Vriendjes met de leerkracht op Facebook?

De meningen zijn verdeeld: moeten of mogen leerkrachten bevriend zijn met leerlingen op Facebook? De meningen zijn verdeeld omdat het debat wordt vervuild door de terminologie die Facebook zelf gebruikt. Connecteren via Facebook is namelijk een “vriendschapsverzoek”.

De meningen zijn verdeeld: moeten of mogen leerkrachten bevriend zijn met leerlingen op Facebook? De meningen zijn verdeeld omdat het debat wordt vervuild door de terminologie die Facebook zelf gebruikt. Connecteren via Facebook is namelijk een “vriendschapsverzoek”.

Ik hou me ver van de discussie of leerkrachten bevriend mogen zijn met hun leerlingen, en beperk me tot het antwoord op de vraag: als een leerling met jou wil connecteren via Facebook, aanvaard je dan? Of juist niet?

Het antwoord is natuurlijk “dat hangt er van af”. Ik zie twee mogelijke pistes:

1) De leerling is nieuwsgierig naar het privé-leven van de leerkracht. Als de leerkracht in kwestie wat worstelt met het semi-publieke karakter van Facebook, is connecteren geen goed idee. Je privacy beheren op Facebook is een kunst op zich. Als je als leerkracht niet weet hoe je kan vermijden om “getagd” te worden in een gênante caféfoto die iemand van jou maakte, dan hou je dat vriendschapsverzoek best in beraad.

2) De leerling is op zoek naar een vertrouwenspersoon om te praten over onderwerpen waarmee hij of zij niet met leeftijdsgenoten of thuis kan praten. Facebook is zodanig mainstream dat het meteen ook laagdrempelig is. Ik kan me voorstellen dat het zelfs een effectieve manier is om pesterijen of zelfmoordgedachten aan te kaarten.

Maar wat met de leerkracht? Is het iemand die deze rol wil spelen in het leven van zijn of haar leerlingen? En vooral: is het iemand die deze machts- en vertrouwensrelatie nooit zal misbruiken?

De ideale leerkracht is aanspreekbaar, maar houdt een armlengte afstand. De ideale leerkracht bestaat ook niet. Niets menselijks is hen vreemd. Maar als een mogelijk levensbedreigend probleem waar de leerling mee worstelt alleen naar boven komt tijdens een Facebook chatsessie, dan is dat goud waard. Een luisterend oor is een luisterend oor – of dat nu in de context van het schoolgebouw gebeurt of daarbuiten. De uitdaging bestaat erin om die armlengte afstand te behouden, en op het juiste moment door te verwijzen naar instanties die wél uitgerust en opgeleid zijn om met de problematiek om te gaan.

Voor leerkrachten die twijfelen helpt het om te denken aan screenshots. Alles wat digitaal is, kan zonder veel problemen gecapteerd, gearchiveerd en verspreid worden.

Van een privé-chat op Facebook kan iemand makkelijk een screenshot nemen. Klinkt misschien paranoïde, maar ik heb de naïeve hoop dat dit die kleine minderheid leerkrachten tegenhoudt die in hun Facebookcommunicatie met een leerling over de schreef gaat.

Tot slot: mag je leerkrachten verbieden om te connecteren met leerlingen via Facebook? Los van het feit of daar een wettelijke grond voor is, is dit soort verbod ook moeilijk af te dwingen. Pas als er een gegronde reden is voor bijvoorbeeld een gerechtelijk onderzoek, kan je een leerkracht straffen voor ongewenst gedrag op Facebook.

En mocht u het zich afvragen: dààr dienen die screenshots dus voor.