Internetplatforms en zoekmachines zoals Facebook, X en Google krijgen vanaf vrijdag de Europese verplichting onder de Digital Services ACT (DSA) om ‘desinformatie’ te bestrijden. Wat die wet precies gaat betekenen voor de vrijheid van meningsuiting is vooralsnog echter onduidelijk, zegt jurist en bestuurskundige Michael Klos van de Universiteit Leiden in Nederland.
Volgens de overheid is de nieuwe wet onder meer bedoeld ‘om burgers beter te beschermen tegen desinformatie, nepnieuws en schendingen van grond- en mensenrechten’. Klos, die onderzoek doet naar de vrijheid van meningsuiting op het internet, plaatst hier grote vraagtekens bij.
‘Overheden blazen enorm van de toren dat desinformatie hiermee wordt aangepakt. Maar er wordt nergens duidelijk gemaakt wat zij nu kwalificeren als desinformatie’, stelt de kenner. ‘Welke verwachting wil je dan als overheid scheppen bij gebruikers? Ik weet niet wat ze bedoelen met beter beschermen.’
Afgezwakte versie
Volgens de wetenschapper staat er niets concreets in de DSA over wat er met desinformatie moet gebeuren. ‘Er zijn geen voorschriften van bijvoorbeeld: als je dit tegenkomt op je platform, dan moet je zo handelen.’ Internetplatforms moeten volgens de nieuwe regels wel een risicoanalyse doen en daar maatregelen nemen. ‘Dat kan het plaatsen van juiste informatie bij onjuiste informatie betekenen, het kan gaan om het labelen van onbetrouwbare informatie en het kan ook gaan om bepaalde dingen niet op te nemen in de zoekresultaten’, stelt Klos. Het hoeft volgens hem echter niet te betekenen dat bepaalde informatie wordt verwijderd of gebruikers worden verbannen.
De ambities van Brussel waren volgens Klos aanvankelijk veel groter. Zo werd er gesproken over het tegengaan van schadelijke inhoud. ‘Maar daar kwam heel veel kritiek op, want wat is nu precies schadelijke inhoud? Er zijn al heel veel dingen afgezwakt omdat het te grote implicaties had voor de vrijheid van meningsuiting.’
De huidige Digital Services Act is volgens hem ‘een afgezwakte versie’ daarvan. Toch verwacht Klos wel dat de nieuwe regels zullen leiden tot veel extra rechtszaken.
