In de Amerikaanse staat Nebraska worden een meisje van 17 en haar moeder aangeklaagd voor een abortus. De politie vond bewijs van de abortus in chatgesprekken die het doorgespeeld kreeg van Facebook.
De zaak gaat over de zeventienjarige Celeste Burgess en haar moeder Jessica Burgess. Ze zou met de hulp van haar moeder een abortus op zichzelf hebben uitgevoerd buiten de wettelijke termijn van 20 weken.
In de VS is het recht op abortus sinds enkele weken geschrapt door het hooggerechtshof. Dat maakt dat verschillende staten zeer snel zeer strenge abortuswetten hebben (her)ingevoerd. Maar er is ook veel discussie over wetten die vrouwen verbiedt om een abortus in een andere staat te laten uitvoeren, en het verzamelen van data die kan wijzen op zo’n acties.
In dit geval kreeg de politie een tip dat de minderjarige vrouw mogelijk een miskraam had gehad en onderzocht de zaak. Daarom stuurde het Facebook een huiszoekingsbevel voor haar account, waardoor de politie inzage kreeg in de chatberichten tussen moeder en dochter. Ze worden momenteel aangeklaagd voor het ‘verwijderen, verbergen of verlaten van een dood lichaam en het verbergen van iemand dood’, verwijzend naar de ongeboren foetus.
Facebook kende reden niet
De zaak veroorzaakt om verschillende redenen ophef. Zo wordt de minderjarige in deze zaak als volwassene berecht. Maar zijn er ook veel vragen in welke omstandigheden Facebook je intieme gesprekken deelt met anderen.
Moederbedrijf Meta heeft zich intussen wel verdedigt. Volgens Forbes nuanceert dat in het bevel van de politie niet stond dat het om een onderzoek naar een illegale abortus ging. Het bedrijf stelt dat het te horen kreeg dat het om een crimineel onderzoek ging over een mogelijk doodgeboren kind dat zou verbrand en begraven zijn. Meta mocht ook van de politie niet communiceren over haar rol tot nu. Ook moeten we nuanceren dat de aanzet om een vrouw te arresteren voor een abortus niet vanuit Facebook komt. Volgens Jezebel gebeurt het meestal door medisch personeel, dat ook celstraffen riskeert als ze dat niet doen.
De houding van Meta rond abortus is tegelijk heel dubbelzinnig. Enerzijds liet het intern al weten dat het bijvoorbeeld werknemers zou vergoeden als ze omwille van een abortus naar een andere staat moeten reizen. Tegelijk merkten gebruikers sinds de afschaffing van Roe V. Wade (de zaak die het recht op abortus garandeerde) dat bijvoorbeeld posts of advertenties over abortuspillen systematisch werden verwijderd. Maar advertenties, met foute informatie, van anti-abortusgroepen blijven wel opduiken op platformen van het bedrijf.
Meer nog: recent ontdekte Themarkup dat informatie rond wie abortus opzoekt, onrechtstreeks wordt doorgespeeld naar anti-abortusorganisaties die er mogelijke patiënten gerichte advertenties rond sturen.
Messenger standaard niet geëncrypteerd
De zaak doet ook nadenken over welke informatie platformen als Meta allemaal verzamelen en wanneer die kan worden doorgegeven. Het is al jaren een ergernis van veel privacyorganisaties en gebruikers dat Facebook zeer veel data over je verzamelt en vrijwel elke paar maanden daar een schandaal rond heeft. Als Facebook zelf geen rem zet op die verzameling, dan volstaat het vaak voor ordediensten om een bevelschrift te sturen en die data te verkrijgen.
Belangrijk daarbij is end-to-end encryptie (E2EE). Chatgesprekken met E2EE zijn in principe voor niemand leesbaar, behalve de verzender en ontvanger. Op WhatsApp is dat intussen standaard het geval, op Messenger moet je daar bewust voor kiezen.
Dat kan door in een chatgesprek op de profielfoto van iemand te klikken en daar voor ‘geheim gesprek openen’ te kiezen. Dat gesprek is vervolgens end-to-end encrypted. Al zijn er ook betere alternatieven, zoals Signal, die ongeveer op dezelfde manier als Messenger of WhatsApp werken, maar nauwelijks data over hun gebruikers bijhouden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier