Dat sociale media zorgen voor polarisering is geen verrassing, maar escalaties online kunnen ook in de echte wereld gevolgen hebben. De ngo Search for Common Ground gaat dat tegen.
Search for Common Ground is een ngo die werkt aan beleid rond digital peacebuilding. De organisatie is in 33 landen actief en werkt lokaal om haatberichten tegen te gaan. Dat doet ze onder meer door lokale nieuwsorganisaties, bloggers en social media influencers te ondersteunen of van tools te voorzien, bijvoorbeeld tijdens verkiezingen. Zo biedt de organisatie een digitale ‘peacebuilding guide’ om verschillende vormen van online schade te herkennen en aan te pakken, maar ook advies rond hoe communicatie via social media gebeurt bij conflicten.
“Het doel is dat we bloggers of mensen met veel volgers of invloed trainen zodat ze zelf accurater kunnen communiceren of verslag uitbrengen van gebeurtenissen in hun regio,” vertelt Christian Cirhigiri, beleidsmedewerker gespecialiseerd in digital peacebuilding bij Search for Common Ground.
“Tegelijk werken we ook aan partnerschappen met andere organisaties en grote techbedrijven om ervoor te zorgen dat hun beleid voor het modereren van inhoud rekening houdt met conflicten en op een verantwoordelijke manier gebeurt. We doen dat onder meer met Meta. Soms houden zij rekening met onze feedback, soms niet. Alleszins trachten we ervoor te zorgen dat technologiebedrijven zich bewust zijn van de manier waarop hun platformen mensen en samenlevingen beïnvloeden. In Sri Lanka, bijvoorbeeld, hebben we met lokale partners gewerkt na de aanslagen in 2019 daar. Ons doel is om mensen die makkelijk doelwit kunnen worden van online polarisatie middelen te geven om zich daartegen te weren. We werken zowel op het verbeteren van het beleid van spelers als Meta, als op projecten in specifieke situaties,” zegt Cirhigiri.
Naast Meta voert de ngo momenteel ook gesprekken met TikTok. Ze probeert de dialoog met Twitter (ondertussen herdoopt tot X) aan te gaan, maar dat lukt momenteel niet (het bedrijf heeft sinds de overname door Elon Musk het merendeel van haar personeel ontslagen, nvdr.).
Search for Common Ground benadrukt dat het niet haar taak is om zelf te factchecken of te claimen wat wel of niet klopt. De organisatie wil vooral anderen opleiden om die taak te kunnen doen. “We geven tools om na te gaan of informatie geloofwaardig is, maar we wijzen ook op de verantwoordelijkheid als je zelf dingen verspreidt.”
Die informatieverspreiding hangt anno 2023 ook nauw samen met de aanwezigheid van mobiel internet. “In de meeste landen waar we actief zijn is internetpenetratie een probleem. Maar we merken tegelijk dat een uitrol van 4G of soms al 5G meer mensen toegang geeft tot het internet en sociale media. In Sri Lanka trekken we nu vaker naar meer landelijke gebieden omdat het telecomnetwerk daar nu ook die gemeenschappen bereikt. Meestal werken we wel met traditionele media ter plekke, maar in sommige gevallen ook met privépersonen of publieke personen met als hoofddoel de sociale cohesie te bevorderen.”
Beleid als hefboom
Dat desinformatie in sommige regio’s tot fysieke conflicten kan leiden is al vaak aangetoond. Dat doet de vraag stellen of er iets inherent fout is aan het model dat tech- of socialmediabedrijven hanteren. Vaak doet polariserende inhoud het immers beter in het algoritme dan een neutrale of meer vredelievende boodschap. Al nuanceert Christian Cirhigiri dat het niet zozeer om polarisatie zelf gaat. “Ze drijven op de massale toegang tot die inhoud, of die nu polariserend is of niet, als het maar viraal gaat,” zegt hij. “Maar het is wel aan beleidsmakers om die spelers verantwoordelijk te houden voor wat ze doen in de maatschappij. Beleid moet een hefboom zijn om betere technologie te maken.”
Als voorbeeld wijst hij naar Kenia, waar in 2007 nog veel haatberichten circuleerden en een burgeroorlog toen levens heeft gekost. “Nadien zijn verschillende spelers in Kenia gaan samenwerken om duidelijke en geloofwaardige informatie te delen. Dat maakt dat wanneer er verkiezingsresultaten worden betwist, dat niet ontaardt in geweld. Dan zie je de echte impact van het werk dat we doen.”
Was het vroeger, voor mobiel internet en sociale media, beter? Dat laat Cirhigiri in het midden. “We zouden kunnen een ommekeer maken naar de tijd dat social media vooral een force for good was. Al zijn er vandaag ook veel positieve verhalen. Het belangrijkste is dat iedereen transparant is, ontwikkelaars moeten duidelijk zijn over wat hun algoritmes doen, waarom die er zijn en waarom dat mogelijk wel of geen sociale cohesie oplevert. Het klinkt misschien wat nostalgisch, maar we willen vooral dat mensen die online actief zijn, verantwoordelijk zijn voor wat ze doen, en dat wat ze posten voldoet aan richtlijnen rond het tegengaan van online haat en desinformatie.
Wat kan u als ontwikkelaar doen?
Het gaat om ethiek: hoe maakt u een ethische tech-industrie in een menselijke omgeving. Als u zelf technologie ontwikkelt, heb dan aandacht voor deze vijf zaken:
1 Empathie. Ontwikkel technologie die mensen helpt empathischer te zijn, die mensen in hun waardigheid laat, of duidelijker stelt wanneer iemand een beperking heeft.
2 Maak toegang zo breed mogelijk. Onder meer voor mensen die arm zijn of over minder middelen beschikken. Ook al gaat dit het bereik van de toepassing maar een klein beetje vergroten.
3 Denk na hoe mensen uw technologie gaan gebruiken. Het is vaak niet enkel de technologie, maar ook kennis in hoe men er mee omgaat.
4 Voer gesprekken met beleidsmakers zodat ze uw tools ook zelf kunnen gebruiken. Sluit partnerschappen met hen.
5 Kijk naar de impact op lange termijn. Vaak ligt de focus bij technologiebedrijven op de korte termijn, met name geld opleveren. Maar er is ook een impact op lange termijn die vaak schade met zich meebrengt. Hebt u een idee, ontwikkel het dan niet enkel met schaalbaarheid en toegankelijkheid, maar ook met menselijke relaties in het achterhoofd.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier