TrapWire houdt je in de gaten

TrapWire is een commercieel en potentieel wereldwijd privé-bewakingssysteem, volgens WikiLeaks. Of niet?

TrapWire is een commercieel en potentieel wereldwijd privé-bewakingssysteem, volgens WikiLeaks. Of niet?

Deze zomer lijkt wel het seizoen van ‘smile, je wordt in de gaten gehouden’-nieuws. Zo publiceerde Wired een uitgebreid artikel over een super-opslagsysteem voor wereldwijd elektronisch verkeer dat door Amerika’s National Security Agency wordt gebouwd (‘Inside the matrix’, april 2012) en werd onlangs bericht over een geautomatiseerd bewakingssysteem in New York City (een gezamenlijke ontwikkeling van de New Yorkse politie en Microsoft).

Nu is het de beurt aan WikiLeaks, dat in de gehackte e-mails van het ‘informatiebureau’ Stratfor verwijzingen aantrof naar TrapWire – een systeem dat in de VS, maar potentieel wereldwijd, informatie uit bewakingscamera’s kan samenbrengen en interpreteren. Met behulp daarvan probeert men onder meer de voorbereidingen op aanslagen te registreren, zodat maatregelen kunnen worden genomen. Immers, zo wordt gesteld, zo’n voorbereiding vereist een studie van het doelwit en dus voorafgaandelijke bezoeken door terroristen of hun handlangers. De Trapwire-technologie zou niet alleen in de VS worden aangewend, maar ook al klanten in het buitenland hebben, waaronder in Groot Brittannië en Canada. Bij dat alles zou naar verluidt onder meer van geavanceerde ‘gezichtsherkenningssoftware’ gebruik worden gemaakt, naast software die instaat voor een correlatie van de observaties (op zoek naar patronen).

De TrapWire-technologie werd ontwikkeld door Abraxas Applications, een afdeling van Abraxas Corp, een bedrijf dat op zijn beurt deel uitmaakt van de Cubic Group. Die laatste groepeert een aantal bedrijven voor een totaalaanbod van diensten naar militaire, ordehandhavings- en overheidsinstanties. Van Abraxas is geweten dat heel wat ex-medewerkers van de CIA hier werken, onder meer in het managementteam. Vandaag vormt TrapWire Inc. een bedrijf op zichzelf, gebaseerd in Virginia (waar ook Abraxas is gevestigd en waar Trapwire, op basis van de gelekte Stratfor e-mails, nog nauwe banden mee onderhoudt). Het bedrijf beschrijft zijn TrapWire-software als “een eenvoudig maar krachtig middel om rapporten inzake verdachte activiteit te verzamelen en te registreren. Eens een verdachte activiteit in het systeem is ingevoerd, wordt deze geanalyseerd en vergeleken met data uit andere gebieden in een netwerk, met het oog op het onderscheiden van gedragspatronen die wijzen op een die aan een aanval vooraf gaat.”

Klanten zijn onder meer grote steden als Los Angeles en New York City, maar ook Las Vegas, die de software bij een aantal van de grote casino’s heeft geïnstalleerd. Trapwire zou ook bij politiediensten zitten, in de grote ‘fusion centers’ waar informatie wordt samengebracht. Ook de verschillende takken van het Amerikaanse leger maken er gebruik van (Army, Marines, Navy). Volgens een Stratfor-mail zou Trapwire ook zijn aangeboden aan Salesforce.com (“interested in Trapwire”). In diezelfde mail wordt overigens ook verwezen naar contacten tussen Stratfor en Google. Andere klanten waar de Stratfor mails naar verwijzen zijn Scotland Yard, ‘Downing Street 10’, een rist openbare transportbedrijven, evenals mogelijke klanten Wal Mart en Dell.

De soep is niet zo heet…Betreft het hier echt een geheim en wereldwijd systeem dat zonder controle iedereen kan bespioneren, zoals wordt gevreesd? De soep lijkt niet zo heet gegeten als ze wordt opgediend, zo blijkt. Om te beginnen betreft het niet meteen een geheim product, aangezien het gelijknamige bedrijf TrapWire openlijk beschrijft en aanbiedt, inclusief de verzekering dat “over het algemeen” geen persoonlijke informatie wordt geregistreerd (cfr de Safe Harbor verklaring). TrapWire staat tevens beschreven in een patentaanvraag die Abraxas heeft ingediend. Daarbij blijkt niet meteen dat er gebruik zou worden gemaakt van gezichtsherkenningssoftware, maar veeleer het onderkennen van patronen.

Op basis van die informatie kan je stellen dat een product als TrapWire geen probleem vormt. Veeleer komt als steeds het aloude probleem van ‘wie gaat de bewakers zelf bewaken’ (‘sed quis custodiet ipsos custodes’, zoals Juvenalis het al stelde). Wat ten goede wordt aangewend, kan ook worden misbruikt. En dat probleem is van alle tijd en alle plaatsen. Een TrapWire in België is niet uitgesloten en zal zeer zeker weerstand oproepen. Zo kreeg de politiezone ‘Westhoek’ dit jaar al de Big Brother-prijs van de Liga van Mensenrechten, wegens onder meer het gebruik van camera’s. En het aantal camera’s blijft maar stijgen in steeds meer steden, waar ze op termijn allicht makkelijk aan een TrapWire of gelijkaardig systeem kunnen worden aangesloten. Nu al krijgt de politie toegang tot camerabeelden in onder meer het openbaar vervoer, terwijl mobiele camera’s met nummerplaatherkenning worden ingezet in de jacht op gestolen auto’s. Dat die informatie voor perfect legitieme doeleinden wordt ingezet, ligt voor de hand. En steeds wordt verzekerd dat misbruik wordt voorkomen door middel van procedures en beschermingsmaatregelen. Maar die bescherming is slechts zo sterk als de zwakste schakel. En dat is helaas maar al te vaak de menselijke schakel…