Van FailCon naar WinCon

Voor de eerste keer in België vond er een FailConference plaats tijdens de iMinds conferentie in Gent. De doelstelling van een zogenaamde FailCon is om te delen en te leren van mekaar. Waarom ging het project fout? Waarom heeft een startup gefaald? Hoe kunnen we daar mee omgaan?

Voor de eerste keer in België vond er een FailConference plaats tijdens de iMinds conferentie in Gent. De doelstelling van een zogenaamde FailCon is om te delen en te leren van mekaar. Waarom ging het project fout? Waarom heeft een startup gefaald? Hoe kunnen we daar mee omgaan?

De redenen zijn even verschillend als sprekend: te vroeg op de markt, te laat op de markt, te weinig financiering om door te groeien, slechte executie, dispuut tussen co-founders, onenigheid tussen investeerders, te snelle internationalisatie, te trage internationalisatie, onevenwichtige uitbouw van het team, een onhaalbaar idee, etc.

De conferentie liet een aantal zeer open ondernemers aan het woord, sommige met heel harde en confronterende verhalen. Chapeau, want het is niet evident om zomaar dergelijke verhalen te delen met een grote groep mensen waarvan je de meeste niet kent.

Er bestaan interessante artikels over ‘why startups fail’. Een van de voornaamste boodschappen uit de conferentie blijft toch: falen is iets dat we moeten aanvaarden in het proces van ondernemen en innoveren.

Begrijp me niet verkeerd. Ik vind niet dat we het als vanzelfsprekend moeten nemen. We moeten uitgaan van de idee dat iets zal lukken. Ieder bedrijf moet (toegevoegde) waarde creëren, liefst nog in een duurzame context. Er moet alles aan gedaan worden om te kunnen slagen in de opzet. Maar als het – ondanks alles – niet lukt, mogen die ondernemers niet gebrandmerkt worden. De financiële, legale en persoonlijke consequenties zijn al hard en slopend genoeg. Bovendien is iemand met een mislukking achter de rug, waarschijnlijk sterker geworden hierdoor. Reden genoeg om hem/haar alle kansen te geven om opnieuw te starten. De acceptatie van het mislukken in het pad naar het succes is daarom cruciaal.

Misschien moeten we volgend jaar wel een WinCon organiseren tijdens iMinds. Een conferentie over een aantal nationale en internationale Belgsiche successen: waarom is het wel gelukt? Wat heeft het verschil gemaakt? Hoe en wat werd er op cruciale momenten beslist? Hoe kunnen we op successen voortbouwen ?

Ik zie rondom mij veel goesting om te ondernemen, ondanks de moeilijke sociaaleconomische omstandigheden. Elke dag zie ik nieuwe ideeën ontstaan , nieuwe projecten en twijfelende starters. Mensen met goesting om te ondernemen, meer dan ooit tevoren! Dit neemt niet weg dat ook in de komende maanden er minder starters en meer falingen zullen zijn, een realiteit die jammer genoeg nog even zal aanhouden. De economische en financiële projecties weerhouden velen ervan om de stap uiteindelijk ook te zetten.

Natuurlijk hebben we meer ondernemers en starters nodig. Het zal aartsmoeilijk, eigenlijk quasi onmogelijk zijn, om nieuwe bedrijven van 5.000 of 6.000 arbeidsplaatsen op korte termijn te creëren. Maar een doorgezet KMO beleid dat honderden ondernemers aanmoedigt om hun bedrijf op te zetten, dat past veel beter in onze cultuur en mogelijkheden.

Ik geloof dus dat we op een moment van kentering staan. Ik denk niet dat iemand er nog aan twijfelt dat ons land en onze regio’s de competitiviteit van de bedrijven moeten verbeteren. Administratieve vereenvoudiging, fiscale transparantie, verminderde belastingdruk. Volgens mij is iedereen het daar mee eens, en ik ga er vanuit dat de leiders van ons land het signaal van de voorbije weken en maanden, en de dramatische consequenties ervan op onze jobs, zullen omzetten in een daadkrachtig beleid.

Dus ja, ik geloof in de kracht van een tweesporenbeleid. Enerzijds moeten we er alles aan doen om de bestaande jobs en industrieën behouden, en mogelijks dankzij een innovatiebeleid nog uit te breiden. Toegevoegde waarde en dus nieuwe jobs creëren is hard werk, dus laten we er a.u.b. alles aan doen om de bestaande jobs te behouden. En indien er sluitingen van bedrijven zijn, laten we dan niet te snel overgaan naar vervroegde pensionering. Ik zou beleidsmensen liever horen zeggen dat ze ‘alles, maar dan ook alles’ zullen doen om iedere persoon een nieuwe job te geven. Dat moet het uitgangspunt zijn. En als dat niet lukt voor sommigen, zijn er nog steeds alternatieven. Maar we mogen niet te snel terugvallen op oplossingen uit het verleden.

De voorbije maanden heb ik, zowel als voorzitter van iMinds maar ook in kader van ons nieuw initiatief angel.me, k het voorrecht om regelmatig te kunnen meedenken met de start-up community en de bestaande grotere bedrijven in voornamelijk ict en media. Ik ben telkens verbaasd van de sterkte van onze mensen. We onderschatten ons talent, ik kan het niet genoeg herhalen. Ik ben ook steeds meer onder de indruk van de kwaliteit van de research in onze universiteiten, en daar ligt een onwaarschijnlijk opportuniteit voor meer spin-offs, meer kennisoverdracht tussen industrie en onderzoeksinstellingen, en ook een makkelijkere overgang van mensen tussen onderzoek en bedrijven.

Deze week is er ook positief nieuws: Immoweb dat een 80% participatie verkoopt voor meer dan 125mio EUR, waarschijnlijk het grootste Belgische succes van een web-startup van de voorbije 10 jaren. LMS, het bedrijf van Urbain Vandeurzen, wordt overgenomen door Siemens. Telenet dat in 10 jaar tijd van een startend bedrijf in moeilijkheden is gegroeid naar een begeerd, zeer rendabel en sterk gemanaged bedrijf. In het geval van Immoweb & LMS valt het me trouwens op dat het 2 bedrijven zijn die zeer ‘eigenzinnig’ gerund worden: immoweb door Christian Rousseaux en zijn 2 zonen. LSM door Urbain Vandeurzen, die zowel voorzitter als CEO is, en dus een sterke lijn is blijven aanhouden.

We moeten gaan voor een activatiebeleid van starters. Daarbij zijn er veel mogelijkheden: van het introduceren van een tax-shelter voor risicokapitaal zoals in de UK, vergelijkbaar met onze tax-shelter voor films. Het ondersteunen van incubatie- en accelleratiecentra. De bijkomende omzetting van onderzoek in activiteit, en de brug tussen onderzoek en universiteit, en voldoende middelen investeren om sterk te laten groeien. Het faciliteren van principes als crowdfunding om het huidige probleem van gebrek aan startkapitaal op te vangen. Maar ook het organiseren van voldoende middelen om ambitieuze vervolginvesteringen te kunnen doen.

Honderden starters moeten we creëren, waarvan er velen zullen falen. Dat moeten we accepteren, en daarmee kom ik terug aan het begin van mijn betoog. We moeten falen accepteren om succes mogelijk te maken. Want uit die honderden starters zullen ook straffe succesverhalen komen, daar twijfel ik geen moment aan. Maar dan moeten we allemaal samen de ondernemersactivatie ondersteunen. Op alle gebied. Op politiek beleidsniveau, op industrieniveau. Op academisch niveau. Op individueel niveau. Onze toekomst is te precair om een dergelijk beleid enkel toe te wijzen aan 1 groep: als we een kans willen hebben op snelle en sterke resultaten, zal het door iedereen samen moeten gebeuren. Enkel zo kunnen we het verschil maken. Allemaal samen.