‘We kijken vreemd op als we horen dat de iPad amper 5 jaar geleden werd geïntroduceerd’

Van onder zijn parasol schrijft socioloog, auteur en docent Ben Caudron een mijmering over de iPad, op de iPad – het toestel van Apple dat vandaag exact vijf jaar geleden ons land bereikte.

Ik weet nog precies waar ik was, vijf jaar geleden. In een Aalsterse winkelstraat. Ik stond op de veertiende plaats in een rij waarin zeker 50 andere volslagen gekken stonden te wachten tot de winkel weer openging. Die had om vier uur de deuren gesloten zodat alles in gereedheid kon gebracht worden om een uur later de hardcore Applefans te verblijden met de iPad. Op dag één!

Ik weet ook nog precies wat ik deed toen Steve Jobs wat eerder de langverwachte tablet had gedemonstreerd tijdens alweer een geniale keynote. Ik schreef dat Apples nieuwste geen computer was, maar een toestel dat bij uitstek geschikt is om je digitaal entertainment te consumeren. Uiteraard was het een computer, maar dan eentje die zo goed vermomd is dat je nooit het gevoel krijgt ‘iets met een computer’ te moeten doen. Apple was er alweer in gelukt een toestel te maken dat allerminst nieuw was, maar dat er wel als eerste in slaagde relevant te lijken voor het grote publiek. Die markt is een stuk groter dan de zakelijke markt, dus wie maalde erom dat de iPad niet meteen omarmd werd door de CIO?

Vandaag kijken we vreemd op als we te horen krijgen dat de iPad amper vijf jaar geleden werd geïntroduceerd. Dat zegt zeer veel over de betekenissen die het ding in zich blijkt te dragen. Die betekenissen wil ik u graag toelichten met een paar anekdotes.

Babysit met Apple-logo

Zoals mensen in een moment van zwakte wel meer plegen te doen, zeul ik mijn iPad overal mee naartoe. Ook naar het etentje met een erudiete vriend. Tot mijn verbazing staakte die zijn luisterrijke uiteenzetting over Bernard van Clairveaux – ik beken dat ik vreemde snuiters tot mijn vrienden mag rekenen. Hij nam mijn iPad, vroeg of ik even wou inloggen en installeerde een uiterst idioot spel. Het volgende uur gooiden we met boze vogels en lachten tranen met tuiten. Hoe de avond afliep, herinner ik me niet meer. Te veel single malt gedronken, te veel vogeltjes op een hoop gegooid.

Familiefeestjes waar kinderen voor de welgekomen levendigheid zorgen zouden ook nooit meer zijn zoals voorheen. Of ze mijn iPad mochten gebruiken. Waren ze gek geworden? Dit was geen gewoon speelgoed! Dit was heel duur speelgoed, voor grote mensen. Ik kon mijn initiële weigering niet lang aanhouden, zeker niet nadat ik het gezelschap had geterroriseerd met de Korg synthesizer waarmee zelfs een volslagen leek als ik meteen een vette electroset kon oproepen. Het dubbele keyboard van de piano-app zorgde heel even zelfs voor meer menselijk contact dan me lief was. Dus gaf ik toe en zag ik hoe ook de kleinste zich swipend onderdompelde in vermaak en het volgende uur niet de minste behoefte voelde om te jengelen. Een nieuwe babysit was geboren en droeg een Apple-logo.

De iPad heeft mijn ochtendritueel veranderd. De ochtendsigaret moet voortaan wachten tot de digitale kranten zijn opgeladen. Ik synchroniseer snel de presentatie met het college dat ik later die dag moet geven, zodat ik die tijdens de treinrit – die ik steeds vaker net iets te kort vind duren – kan nadenken over de grappen die ik zal nodig hebben om de aandacht van mijn studenten te krijgen.

Die studenten kijken nog nauwelijks om als ik vooraan het auditorium sta. Ze zitten gekluisterd achter hun laptop, maar ook steeds vaker achter een tablet. Die is niet noodzakelijk van Apple, maar zonder de iPad was de kans dat ze zich vandaag van een ultralicht ding bedienen om notities te maken een stuk kleiner.

Na een lesdag wurm ik me een doorgang in de massa toeristen die zich vergapen aan de vergulde gevels van de Grote Markt in Brussel. Schaars zijn de mensen met een echt fototoestel. Dat hebben ze sinds de aanschaf van hun iPad niet meer nodig. Ik verbaas me nog steeds over de omhooggehouden armen die een scherm vasthouden om er de herinneringen voor later mee te bevriezen. Ik hou te veel van dieptescherpte en sluitersnelheid om te fotograferen met een tablet, maar anderen schijnen daar minder last van te hebben.

Een reusachtige peuter

Een paar weken geleden vertrokken mijn godin en ik naar het land van de zachte taal met de harde klanken, waar platanen uitnodigen tot minnezangen. We pakten een koffer minder. De boeken bleven thuis. Veroordeeld tot stilstand in de bibliotheek en vervangen door digitale tegenhangers. Het risico dat we net dat ene boek hadden thuisgelaten, werd geëlimineerd, en ik kon naar hartenlust switchen tussen het gruwelijke verhaal over het complot van kerk en staat tegen de bevolking van de Pays d’Oc en een kritische analyse van Heideggers technologiefilosofie.

En vandaag zit ik onder de parasol en schrijf ik een mijmering over de iPad, op een iPad. Wat had u gedacht? Ik bedenk me dat de grootste verandering die de iPad heeft voortgebracht wel eens de evidentie zou kunnen zijn waarmee we zoveel verschillende dingen doen met iets wat pas vijf jaar geleden kon ontdekt worden. Misschien is het geniale van de iPad wel dat de peuter de grote onzichtbare reus is geworde