“Vlaanderen is een zwart gat voor onlinecursussen”

MOOC’s veroveren de wereld, maar de Vlaamse onderwijsinstellingen blijven achter. “De middelen zijn te versnipperd, en profs zien onlinecursussen nog altijd niet als een opportuniteit”, klinkt het bij iMinds, dat de initiatieven wil coördineren om tot schaalvoordelen te kunnen komen.

Studenten die ondernemer willen worden, kunnen vanaf dit jaar de MOOC (‘Massive Open Online Course’) ‘How to Build a Startup’ van de Amerikaan Steve Blank volgen aan de Universiteit Gent. Tegelijk worden de studenten gestimuleerd om de theorieën uit die cursus toe te passen op hun eigen plannen.

Sinds bekende universiteiten als MIT, Stanford en Berkeley cursussen van hun beste profs gratis online gooien, zijn MOOC’s hot property geworden in het onderwijswereldje. Ook in onze buurlanden wordt er zwaar ingezet op de creatie van eigen MOOC’s, maar België, en dan vooral Vlaanderen, blijft achter.

“De voornaamste reden is de versnippering van de middelen”, oppert professor Frank Gielen, die vanuit iMinds bruggen bouwt tussen het onderwijs en de industrie. “In Vlaanderen wordt het geld verspreid over de verschillende uniefs, en in de meeste gevallen zelfs over de verschillende faculteiten. Met als gevolg dat er geen enkele vakgroep is die voldoende budget heeft om een deftige MOOC-cursus te maken.”

Anderzijds is het klassieke model van lesgeven zoals dat de voorbije 200 jaar gepropageerd werd, dringend aan herziening toe: het hoorcollege stamt immers uit de tijd dat de prof moest voorlezen uit het enige boek dat in de bib te krijgen was. Intussen laten nieuwe technologieën andere onderwijsvormen toe (denk aan wat Coursera en MIT aanbieden), maar het gros van de profs ziet die trend als een bedreiging, eerder dan als een zinvolle evolutie. Wat als hun job irrelevant wordt?

“Die vrees is onterecht”, reageert Gielen. “In mijn vakgebied is de cursus van Steve Blank de beste in de wereld, waardoor ik hem maar al te graag gebruik in mijn lessen. Onderwijs is niet enkel filmpjes kijken. Het is ook interactie en discussie. En vooral: toepassen! Die dingen blijven niet alleen bestaan, ze worden nog intensiever.”

Neutraal

Het Gentse onderzoeksinstituut wil alvast een lans breken voor MOOC’s in Vlaanderen. “Als neutrale instelling kan iMinds alle partijen en middelen samenbrengen, en de initiatieven beter op elkaar afstemmen, zodat er geen drie studio’s per unief meer gebouwd worden die niemand gebruikt.”

Concreet hoopt iMinds gehoor te vinden bij de Vlaamse Overheid, en wil de organisatie andere instellingen op ad hoc-basis uit de nood helpen. “De Herculesstichting heeft ons gevraagd om een MOOC te maken rond de werking van de Vlaamse supercomputer. Dat is nodig, want er vloeit veel geld naar dat ding maar het wordt nauwelijks gebruikt.”

“Daarnaast stappen we ook in een aantal Europese projecten, in samenwerking met EIT ICT Labs, TNO Utrecht in Nederland en het Fraunhofer Institut in Duitsland. Zo willen we onder andere een MOOC ontwikkelen over systeemarchitecturen rond the internet of things.

Momenteel worden er twee MOOC’s geaccrediteerd aan de Vlaamse universiteiten, eentje aan de Universiteit Gent, en eentje aan de KULeuven. Wanneer we naar het Belgische niveau kijken, dan is vooral de UCL geïnteresseerd. Die instelling heeft zelfs een externe sponsor kunnen aantrekken die 180.000 euro schenkt voor de uitbouw van vier nieuwe MOOC’s.

“Ook in Vlaanderen zijn we wereldtop op een aantal domeinen”, besluit Gielen. “Denk maar aan het fertiliteitsonderzoek aan de VUB. Of aan security en cryptografie aan de KULeuven. Voor die domeinen is het zeker zinvol om te investeren in een deftige onlinecursus. Maar dan moeten de neuzen wel in dezelfde richting staan. Dan moeten de middelen herverdeeld worden en de initiatieven op elkaar worden afgestemd.”

Op 18 november organiseert de UGent een studiedag rond ‘blended learning’ en rond MOOC’s, en op 19 november komt de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB) met een heuse conferentie rond het onderwerp.