Wearables: elektronische gadgets of medische preventie?

Wearables zijn nu vooral nuttige gadgets, maar deze draagbare technologie kan ertoe kan bijdragen om meer aan preventie te doen, schrijft Gretel Schrijvers van Mensura.

Een horloge dat jou eraan herinnert om nog de nodige stappen te zetten, je smartphone die je erop attent maakt of je hartslag nog snor zit. We kennen ondertussen allemaal deze wearables. Ze zijn nu vooral (soms) nuttige gadgets, maar bij Mensura zijn we ervan overtuigd dat deze draagbare technologie ertoe kan bijdragen om meer aan preventie te doen. Door wearables kunnen we bijvoorbeeld de sluipende ziekte die stress is tijdig detecteren. Als we daarmee burn-outs of fysieke aandoeningen vermijden dan helpen we daarmee onze sociale zekerheid, die onder grote druk staat, betaalbaar te houden.

Onze huidige welzijnswetgeving is en blijft een mijlpaal maar ze is aan een update toe. Als we de technologie en dat data die ze genereert in onze welzijnsaanpak integreren, dan maken we een kwantumsprong op vlak van preventie. Waar wachten we nog op?

Een hedendaagse vorm van preventie

Het jaarlijks of tweejaarlijks bezoek aan de arbeidsarts is bijzonder nuttig om beroepsgebonden gezondheidsrisico’s aan de oppervlakte te brengen, maar het blijft een momentopname. In het jaar of half jaar tussen controles is er eigenlijk geen monitoring. Dat is al helemaal niet het geval voor een grote groep werknemers die nooit bij de arbeidsarts hoeft langs te gaan.

De oplossing zit nochtans aan onze pols of in onze broekzak, dankzij die wearables. Deze digitale devices capteren dagelijks grote hoeveelheden data. Hiermee kunnen ze gebruiker of arbeidsarts waardevolle feedback geven over de evolutie van de fysieke of mentale gezondheid. Stress, slaaptekort of ergonomische ongemakken zijn vaak sluimerende problematieken, die met behulp van een wearable op tijd gedetecteerd kunnen worden.

Betere preventie is maatschappelijke winst

Klinkt wat abstract? Laat het me concreet maken aan de hand van twee voorbeelden. Om medewerkers in een autoconstructiebedrijf ergonomisch verantwoord te laten werken, ontwikkelde Mensura in samenwerking met het Zweedse Karlinska-instituut een ‘smart’ T-shirt. Sensoren in het kledingstuk meten de hellingsgraad van de rug bij werknemers die voorover buigen in een productieomgeving. Wordt er een bepaalde veilige grens overschreden, dan geeft het T-shirt een melding door middel van vibratie. Een praktische oplossing als deze stimuleert het bewustzijn rond ergonomisch bewegen bij arbeiders.

Ook monitoring van stressbeleving is mogelijk door het dragen van een wearable. Bij een groot transportbedrijf monitoren we via een smartwatch de hartslag van truckchauffeurs. Op basis daarvan meet de Mindstretch-software hoeveel energie ze verbruiken, maar ook in welke mate ze daarvan herstellen. Door het gebruik van de Mindstretch-monitor kan bij een ontluikend stressprobleem ingegrepen worden voor het ernstige proporties aanneemt.

Data als goudmijn voor welzijn

Deze data kunnen een goudmijn voor ons welzijn betekenen, zeker als we door een betere preventie kosten voor onze sociale zekerheid besparen. Om tot een deugdelijke wetgeving te komen, mogen we absoluut het privacy-aspect niet uit het oog verloren. Deze waardevolle data nuttig inzetten, vraagt om goede en duidelijke afspraken over hoe we deze informatie capteren, opslaan en delen. Dat vereist een grondig debat tussen werknemers, werkgevers, interne en externe diensten, behandelende artsen, vakbonden en andere betrokkenen.

Bovendien is niet de bedoeling dat draagbare technologie een averechts effect bekomen en voor bijkomende stress zorgen. Daarom is het belangrijk dat de interpretatie van de verzamelde gegevens steeds door een arts of een verpleegkundige gebeurt. Op die manier worden misinterpretaties zoveel mogelijk vermeden. De data-economie is vandaag al een voldongen feit, laten we ze dan ook op een verantwoordelijke manier inzetten voor ons individuele en publieke welzijn.

Gretel Schrijvers is algemeen directeur van Mensura, Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk.