. Maar met de ‘bijverkoop’ (andere verkochte toestellen, randapparatuur en internetabonnementen) en de nasleep van het project hebben zij dat cijfer in de rekensom zowat verdubbeld. Dus wij dat doen wij ook, zoals we ook altijd gezegd hebben. We hebben nu 30.000 pakketten verkocht. Het programma loopt nog tot november en intussen hebben we er ook nog een radiocampagne opzitten. Daardoor zal er nog wel een piek in de verkoop zijn. Doe dat cijfer maal twee, dan zit je bijna aan 100.000.”

Een tweede – logischere – verklaring is volgens Vandendriessche dat de gepubliceerde cijfers enkel op Start2Surf@home slaan. “Van PC Bonus zijn de cijfers nog niet bekend. Dat programma loopt nog een hele tijd. En PC Recup wordt net gelanceerd, dus ook daar zullen we nog extra pakketten verkopen.”

‘Geen profitariaat’ Los van de creatieve rekensommen zouden de merites van Start2Surf ook afgemeten kunnen worden aan de effectief bereikte doelgroep. Bij Internet Voor Iedereen was één van de zwakke punten namelijk dat senioren, sociaal zwakkeren en minder bedeelden eigenlijk niet bereikt werden. Het was destijds vooral de vervangmarkt die het programma afdekte: mensen die een bestaande pc-met-internetabonnement vervingen of die zich een tweede – gesubsidieerde – exemplaar aanschaften.

Volgens Vandendriessche is de doelgroep ditmaal wel bereikt. “Volgens de cijfers die we van de operatoren krijgen, zou bijna iedereen die zich een pakket heeft aangeschaft ook de gratis pc- en internetopleiding hebben gevolgd. Ook vragen zij in veel gevallen bij het aflopen van de periode gratis internet effectief een internetabonnement aan, wat toch wil zeggen dat het vooral om mensen gaat die voor het eerst een internetaansluiting kregen dankzij Start2Surf?” Hij concludeert daar gemakshalve uit dat het gaat om ouderen en sociaal zwakkeren. “Het gaat dus niet om ‘profitariaat’.” Vandendriessche geeft wel toe dat daarover vanuit het kabinet zelf geen onderzoeken of bevragingen rond gedaan zijn.

Wat dan wel?

Stel dat Start2Surf ook een flop zou worden, wat werkt er dan wel? Volgens federaal CD&V-parlementslid Roel Deseyn zou bij de verkoop van dergelijke pakketten een korting op de factuur veel effectiever zijn. “Een korting op factuur zou veel meer mensen over de streep trekken dan een belofte op belastingskrediet binnen twee jaar, zowel voor vermogende als onvermogende digibeten.” Een rechtstreekse korting zou ook nog ander euvel moeten verhelpen, aldus Deseyn, “met name het invullen van de belastingsaangifte. Deze actie zou immers voornamelijk dienen voor aarzelende 60-plussers. Maar gepensioneerden dienen geen belastingsformulier meer in te vullen: dat werd geautomatiseerd. Dus eerst geven we geld uit om het invullen van de belastingsbrief voor gepensioneerden overbodig te maken. Vervolgens komt de minister van administratieve vereenvoudiging met een maatregel waardoor deze gepensioneerden opnieuw weer wél hun belastingsformulier dienen in te vullen, als ze wensen te genieten van de korting.”

Dirk De Jonghe, voormalig voorzitter van de onlangs ter ziele gegane Belgische vereniging van pc-verkopers BCD, prijst vooral het Nederlandse model. “Daar moet je eerst een opleiding volgen. Met het attest dat je daar haalt, kan je een financieel voordeel krijgen bij het aanschaffen van een pc. Dat werkt volgens mij veel beter.” Opleidingen zijn volgens hem de sleutel tot het dichten van de digitale kloof. “Waarom doen we dat bijvoorbeeld niet via een (eventueel digitaal) tv-kanaal? Je spreekt zo een breed publiek aan, met name ook ouderen.”