To quota or not to quota?

Om de zoveel tijd krijg je als vrouw, meestal van een man, de vraag of je nu voor quota of tegen quota bent? Wel, dat is volgens mij eigenlijk de verkeerde vraag… Wetenschappelijk materiaal genoeg dat aantoont dat het in elk geval niet vanzelf goed zal komen, ook al wacht je zo’n 100 jaar, studies betreffende de laatste 10 jaren zeggen zelfs dat de initiële groei sinds de jaren 80 overal vertraagt of stagneert. Wie dus gelijkheid wil realiseren, zal mechanismes zoals quota’s moeten accepteren.

Om de zoveel tijd krijg je als vrouw, meestal van een man, de vraag of je nu voor quota of tegen quota bent? Wel, dat is volgens mij eigenlijk de verkeerde vraag… Wetenschappelijk materiaal genoeg dat aantoont dat het in elk geval niet vanzelf goed zal komen, ook al wacht je zo’n 100 jaar, studies betreffende de laatste 10 jaren zeggen zelfs dat de initiële groei sinds de jaren 80 overal vertraagt of stagneert. Wie dus gelijkheid wil realiseren, zal mechanismes zoals quota’s moeten accepteren.

Het gaat mijns inziens dus al lang niet meer over of je quota wil of niet. De discussie kan veel beter gaan over welke quota je wil… Geen vrouw (en geen man) die wil dat er quota’s komen waardoor vrouwen omwille van hun vrouw zijn en niet omwille van hun competenties in bepaalde functies komen. Daar is echt niemand mee gebaat. Dat die vrees leeft hoor je keer op keer terug. Deze vrees houdt echter heel dikwijls het grondigere inzicht in wat quota’s wel kunnen realiseren tegen. Viviane Reding vatte het als volgt samen: ” I don’t like quota, but I like what quota do”.

Welke slimme quota kunnen dan het maatschappelijk probleem van de ondervertegenwoordiging van vrouwen in verschillende beslissingsorganen (van raden van bestuur over directiecomités en management teams tot lobbygroepen en middenveldorganisaties) bijsturen? Welke slimme quota lossen dit op zonder dat daarbij zowel mannen als vrouwen ongelukkig worden doordat de vrouwen omwille van hun ‘rokjes’ in een bestuursfunctie geraken?

Samengevat kan men zeggen dat een slim quotum ervoor zorgt dat vrouwen evenveel kansen krijgen als mannen en dit vanaf elke startpositie voor gelijk welk proces. Wat mij persoonlijk al wel eens tegen de borst stootte was dat in het samenstellen van kandidatenlijsten vrouwen zelfs niet eens geconsidereerd worden. Of men heeft er uiteindelijk toch nog eentje gevonden om op de lijst te zetten: de zogenaamde excuustruus. Er ontstaat dus een scheefgetrokken situatie vanaf het startpunt van een zoektocht naar een geschikte kandidaat voor bepaalde functies en evengoed bijvoorbeeld voor samenstellingen van panels, jury’s en TV programma’s.

Ik wil hier niet verder ingaan op al de onderliggende redenen en oorzaken waarom dit zo is, daar bestaat voldoende en zeer uitgebreid wetenschappelijk materiaal over dat echter zeer divers is. Interessanter is het om te kijken naar die situaties waar men er wel in slaagt om gelijke(re) representatie tussen mannen en vrouwen te realiseren.

Het blijkt bijvoorbeeld dat bij het organiseren van evenementen door vrouwen er meestal tot 20% meer vrouwen in het evenement, in het panel of in de zaal zitten. Dat bewijst dus dat het kan. Er zijn ook heel wat professionele vrouwennetwerk waar veel competente vrouwen in aanwezig zijn (Vrouw en Ingenieur, PWI om er maar enkele te noemen), of andere initiatieven die bewijzen dat er heel wat ‘straffe madammen’ zijn, cfr het twunch netwerk opgestart door Elke Jeurissen en co of het ICT Woman of the Year event van Data News.

Laat de slimme quota dus maar komen: genoeg vrouwen met goede diploma’s en nuttige competenties beschikbaar. Men moet ze durven en willen aanspreken. Vrouwen hebben nu eenmaal dikwijls meer schroom en worden net als bij het dansen nog graag eerder ‘uitgenodigd’. Heren, de dans is bij deze geopend….