In aanloop naar de DMA-wet: Europese Commissie legt zes techgiganten strengere regels op

De Europese Commissie geeft vijf Amerikaanse techgiganten en het Chinese ByteDance, eigenaar van TikTok, zes maanden de tijd om te voldoen aan de verplichtingen in de Digital Markets Act (DMA).

Naast ByteDance gaat het om Alphabet, Amazon, Apple, Meta en Microsoft. De Commissie bestempelt deze ondernemingen als ‘poortwachters’: techbedrijven die door hun omvang een sleutelpositie innemen op de markt waardoor kleinere bedrijven van hen afhankelijk zijn en consumenten hun diensten niet of amper kunnen omzeilen.

De techgiganten moeten zich in het kader van de DMA, die in mei in werking trad, aan een aantal strengere regels houden om de concurrentie op de digitale markt te verbeteren. Zo moeten berichtendiensten als Facebook Messenger en WhatsApp ervoor zorgen dat ze interoperabel zijn met kleinere diensten en mogen persoonsgegevens enkel voor doelgerichte advertenties worden gebruikt als de betrokkene daar expliciete toestemming voor heeft gegeven. De nieuwe regels gelden voor onder meer zoekmachines als Google, sociale media, besturingssystemen en internetmarktplaatsen van de betrokken bedrijven.

De Europese Commissie opent daarnaast vier marktonderzoeken na opmerkingen van Microsoft en Apple. Die bedrijven beweren dat een aantal van hun diensten (Bing, Edge en Advertising van Microsoft, en iMessage van Apple) geen poortwachters zijn, hoewel ze volgens de Commissie wel aan de voorwaarden voldoen. Dat onderzoek moet binnen de vijf maanden klaar zijn. Een ander marktonderzoek moet nagaan of het iPad-besturingssysteem iPadOS van Apple een poortwachter is, hoewel het in principe niet aan de drempels voldoet.

Zeven techbedrijven hadden zich begin juli bij de Commissie kenbaar gemaakt als mogelijke poortwachter. Naast de zes reuzen die de Commissie nu heeft aangemerkt ging het om het Samsung. De Commissie concludeerde echter dat de Samsung Internet Browser geen kernplatformdienst is na ‘voldoende gemotiveerde argumenten’ van het Zuid-Koreaanse techbedrijf. Datzelfde geldt trouwens ook voor de diensten Gmail en Outlook.com, van respectievelijk Alphabet en Microsoft.

45 miljoen actieve gebruikers

Het is echter niet uitgesloten dat er later nog meer poortwachters worden aangeduid. Om aan de criteria te voldoen moeten bedrijven een zogenaamde ‘kernplatformdienst’ leveren in minstens drie Europese lidstaten en de laatste drie jaar een jaaromzet van 7,5 miljard euro op de Europese markt hebben gedraaid of een marktwaarde van 75 miljard euro vertegenwoordigen. Daarnaast moeten platformen minstens 45 miljoen actieve eindgebruikers en tienduizend zakelijke gebruikers hebben.

De betrokken bedrijven hebben tot 6 maart 2024 de tijd om aan de verplichtingen van de wet digitale markten te voldoen. Doen ze dat niet, dan kan de Europese Commissie een boete opleggen tot tien procent van de wereldwijde omzet, in geval van herhaalde inbreuken kan dat oplopen tot twintig procent. Het dagelijks bestuur van de Europese Unie kan eventueel zelfs verplichten dat een poortwachter het bedrijf of delen ervan verkoopt, of een verbod opleggen om aanvullende diensten te verwerven.

‘Fundamenteel oneens’

Apple reageerde woensdag ‘erg bezorgd’ op het nieuws dat het aan de regels in de DMA moet voldoen. Volgens het Amerikaanse bedrijf achter onder meer de iPhone veroorzaakt de nieuwe Europese regelgeving problemen voor de bescherming van de privacy.

Ook TikTok reageert afwijzend en is het ‘fundamenteel oneens’ met de keuze van de Commissie om de populaire filmpjesapp aan te merken als poortwachter, hoewel het Chinese bedrijf ‘de doelstelling van de DMA om een competitievere omgeving te creëren’ wel ondersteunt, klinkt het in een mededeling.